Ясауи ілімінің намаздары және масһаб білімінің қателіктері. 5-ші кітап; 1-ші бөлім Алматы-2011

Намаз оқу хикметінің сырлары және құранды зертеу тәсілдері

жүктеу/скачать 4,28 Mb. бет 27/46 Дата 05.02.2022 өлшемі 4,28 Mb. #13776

Бұл бет үшін навигация:

• Киімдері жарқырап
• Ендеше түнеген мезгілде әрі таң атырған уақытта Алланы пәктеңдер. ( 16 ) Көктер мен жерде, кешке және түскі уақытқа кіргенде, барлық мақтау Аллаға лайық.»
• Бұл Алланың уәдесі. Алла уәдесінен айнымайды. Бірақ адамдардың көбі білмейді.» (30-6)
• «Ал енді иман келтіріп, ізгі іс істегендер; бір бақшада сыйланады.»
• «Аллаға бой ұсынған түрде Одан қорқа отырып, намазды орындаңдар. Әрі ортақ қосушылардан болмаңдар.» ( 30- 31 )
• Сондай олар дінді бөлшектеп, топтарға бөлініп, әрбірі өз алдындағыларға мәз болғандар
• Қашан адам баласына бір бейнет жетсе, олар Рабыларына ықыласпен жалбарынады. Сосын Алла, қашан оған өз тарапынан бір мәрхамет таттыртса, сонда олардың кейбіреулері, Раббына ортақ қосады
• Әрине залымдар, білмесе де көңілдері тартқан жаққа кеткен. Алла адастырған кісіге кім тура жол көрсетеді. Сондай-ақ оларға ешбір жәрдемші жоқ.»
• «..Ол есепшілердің ең жүйрігі.»
• Алланың рахметінің әсерлеріне қара. Жер жүзі өлгенен кейін оны қалай жандандырады. Рас Ол, өлілерді тірілтеді, Оның әр нәрсеге күші толық жетеді.» (30-50)
• Әлбетте бір жел жіберсек те сонда егіннің сарғайғанын көрсе, әрине олар, одан кейін қарсы шығады.»
• Жердің жүзін
• Осылайша Алла, білмегендердің жүректерін бітейді. (59) Мұхаммед енді сабыр ет. Аланың уәдесі хақ. Сенбегендер сені оңай көрмесін.»
• Олардың жамбастары төсектерінен ажырап, Раббыларынан қорқа-дәмете жалбарынады. Сондай-ақ олар берген несібемізден тиісті орынға(
• Ал енді сондай қарсы келіп, ахиретте Маған жолығуды жасынға шығарғандар , міне солар; тозаққа әзір түрде қойылады.
• ӨЗІНЕ
• «...Күдіксіз Алла (Т) толық білуші хабар алушы.»

Намаз оқу хикметінің сырлары және құранды зертеу тәсілдері. Намаз оқу, дін құлшылығының ортасы болып, және жалбарыну, тәубеге келу арқылы; сенімді жетілдіруге негізделген сәзжде рәсіміне жатқанымен де негізінен құлшылық жасаудың ірге тасы болып табылады. Ал иманды алыстан келтіру үшін және шүкірлік құлшылық амалдарын жасау үшін, ғибадат, тәлім, үлгі өнеге алу арқылы орындалатын, адамзатқа қызмет қылу намаздары ұлттық салт-дәстүрі, ислам құндылығының ірге тасы болып, және үмметік ерекшелік әдет-ғұрыптық тарихи дәуірлік оқиғаларға байланысты намаздарды орындау амалдары арқылы ғана атқарылатынын жадыңызға тоқып алыңыз. Және бұл амалдар әрбір құлшылқы қылушы пендеге жол-жоба болып беріліп, шежіре тарихқа, иман негіздеріне жалғануға, жаратқанның хикметті істерінен хабар алумен атқарылады. Намаз оқу сәзждесі арқылы жаратқанға сыйыну, тек ислам діні арап халқына оқылғанан бастап пайда болған емес. Адам атамыз жаннаттан қуылуға бұйрық алағанда, Раббымыздан намаз оқу сөздерін үйреніп алып, жаратқанға жалбарыну арқылы, алғашқы