Xv-xviii ғ.қазақтардың әдет-ғұрыпы



бет1/2
Дата02.10.2023
өлшемі20,96 Kb.
#183309
  1   2
Байланысты:
Xv-xviii ғ.қазақтардың әдет-ғұрыпы-engime.org


Xv-xviii ғ.қазақтардың әдет-ғұрыпы

XV-XVIII ғ.қазақтардың әдет-ғұрыпы

  • 1.Қазақ әдет-ғұрып құқығының ерекшеліктері.

  • 2.Қазақ әдет-ғұрып құқығының бастаулары.

  • 3.Меншік құқығы.

  • 4.Міндеткерлік құқық.

  • 5.Отбасы-неке құқығы.

  • 6.Мұрагерлік құқық.

  • 7.Қылмыстық әдет-ғұрып құқығы.

  • 8.Сот және сот ісін жүргізу.

  • Қазақтардың құқықтық жүйесін әдет-ғұрып құқығы құрайды.

  • Бұл жүйені "адат" деп атады.

  • Адат заңдастырылған әдет-ғұрып нормалары. Бұл нормалар қазақ қоғамының барлық жақгарын реттеп отырды. "Адат" араб тілінде әдет-ғұрып деген ұғымды білдіреді."Адат" өте ерте кезден бастау алып, көптеген өзгерістермен және толықгырулармен қазақ қоғамындағы негізгі реттеуші нормалар ретінде 1917 жылға дейін өмір сүрді. Дегенмен "адаттың" күқықгық институттары ғасырлар барысында үлкен өзгерістерге ұшырамады.


Қазақтардың әдет-ғұрып құқығы мынадай ерекше белгілермен сипатталады:

  • 1. Рулық, патриархалдық әдет-ғұрыптардың ұзақ сақталуынан керінетін консерватизмі.

  • 2. Қазақ әдет-ғұрып кұқығы барымта, қанға-қан, жанға-жан, әмеңгерлік, өз бетімен сот ұйымдастыру сияқты өтпелі институттардың сақталуын қамтамасыз етті. Бұл институтгар қазақ қоғамында және оның құқықгық жүйесіңде ерекше орын алды. Қоғамдық пікір бұл институттарды айыптамады.

  • 3. Әдет-ғұрып кұқығы бойынша қылмыстық істер мен азаматтық істердің арасындағы айырмашылықтарға ерекше мән бере берілмеді.

  • 4. Жерге жеке меншік құқығының болмауы; қоғам мүшелерінің құқықтық жағынан теңдігі қазақ аристократиясының артықшылығымен ұштастырылды.

  • 5. Жазаның түрлері салыстырмалы түрде гуманды сипатта болды.

  • 6. Құқықтық жүйе мен оның нормалары демократиялық және компромистік сипатта болды.




Достарыңызбен бөлісу:
  1   2




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет