XIII – XV ҒАСЫРДЫҢ БІРІНШІ ЖАРТЫСЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАННЫҢ САЯСИ ТАРИХЫ
Монғол дәуірі. Алтын Орда. Ақ Орда. Моғолстан мемлекеті. Ноғай Ордасы. Сібір хандығы. Әмір Темір мемлекеті. Әбілқайыр хандығы.
Ортағасырлар тарихы
Түркі кезеңі
Моңғол шапқыншылығы
Қазақ хандығының қалыптасуы
VI ғ.
XIII ғ.
XV ғ.
XVII ғ.
Моңғол мемлекеті Темучин
1155-1227 жж.
Боржыгын руы
әйелі Бөрте
әкесі Есугей баһадүр, татарлардың қолынан қаза тапқан(Темучин 9 жаста еді)
Керейіттер ханы Торы(Ван хан) тәрбиесінде болған
Жошы
Шағатай
Үгедей
Төле
Шыңғыс ханның балалары
Құрылтай 1206 жыл
Онон өзені
Монғол хандығы құрылды
Темучин – «Шыңғысхан»
Шыңғыс хан өз халқына: «Мен өз бетінше жүрген ұсақ билеушілерді, мұқтаждықта және езгiде жүрген адамдарды бағындырдым, мен оларды жинап бiртұтас еттiм»
Әскери басқару жағынан 3-ке бөлінді:
Оң қанат
Барунгар
Сол қанат
Жоңғар
Орталық қанат
Кул
Моңғол империясы 95 түмен(әр түменде 10 мың жауынгер болды)
Заңдар жинағын – Яса(Жасақ) деп атаған
Астанасы – Қарақорым
Шыңғыс ханның нақыл сөздері: біліктер
Жаулаушылық жорықтары
1203-1204 жж. Керейіт, найман, меркіттерді талқандады
1207-1208 жж. Жошы Енесей қырғыздарын ж/е Сібірдің «орман халықтарын» бағындырды
1211-1215 жж. Қытай астанасы Пекинді бағындырды.
(Соғыс тактикасын, катапульта алды)
1218 ж. Жебе ноян Жетісуға басып кірді
(Ол дін еркіндігін беретінін айтты)
1218-1219 ж. «Отырар опаты»
Отырар опаты
1218-1219 жж.
Отырар қаласын қоршау
Шағатай мен Үгедей шабуыл жасады
Себеп - Шыңғыс хан жіберген саудагерлер өлтірілуі
Шайқас 6 ай болды
Қайыр хан – Отырар билеушісі
Қараша – сатқын
1219 ж. Шыңғыс хан өзі Бұхараға аттанды
1219-1220 жж. Жошы әскері Сырдың төменгі ағысындағы қалаларды басып алды:
Сығанақ – 7 күн қарсылық көрсетті
Ашнас – 15 күн берілмеді
Баласағұн,Жент – қан төгіссіз берілді
1219-1224 жж. моңғолдар Қазақстанда толық жаулап алды
Шыңғыс хан Қазақстан мен Орта Азияға шамамен 150 мыңнан тұратын әскерімен келді
Отырар, Ашнас, Сығанақ толықтай жойылды