тәубенің қабылданумен, Адам атамыздың күнәсінің кешірілумен басталады. Сонымен ғана құнды ғибадаттың, яғни тарихта өткен ғұламалар мен пайғамбарлардан, дәуірлік оқиға мен ата-бабаларымыздың орындаған намаздарынан үлгі-өнеге алумен, намаздарды орындау ғана, діннің негізгі ірге тасы болып саналады. Ал егер намазды оқумен және масһаб ұстанымен және тек бес парыздық құлшылықпен ғана иман келтірдім деген пәтуа бойынша, онда адамзат туғанан жанатта тұрып, Адам-ата, Хау анамыз сияқты бір ғана күнәмен шектелетін болса, онда намаз оқумен ғана тәубеге келумен, шүкірлік намаз орындау амалдарын орындамай-ақ, қайтадан жаннаттық болып, және де тариғи оқиғалармен де байланысты, пайғамбарлық нұсқаулар мен елшілік істерге, намаз орындау ғибадаттарын жасамаса болар еді. Сондықтан да масһаб жол, Ханафи масһабы тура жолға бастайды деген жалған адасу болып шығады. Себебі; жол дегеніміз Адам атамыздың алғашқы тәубеге келуінен де бұрын, құдайлық сөз негізі болып жаратылып, қиямет қайымға дейін жалғасатын сөздер құпиясы мен замандық оқиғалар мен мезгілдік хикметті істерден тұратын жет әлемнің адамзатың тағдыр кітаптары екені де сөзсіз. Ал, масхаб ғалымдарының сүйенген пәтуасы бойынша; Мұхаммед пайғамбарымыз намаз оқудың шартын, қағидасын неге 5-парызбен ғана алды?- деген құпияның сырына үңілсек: «Негізінен намаз оқу саны алты: Бірінші намаз-памдат, таң, екінші намаз-бесін, үшінші намаз- екінті, (намазды-кер), төртінші намаз-намазшам, ақшам, бесінші намаз-құтпан, алтыншы намаз-үтір уәжіп. Енді бұл намаздардың шығу тарихына үңілсек; Адам ата таңертең ерте тұрып, құдайға шүкірлік жасап, аман есен ұйқыдан оянғанына рахметін айтып және сол күннің несібесін тілеп, екі ракәт таң намазын оқыды. Бұдан бізге таң намазы парыз болды. Сондықтан таң намазын Адам атадан бері, Аллаға жақындау үшін құлшылықтың негізі болып, аманат болып қалды. Аталарымыз бұл намазды «Ерте тұрған еркектің несібесі артық, ерте тұрған әйелдің бір ісі артық» деп, еркектің намазды оқумен тіршілігі басталып, ал әйелдің еріне, үй-отбасына қызмет жасауымен намаз орындайтынын астарлап ескерткен. Ыбырайым пайғамбарды Намрут патша отқа тастады, бірақ ол отқа күймей сау-саламат шықты. Ол сондықтан шүкірлік қылып, құдайға рахметін айтып, соңынан төрт бас бесін намазын оқыды. Содан біздерге бесін парыз болып қалды. Ал намаздыгер Жүніс пайғамбардан қалды. Ол балық ішінде 40-күн жатып, аман есен шықты. Ол үшін төрт бас намаз оқыды, сондықтан намаздыгер-екінті бізге парыз болып қалды. Намаз бесінді, жөйтердің қоршауында қалғанда Иса пайғамбар да оқыды. Намазды оқып тұрса жаһиттердің қоршауынан құтылыпты. Сонан бізге бесінге бір сүннет тағы қосылды. Мұса пайғамбарымыз Тұр тауына аман есен барып қайтқанда, Аллаға шүкірлік айтып, жұлдыздар көрініп болған соң, төрт бас намаз оқыды. Бұл да бізге содан бері құтпан парыз болып қалды. Мұхаммед пайғамбарымыз Миғражға көтерілу құрметі мен, және үш үкім-аят кітапты жаратқаннан сыйға алған