Жоңышқа дәнінің өнуіне топырақтың тұздылығының әсері
Топырақтың тұздану дәрежесінің өсімдік дәндерінің өнуіне әсері жүгері дақылымен жүргізілген тәжірибемен де расталды. Бұл тәжірибені жүргізу барысында жүгері дәндерінің тез әрі көп мөлшерде өнуі 1 бақылау нұсқасында орын алды және дәндердің өну шамасы 100% болып, егілген 30 дәннің 30 данасы өнді (2 кесте). Топырақтың тұздылығы артқан сайын олардың өну күндері өсіп, өну мөлшері кеміді. Сондықтан 2 нұсқадан бастап, дәндердердің өну кезеңі 1-6 күнге дейін ұзарды.
2 кесте – Жүгері дәнінің топырақ тұздылығына байланысты өну мөлшері.
Өнген және
бақылау
кундері
|
Нұсқалар/кайталану
|
Бақылау нұсқасы, (0,1%)
|
0,25% NaCl
|
0,5%
NaCl
|
0,75%
NaCl
|
1,0%
NaCl
|
1,5%
NaCl
|
1
|
2
|
3
|
1
|
2
|
3
|
1
|
2
|
3
|
1
|
2
|
3
|
1
|
2
|
3
|
1
|
2
|
3
|
14.11.12ж.
|
7
|
7
|
8
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
21.11.12ж.
|
10
|
9
|
9
|
1
|
1
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
28.11.12ж.
|
10
|
9
|
9
|
2
|
6
|
5
|
4
|
4
|
1
|
|
1
|
1
|
|
|
|
|
1
|
|
05.12.12ж.
|
10
|
10
|
10
|
8
|
7
|
7
|
4
|
5
|
2
|
1
|
2
|
2
|
1
|
|
|
|
1
|
|
12.12.12ж.
|
10
|
10
|
10
|
9
|
8
|
7
|
4
|
5
|
5
|
4
|
3
|
2
|
1
|
2
|
1
|
|
1
|
|
19.12.12ж.
|
10
|
10
|
10
|
9
|
8
|
8
|
5
|
6
|
5
|
4
|
4
|
2
|
2
|
2
|
2
|
|
1
|
1
|
Орташа көресткіштері, дана
|
10
|
8
|
5
|
3
|
2
|
1
|
2 нұсқада егілген 30 дәннің 25 өнді. Ал тұздану дәрежесі 0,5% болған нұсқада өнген жүгері дәні 16 дана болды. Ең төменгі жүгері дәнінің өну мөлшері 6 нұсқада болды. Бұл нұсқада жүгері дәнінің өскен мөлшері 30 дәннен 1 дән болды.
2 кесте мәліметтері, жүгері дәндерінің орташа өну көрсеткіші жоңышқаның дәндері сияқты, топырақтың тұздану дәрежесі өскен сайын кемитіндігін көрсетті. Сондықтан бидай мен жүгері дәндерінің өну мөлшерінің топырақтың тұз мөлшеріне байланысты өзгеруі бір функциямен сипатталатынын көрсетті.
Тәжірибе мәліметтері топырақ қабатындағы тұз қорының әсері жүгерінің биіктігі мен өсу кезеңдеріне де әсері болады (5 сурет).
5 сурет –
Достарыңызбен бөлісу: |