Әрекеттесу диаграммасының екінші түрі болып кооперативтік диаграмма болып табылады (12.2 суретте).
Кооперативтік диаграммада нысанның даналары таңбашалар түрінде көрсетілген. Араларындағы сызық қолдануға берілген нұсқаны айырбас жүзінде жүзеге асыратын хабарламаны білдіреді.
Әрекеттесудің әрбір диаграммасының өзінің артықшылықтары бар, таңдау әдетте өңдеушінің талғамынан шыға жүзеге асырылады. Тізбектің диаграммасында дәл тізбектің хабарламасы жасалады, сонымен қоса әртүрлі оқиғалар өтіп жатқан тәртіпті қадағалап отырған оңай. Кооперативті диаграмма жағдайында олардың статикалық әрекеттесуін көрсету үшін объектілердің кеңістігі орналасқан жерін көрсетуге болады.
Кез келген әрекеттесу диаграммасының басты қасиеті оның қарапайымдылығы болып табылады. Диаграммаға қарап барлық хабарламаларды оңай көруге болады. Алайда жалғыз тізбекті процесс шартты өтпелілерге немесе айналымдарға қарағанда күрделілікті көрсету мүмкіндігі үшін осы тәсіл іске аспауы мүмкін.
Шартты тәртіптің кескіні үшін әрекеттесу диаграммасының екі жолы бар. Біріншісі әрбір сценариді жеке диаграммада қолдану болып табылады. Екіншісі объектінің тәртібін көрсететін хабарлама шарттарынан тұрады.
Кестесі. Құрал-саймандар панелiнiң батырмаларын сипаттайтын кооперативтік диаграммалары RationalRose
Батырма
Сипаттамасы
Аталуы
Үлгінің элементін
таңдау
SelectionTool
Мәтінді енгізу
Tеxt Box
Түсіндірме
Note
Элемент пен түсініктеменің
байланысы
Anchor Note to Item
Объект
Object
Класстың өкілі
Class Instance
Байланыс
Object Linkf
Өз делегациясы
Link to Self
Хабарлама
Link Message
Жауап
Reverse Link Message
Деректер тасқыны
Data Flow
Деректердің қарама
қарсы тасқыны
Reverse Data Flow
Мысал
және 12.4 суретте тізбекті диаграмманың модель жүйесі
«Жұмыспен қамту қызметi», әрекеттесу моделінің екі класы : Студент және БД студенттері көрсетілген. 12.5 және 12.6 суретте сол әрекеттесу кооперативтік диаграмма көмегімен көрсетілген.
Әрбір диаграмма үшін сандық бағанды табамыз.
Диаграмма 1
Тізбекті диаграммада байланыс болмағандықтан, есепті қысқартылған формулада жазамыз:
Диаграмма 2
Енді кооперативті диаграмма үшін бағаны есептейсіз.
Диаграмма 3
Енді сарапшылықты кооперативтік диаграммалар үшін есептейміз. Диаграммалар үшін аралық нәтижесінде 1 диаграммалар үшін және 3 үйлесімді, 2 диаграммалар үшін және 4 - үйлесімдігінің төмендігі.
Диаграмманың төмен деректілігімен 2 және 4 тусіндіруге болады, себебі класстардың өзара жұмыс жасай алуы оларда аса биік деңгейде көрсетілген.
Тапсырма
Қалыпты жүйеде әрекеттесу диаграммасын құру үшін қолданылатын нұсқа таңдау.
Игерушіліктің нұсқасы үшін тізбектіліктің диаграммасын салып бер.
Игерушіліктің нұсқасы ушін кооперативтік диаграмманы салып бер.
Абзалдық және диаграмманың бас көрінісінің міндерін игерушіліктің айтылмыш нұсқасымен тужырымдап, модельдеу.
6. Бақылау сұрақтары
Әрекеттестіктің диаграммасының мақсаты кандай?
Игерушіліктің және әрекеттестіктің диаграммасының нұсқасының диаграммалары өз арасында калай карайды?
Әрекеттестіктің диаграммасының екі көрінісін ата?
Тізбектіліктің диаграммасында "өмірлік сызық" деген не?
Тізбектіліктің диаграммасында хабарламалар қалай көрсетіледі?