құрметіне үш бас намазын оқыды, сондықтан ол бізге үтір-уәжіп болып қалды. Ал, енді ақшам намазының парызының пайда болу хикметінен мысал берсек; «Иса осыдан алты күннен кейін Петір, Жақып пен Жоханды ертіп алып, бір биік таудың басына оңаша көтерілді. Сонды оның сыртқы түрі үш елшінің көз алдында өзгеріске түсті. Киімдері жарқырап, жер бетіндегі бірдебір шебер ағарта алмайтындай тым аппақ болып кетті. Сонда ежелгіде өмір сүрген Ілияс пайғамбар мен Мұса пайғамбар пайда болып Исамен сөйлесті.» (Марқадан; 9-тарау) Осыдан кейін ақшам үш бас (Мұса, Ілияс, Ғиса пайғамбарлар кездесу құрметіне) парыз болып қалды. Енді Мұхаммед пайғамбарымыз осы намаздардың бәрінің араларын жалғаушы, бірлеуші болып, әрбір парызға және бесіннің бір парыз, бір 4-ракәт сүнетіне екі рәкәттан шүкіршілік жасап намаз оқыды. Сонымен барлық намаздарда екі рәкәт сүннет оқу Мұхаммед пайғамбарымыздан қалды. Барлығын жүйелеп, намаз оқудың өзі, енді бөлек амал болып, барлық намаз орындау амалдарына жалғанушы, орта кітапқа айналу үшін, пайғамбарымыз сүнеттерімен сандық мәндерін толықтырып; рукух- 32, 64-сәзжде, 72-тәкбир, 288-тасбих пен құранға дейінгі басқа кітаптарға, пайғамбарлар нұсқауларына жалғануды да осы сандар мәндермен көрсетіп кетті. Сонымен намаз оқу құлшылығы, иман келтірудің қай кітабына жататынды білгіңіз келсе, аятта: «Ендеше түнеген мезгілде әрі таң атырған уақытта Алланы пәктеңдер. (16) Көктер мен жерде, кешке және түскі уақытқа кіргенде, барлық мақтау Аллаға лайық.» (30-17) Намаз оқуды 16, 17 сандарымен көрсетудің астында үлкен мағына тұрғанын ескертеді. Сонымен бірге, намаз оқу және пайғамбарымыздың сүнеттері арқылы 30+17=47 санды кітаптарға, және Мұхаммед сүресіне жалғануды сандар тағлымы ескертіп тұр. Мұсылманға намаз оқудың маңыздылығы да, осындай белгілермен жеңілдік беріліп, пайғамбарымыздың үмметіне айналуға масхабтың маңыздылығы осында болғанымен, бірақ 47-сүренің ішіндегі 38-аяттарды яғни намаз амалдарын орындау, енді ислам дініндегі үлкен рухани сынақ болып, барлық адасушылықта осыдан пайда болады. Мұхаммед пайғамбарымыздың намазы яғни сүннетері дегеніміз осы 38- (11) санға және 38+47=85 (13;31) сандар жүйесімен, жан ғылымын меңгерудің негізгі сыры пайда болады. Және иман келтірудің алғашқы 60-бұтақты көрсеткіші болған, алпыс аяттардан тұратын 30-шы сүренің ішкі сырынан үңіліп көрсек; «Бұл Алланың уәдесі. Алла уәдесінен айнымайды. Бірақ адамдардың көбі білмейді.» (30-6) деген, 6-санды аяттың өзі, «Әлмисақ уәдесі» болған, сөз ғылымын меңгерумен, рухани сүнетелуді, өнер және салт-дәстүрді меңгеруді ескертеді. Енді: «Ал енді иман келтіріп, ізгі іс істегендер; бір бақшада сыйланады.» (30-15) деген 15-санда аятпен, әуелі діл бақшасын қалыптастыруды ізгі істермен, сауап жасау арқылы, мұсылмандық қарыздарды өтеп және содан сый алып барып, намаз оқуды меңгеруді ескертеді. Бұл аятқа дейін 14-санымен толық мұсылман болуды, яғни ақиретке иман келтіруді ескертеді. Жоғарыдағы ескерткен 16; 17-ші аяттармен енді Алланы пәктеу, яғни бой ұсыну амалдары мен және 18-санды аятпен Аллаға мадақ айту, сүйген құлдарына пайғамбарларға, әулие-әмбилерге салауат айтып, құран оқуды ескертеді. 