3.Саяси режим - бұл мемлекеттік билікті жүзеге асыруға жәр демдесетін тәсілдер мен әдістер. Мемлекеттік биліктегі тәсілдер мен әдістердің жиынтығына карай екі түрлі режимді бөліп атауға болады,демократиялык және антидемократиялық режимдер.
Демократиялық режимнің белгілері:
халық мемлекеттік билікті жүзеге асыруға тікелей (азамат тардын референдумға қатысуы) және өкілдік (халықтың билікті өзі сайлаған өкілдік органдар аркылы жүзеге асыруы) демократия арқылы қатысады;
шешімді көпшілік азшылықтың мүдделерін ескере отырып қабылдайды;
мемлекеттік биліктін орталык және жергілікті органдарының сайланбалылығы және ауыспалылығы. олардың сайлаушыларға есеп беруі, жариялылық;
сендіру, келісу, келісімге келу әдістері жиі қолданылады;
қоғамдык өмірдің барлык салаларындағы занның үстемдігі;
адам мен азаматтың кұқыктары мен бостандыктары жария ланады және шын мәнінде қамтамасыз етіледі:
саяси плюрализм, соның ішінде көп партиялылық;
биліктің тармақтарға бөлінуі және т.б. Антидемократиялық режимнің бірнеше түрі болады: тирания,
деспотизм, фашизм, тоталитарлық және авторитарлык режимдер. Антидемократиялық режимге мына белгілер тән:
1) бір саяси партияның үстемдігі;
2) бір ресми идеологияның болуы:
3) бір меншік турінің болуы.
4) саяси құкықтар мен бостандыктарды жоққа шығару;
5) қоғамның сословиелік, касталык және т.б. белгілер бойынша бөлінуі;
6) халыктың төмен экономикалык деңгейі,
7) мәжбүрлеу мен жазалау шараларының үстемдігі;
8) сыртқы саясаттағы агрессиялык сипаттағы әрекеттер және т.б.
Талқылау сұрақтары: Мемлекеттің нысанын атаңыз?