21-санды аятпен әйел, еркек арасындағы жұбайлық тату тәті өмір мен махаббатты ескертеді. Осындай сандардың тізбекті мәндеріне мұқият үңілу арқылы, қандай амалдардың өз орнымен орындалу ретілігін ескерту арқылы құлшылықтың маңыздылығын ашық ескертіп тұрғаны да даусыз. Мысалға жұбайлық, от басылық өмірдің беріктігі және махаббатың да қалыптасуы үшін; 20- санды намаз орындау амалынсыз атқарылмайтынын білдіреді. Және бұл аяттардың рухани тұрғыда көмес, ғайып белгілері болып, әрбір аят насихатының жұбы, пары болып, сөз астарын да шешу керек екенін ұмытпаған жөн. Енді 31-санды аятпен жоғарыдағы аяттардың реттілігімен, рухани жүзді (жүз ет, мал қуаты, тән тазалығы) бірлеп, бой ұсынып, ар-ұятың заңдылығын меңгергенен кейін: «Аллаға бой ұсынған түрде Одан қорқа отырып, намазды орындаңдар. Әрі ортақ қосушылардан болмаңдар.» (30-31) деген үкіммен, даналықты меңгеріп, тақуалар намаздарын яғни сопылық дәреженің басталатынын ескертеді. Бірақ, осындай жағдайда сопылық жолдамыз деп, намаз оқудың ғана соңына түсіп, сәзжде жасаушыларға 32-санды «сәзжде» ұғымымен: «Сондай олар дінді бөлшектеп, топтарға бөлініп, әрбірі өз алдындағыларға мәз болғандар» (30-32) деген ескертуден сәзжденің соңына түскен, түрлі топтармен, біздің масһабшы ағайындарымызда өздерінің алдындағы оқыған кітаптарына, алған біліміне ғана мәз болушылар екендігін көрсетіп тұр. Оған себебін келесі аяттан: «Қашан адам баласына бір бейнет жетсе, олар Рабыларына ықыласпен жалбарынады. Сосын Алла, қашан оған өз тарапынан бір мәрхамет таттыртса, сонда олардың кейбіреулері, Раббына ортақ қосады.» (30-33) деген 33-аятты асудан аса алмайтындар, Аланың достарына, періштелеріне жақындап уахи және кітап алудан бас тартқан, өліктер қайта тіріліп, адам баласымен қатынас жасамайды деп ортақ қосушылар адасуға ұшырайтынын ескертеді. Енді хаж сүресінде «Қағбаны тәуап қылу» (22-29) (51) сандық мәндермен байланысты болып, сондықтан тек 29-санды қажылық жасауды; «Әрине залымдар, білмесе де көңілдері тартқан жаққа кеткен. Алла адастырған кісіге кім тура жол көрсетеді. Сондай-ақ оларға ешбір жәрдемші жоқ.» (30-29) деген насихатпен, ақиреттен дос, яғни туған жеріңді, ойпаттарын зияратап, жер рухына жалғанып, піріңді тауып, көктегі, туған жердегі қазына «біріңе» жалғанбай құр қажылықа барып, көкке Ыбрайым жолына жалғанбақ болып, адасатындарды ашық ескертеді. Және 51-санның бүкіл құраннан көлденең алғандағы насихат «хатте» аталған құпия сырын былай қойғанда, қарпайым ғана 29-саны; 9; 19; 29; мәнді, 3-түрлі рухани өлімнен өтетін тәубе сатыларынан тұратынын да біле бермейміз. Сондықтан сандар тағлымы «тиелогиясына» аса абай болуды; «..Ол есепшілердің ең жүйрігі.» (6-62), яғни есепсіз құранды тәпсірлеп, амал қылғандарға тура жол көрсетуші де болмайтынын, жәрдемші серігі де иман болып зейнетелмейтінін ескертеді. Сонымен жоғарыда баяндаған «Ақ төбе» болып, қажылыққа, Алла жолында соғысушы қажырлыққа жетуді; «Алланың рахметінің әсерлеріне қара. Жер жүзі өлгенен кейін оны қалай жандандырады. Рас Ол, өлілерді тірілтеді, Оның әр нәрсеге күші толық жетеді.» (30-50) деген үкіммен, яғни 50-санымен ескерткен, қазақта мұндай жағдайда тылсымнан аян мен ескертілуін; «Аруақтың басы көтерілді» деп құрбан шалып, ас беріп, зияратау намаздары болған. Ал, жоғарыдағы 51-санды қажылықтың сырына келсек; пенденің сабыр қуатының жетілумен, тәннің сарғайуымен байланысты; «Әлбетте бір жел жіберсек те сонда егіннің сарғайғанын көрсе, әрине олар, одан кейін қарсы шығады.» (30-51) деген насихатпен, әбден қажып, сарғайып, сабырлықты меңгеру арқылы қажылықтың орындалатынын және осыған ұқсас жүздеген аяттарды да, ислам ғалымдары ертегіге айналдып алғаны да хақ. Сонымен бірге қияметтік сағатарды да теріске шығарып, адам баласының жаны қиямет-қайымда бірақ тіріледі деп және ол тірілу өте қашық, өліктер тіріліп хабарын бермейді, ұрпақтарына көрініп тілдеспейді, яғни ашық құран аяттарымен берілген ескерту, үгітерді де «жын-шайтанан» деген пәтуалармен, аяттарға ортақ қосып, құдайға, хикметеріне ашық жала қойып, масхаб діншілерінің өздері де зұлымдыққа түскендерін байқамайды. Және пайғамбарымыздың; «...жындардың зияндылғына сенуге байланысты ырымшылдық жоқ.» (979-өсиет) деген ескертуі мүлде жалғанға шығарумен, масһаб білімнің негізі де жындардың зияндылығын ырымға және міндетті намаздың шартына айналадырып, күдіксіз серік қосып, Аллаға ортақ қосатыны да хақ. Енді дін ғалымдарының үлкен қателігі де және аудармашылық сауатылық білімнен пайда болатын, мысалға; Жоғарыдағы аятта, «жер өлгенен кейін» емес, « жердің жүзі» өлгенен кейін, яғни тәндегі 100-ет (бет-жүз) топырақтан пайда болған жүзіміз, толық шірігенен кейін, қайта жандандырады деп ескертеді. Бұл тұрғыда да Халифа Алтай атмыздың аудармасынмен өзге құран аудармаларын салыстырып көрсеңіз; «Жердің жүзін» яғни екі арлық нәрселер туралы ұғымды; «жер өлгенен кейін» немесе «жерге жан бітіргенен кейін» деген сөздермен алмастырудан ғана, жалпы құранның философиялық, жаратылыс логикалық тұрғысында да қателіктермен насихаты пайда болған. Соған байланысты жалпы ислам дінінде, өлілер қиямет-қайымда, яғни жерді өлтіріп қайта тірілткенде ғана тірілеміз, сол уақытта бір-ақ рет есепке тартыламыз деген ертегі ұғым пайда болғаны да хақ. Сонымен, толық 60-бұтақты иманды меңгеруді «Рұм» сүресінің де соңғы аяты, бүкіл сүренің тұжырымы мен іс жүзіндегі нәтиже көрнісі, соңғы екі аятпен бекітілген; «Осылайша Алла, білмегендердің жүректерін бітейді. (59) Мұхаммед енді сабыр ет. Аланың уәдесі хақ. Сенбегендер сені оңай көрмесін.» (30-60) (90) Сонымен бұл сүре иман келтірудің білімі болып, сондықтан бұл сүрені меңгере алмаудан жүректердің мөрленетінін ескертеді. Яғни мұсылмандық иман келтіруде; 59-санымен діни білімді, құран насихатымен, пайғамбар өсиеттерін дұрыс меңгерумен ғана 60-шы аят сабырлықты масһабтық діншілер ұғымымен «тәуәсил жасауды» меңгереді екен. 60-санды иманның белесі, пайғамбар намаздарын толық орындаумен ған нәтиже береді. Және алғашқы 60-бұтақты иманның 9-санды тәубелік амалдармен ғана зейнетелетінін де білгеніңіз жөн. Сонымен, осындай иман келтірудің 9-сандық белгілермен, 10-санды көктік тәубелік кезеңдерден; (9;19;29;39;49;59;69;79;89;99) 6-шы тәубелік асуынан (59)-сандық белестерді меңгеру арқылы ғана жүрек көздерінің ашылып, Мұхаммед пайғамбарымызбен жолығуды, тура жолды әрі қарай жалғастыруды ескертеді. Бұл сүре негізінен, ата-жолының 9-жыл сынақ арқылы, жүрек ашу сатыларының кезеңдерінен өтіп, оны меңгерудің қағидаларын, хикметтерін насихаттайды. Енді бұл «Рұм» сүресі, ислам дініне кіріп, толық иман келтіру қағидасының ғылымын көрсеткен сүре болса, ал қазақ елі қашаннан Адам атамыздан бастап, ислам дініндегі барлық намаздарын жинақтап орындаушы, бірлеуші ел болғандықтан, көптеген бауырларымыздың туғаннан діл білімі, ана қаны, сүті арқылы жүректері зейнетелген және тәрбиесі де дұрыс ағайындарымыз арамызда жеткілікті. Сондықтан қазіргі көптеген намаз оқушы және мемлекеттеріміздің ғылымда, шаруашылықта, мәдениет саласындағы істерін орындаушы ағайындарымыздың намаздарын, тура жолда емес, деп жоққа шығара алмаймыз. Онда жартушымыздың біздерді әулие бабаларымыздың рухани иманынан, «алтауының бірлігінен» жаратылғанымызға да күпірлік жасаймыз. Бірақ, оларды толық иман келтірген, деп тағы да айта алмаймыз. Оған себеп, еліміздің негізгі дін ұстанымы «Масһаб» болып, дінің бір бөлшегі және жол деп түсінгендіктен 32-санды топтардың, адасушылардың ішінен мемелекетімізбен бірге, халқымызда кіріп кетеміз де, біздің жаратылыстан берілген ескі аманат иман қуатынан әлде қайда төмен тұрған орта топтық амалмен, ескі иманымыздың өзін тазарта алмайтынымыз хақ. Енді қарапайым ғана «Сәзжде» сүресінің тәпсіріне, яғни барлық құлшылық амалының насихаты болған және Құранды 30-параға бөліп, меңгерудің ретілігіне тура жолдың негізгі қағидасына жүгінсек; Бұл сүреде де 16-санымен; «Олардың жамбастары төсектерінен ажырап, Раббыларынан қорқа-дәмете жалбарынады. Сондай-ақ олар берген несібемізден тиісті орынға(зияратау, құрбан шалу) жұмсайды.» (32-16) ескертумен нәпіл және төсекті тастап, үйінен шығып, жер кезіп, киелі орындарды зияраттап мал жұмсап, орындайтын намаздарды ескертеді. Енді бұл аяттың насихаты түсінікті болу үшін; «Ал енді сондай қарсы келіп, ахиретте Маған жолығуды жасынға шығарғандар, міне солар; тозаққа әзір түрде қойылады.» (30-16) Олай болса; «Маған жолығу» яғни Алланың «ӨЗІНЕ» жолығу болып, Алла достарын, біздің еліміздегі дін имамдарының әулиелер рухын «Алладан «БАСҚА» яғни жын емес, тек «шайтанға» теңеуден өздерінің әзір тозақтық екенін ашық ескертеді. Осы екі аятпен және 31-сүредегі аятты қосып ойлансаңыз, Алланың өзіне жолығу дегеніміз уахи, аян, түс көруден пайда болатын, тіл білімін ескертіп тұрғанын түсіне аласыз. Сол сияқты сәзжденің құпиясын, насихатын толық меңгергіңіз келсе, онда енді 32-ші сүреден солға қарай, осындай тәсілмен салыстырып оқитын болсаңыз, масһаб дін ғалымдарының, хазірет, шейхтардың да зұлымдығын, мейлі қандай жағдайда да қазақ тіліне сауатсыз аударылған құрандар арқылы да анықтауға болады. Бұндай намаздарды пайғамбарымыз да көп орындап, оны жорықтар кітабын меңгеру деп атайды. Ал құран бойынша бұл намаздарды орындау; Кеф-18; Таһа-20; Әнбия-21 сүрелер арасын, яғни інжілмен тәуратқа және көптеген пайғамбарлар мұғзижасына, құран арқылы жалғануды көрсетеді. Енді осындай намаздардың негізгі себептерін іздеп көрейік. Сонымен иман келтіру сүресі 30-шы сүре мен тақулықты қалыптастыруға арналған яғни құран үгіт, насихаты арқылы сәзжде жасауды 32-ші сүрені меңгеру үшін, енді екі арадағы 31- санды сүренің, ата-анаға шүкірлік негіздерінің насихат сүресін аттап өту де мүмкін емес. Және шүкірлік амалдарының Таһа санды сүреге қосылу үшін аятта: «Көрдің дер ме? Рас Алла Тағала сендерге көктердегі, жердегі нәрселерді бой ұсындырды. Және сендерге көрнеу, көмес нығметерін толықтастырды. Сонда да ешбір білімі, тура жолы не нұрландырушы кітабы болмаған кейбір адамдар, Алла жайында таласады.» (31-20) Сендер үшін Рас Алла тағала көрсетуші, білдіруші, Алланың жаратқан нығметтерін араларыңда үлестіруші, құдіретті тәңірлік, қолдық бейнеленген сипаты деп ескертеді де, енді Алла Тағаланың сипатын білімнен, тура жолдың ілімінен және нұрландырушы кітаптардан іздеңдер деп ескертеді. Бұл сүре 34-санды аятардан тұрып; «...Күдіксіз Алла (Т) толық білуші хабар алушы.» (31-34) деген ескертумен аяқталуының өзі Алла Тағаладан хабар алмай, сәзжде сүресіне, тақуалыққа да жолай алмайсың деген ескерту деп білген ақылға да дұрыс болар. Білім, ілім туралы жоғарыда ескертік, алда қалай оқылып жатқаны туралы нақты дәлелдер келтіре жатармыз, ал онда нұрландырушы кітабымыз қандай болады?- деген сауалдың болуы да даусыз. Әуелі, ата-жолының Раббымыздың көрсеткен нұсқауларымен және біздерге оқылып жатқан намаздар үлгісін көрсетіп кетейік; Біздердің орындауымызда; Бес уақыт намаз муфтият ғалымдары көрсетілгенен еш айырмашылығы жоқ, тек әрбір намаз артынан міндетті түрде тасбих тартылып, сосын өзіңе тілек тілеп болғанан кейін,міндетті түрде құран оқып, аруақтарға дұға жасап, бірақ тілек тілемейсіз. Бұндай жағдай мешіттерде жұма намазында қателіктермен оқылады. Және 2-3 жылдың беделінде ғана жұма намаздарынан кейін таспих тартылып, құран бағышталатын болғаны да хақ. Бірақ қазақ еліндегі көптеген мешіттерде бұл амал мүлде орындалмайды, аруақтарға құран бағыштау, серік қосу деп қабылданады. Сонымен менің баратын мешітімде, жұмада таспихтан кейін, дін имамымыз арап тілінде, тек өз сенімін бекіту үшін, біздерді арап тілін түсінбейтін жамағатты куә қыла отыра, өзіне арнап арапша дұға жасап, сосын құран оқылғаннан кейін тілек тілейді. Бұндай амалдар негізінен әулиелерге зиярттау барысындағы орындалатын, намаз оқуына жатады. Зияраттаған кезде, әуелі құран оқып, яғни намазды оқып, сосын таспих тартпай, аруақтарға арнаған салауат дұғамен бірге, артынан өзіне де керекті тілекті қоса тілейді. Және әрбір пенде өз іштерінен қолын жайып, жасырын да үнсіз тілек те тілейді. Ал, мешітте имамдар, арап тілінде дұға жасап, тек өздері үшін тілік тілеп, артынан аруақтарға құран бағыштағанан кейін, қабірдің басында отырғандай амал жасауды әдетке айналдырған. Мейлі қалай болса да, аруақтарға құран бағыштау, барлық мешіттерде орындалатын болса, онда масһабтың халық мүдесіне, қазақ дәстүріне, Ясауи ілімнен жақындап бірігуі болып табылар еді деген ізгі ниетіміз ғана бар. Ал енді масһаб имамандарының түсіндіруінен ата жолындағы намаз оқудың өзгешеліктің бірі, аруақтардың көрсетуінде, нәпіл намаздар шүкірлік және тәубе намаздары болып бөлінеді. Тәубе намаздары, жұмаға мешітке жиналғанда, намаз алдында немесе кейін де оқуға болады. Бұл намаз; Төрт рәкәттан 12-рәкәтқа дейін оқылады. Немесе екі рәкәт мешіттерге, киелі орындарға сәлем есебінде де оқылады. Бұл намазда, әрбір рәкәтта 10-фатиха, 10-ыхылас, 3-құрайыш сүресімен оқылып, барлық зікір саны 23 болу шарт. Енді тәуба намазының күнделікті тақуалық жолына толық түскендер үшін батамен, аянмен ескертілетін тәуба намазын, екінті намазын оқып алғаннан кейін, екінті уақыты мен ақшам намаздарының дәл ортасында 4-рәкатпен оқылады. Бұл уақытты аудармашылар, дін зертеушілер «Сахар» уақыты деп Ясауи бабамыздың атағанын мойындап, бірақ оны «памдат», яғни таң намазының алдында деп қателеседі. Сахар уақыты деп тозақтың ашылып, қайнайтын уақытына сәйкес, осы екі аралық уақытты Ясауи бабамыз өзі көрсеткенін де білгеніңіз жөн. Ал шүкірлік нәпіл намаздары, түнде бір немесе екі рет ұйқыны бөлумен, құтпан мен таң намаздарының арасында орындалу тиіс. Бұл да жоғарыдағыдай тәсілмен оқылып, бірақ құрайыш сүресінің орнына 3-рет Філ сүресін оқу керек. Сонымен бұл намаздар 69-санды тәуба белесінен өтіп, тура жолын ұзартуға ниеттенген, кітап алуға байланысты; күнделікті 5-уақтты енді 8-уақыт намазға айналдырумен тұрақты орындағанда ғана нәтижесін береді. Сондықтан бұндай жағдайға да жету үшін, құдайдың жәрдемі, тыныштығы да болу керек. Тіршіліктік істерді меңгеріп, бала-шағаны өсіріп, жұмыстан қол босап, өзіңді енді бірыңғай, Алла жолына сәзждесін толықтыруға арнаған жағдайда ғана мүмкін болатынын естен шығармаңыз. Ал бұл жағдайға жету үшін де, алдымен пайғамбарымыз оқыған, орындаған; 50-сауап алу жолындағы намаздардың, заманға қарай ерекшеліктерін, алдағы басылымдарда баяндалатын хикмет, зікір амалдарына қарай көрсете жатармыз. Бұл қазіргі таңдағы ата-жолының яғни Ясауи бабамыздың, пайғамбар намаздарының, масхаб білімімен ерекшеліктерімен оқылуы да және намаз орындалу ерекшеліктері де күрделі деп түсінгеніңіз абзал. жүктеу/скачать 4,28 Mb. Достарыңызбен бөлісу: