1. Басқарудың негізгі функцияларын ескере отырып бұрын басқару функцияларын ұғымын ашып көрсетуге тиіс

Стандарттарды белгілеу – мақсатпен оларға жету жолдарын анықтау;

Белгілі уақыт аралығында жеткен жетістіктерді қарастырып, болатын нәтижемен салыстыру;

Егер қажет болса, арасына түзету жүргізу.

Жоспарлау функциясы үш сұраққа жауап береді:

“Қазіргі таңда біз қайдамыз?” Жетекшілер өз мекемелерінің күшті және әлсіз жақтарын бағалап білу қажет, ол қаржы, өңдіріс, ғылыми зерттеулер мен әзірлемелерде, маркетингте және еңбек ресурстарында болуы мүмкін, яғни мекеме мүмкіншілігін нақты білу.

“Біз қайда жеткіміз келеді?” Бұл жерде сыртқы орта қауіптері бағаланады (бәсеке, заңдар, технологиялар, қамтулар, т.б.). Басшылар қандай мақсатқа қойылуы және оның жүзеге асуына не кедергі болатынын анықтайды.

“Біз оны қалай жүзеге асыра аламыз?”. Басшы «жалпы және нақты түрде» мекеме қызметкерлері мекемені алға қойған мақсатына жету үшін не істеу керектігін шешу қажет.

Басқару процесінің маңызды функцияларының бірі ұйымдастыру болып табылады. Оның негізгі сипаттамасын келесідей көрсетуге болады:

Мекеме мәселелерін, өз жоспарларын іске асырып, сол арқылы алға ойған масатқа жету, яғни табыса жету шн қрастырылады.

Берілген жұмысты нақты кім орындайтынын анықтау.

Бүтіндей мекеме құрылымын құру.

2.Ұйымдастыруды басқару толықтылықты, бірлікті, тәртіп жүйесін құруға бағытталған. Бұл жүйені құраушы бөліктер толық ұйымдасуды қалыптастырады.

Ұйымдастыру функциясы - өзара әрекет тәртібі және еңбек әрекетінің элементтері  арасында пропорцияны қалыптастыру жолымен жоспарда белгіленген мақсатқа жету. Ұйымдастыру мыналардан құралады: басқарылатын және басқаратын жүйе; жүйедегі әрбір жұмысшының рөлі мен орнын анықтау, оларды бөлімшелер және сала бойынша бөлу; нақты өзара әрекеттестікті ұйымдастыру; құжаттарды өңдеу, басқару аппараты әрекетін, қызметкерлер мен жұмысшыларды регламенттеу, барлық функцияның бағдарламаға сай орындалуы және өндірістік процестің берілген ағымын қамтамасыз ету.

Ұйымдастыру – негізделген, басқарылатын және басқаратын жүйе ішінен элементерді  таңдау болып табылады. Және де ол кеңістік-уақыт  және себеп- ізденіс арасындағы байланыстарды  қалыптастырады. Мысалы, өндіріс саласында оның функциясына негіздеу және құралдарды таңдау, жұмыс орнын ұйымдастыру, технологияны таңдау және т.б. жатады; басқару саласына – іріктеп алу, қайта орналастыру, кадрлар қозғалысы, мамандық бойынша оқу, жұмысшылар әрекетін басқару, басқару құрылымын құру жатады.

Кеңістік-уақыт және себеп-ізденіс  байланыстары детерминденген (анықталған) және мүмкін сипатқа ие. Ұйымдастырушылық қатынас ұйымдастыру жүйесін  және бригада, сала, цех, кәсіпорын, бөлімше, ел экономикасының құрылымдарын қалыптастыру және қайта қалыптастырудың маңызды талаптарында мүмкін факторлар әрекетін күштеп отыратын адам әрекеті болып табылады.

Осы ұйымдастырушылық білім биліктің нақты ұсынушылары - әртүрлі сатыдағы басқарушылар тарапынан басқарылғандықтан, ұйымдастыру функциясын, алдымен солар арасындағы байланысты қалыптастырады.

Әрбір басқарушы - әртүрлі білімі, қабілетімен нақты жеке тұлға, ұйымдастыру  функциясы - тек құқықтық формалданған көрініс емес, сонымен қатар жауапкершілік, міндеттілік, құқық пен өкілдікке делегат жіберу. Жұмысшылар арасындағы шынайы ұйымдық қатынас – бұл барлық қиыншылықтағы адамдар арасындағы қатынас. Жете бағаламау өндіріс әрекетінің мынадай жақтарына әсер етеді: нашар құрылған сипатта болса және шығармашылығымен байланысты (мысалы, ғылыми-техникалық, өндірістік қаржылық жаңашылдықты енгізу) болса. Осылай адамдар арасындағы ұйымдастырушылық қатынас жүйе арасында қарым-қатынасты тудырады және керісінше іс-әрекет орын алады. Қазіргі талаптарда өндірістік жүйе көп факторлы әлеуметтік экономикаға айналады, онда өндірістік, маркетингтік, тәрбиелік, ақпараттық және ұжымдық әрекетінің басқа да түрлері орын алады. Ұйымдастырушылық әрекет барлық әрекет түрін жүйе бойынша синтездесе, мұндай жүйені ұйымдастырушылық деп атайды. Ұйымдастырушылық әрекеттің заты – экономикалық-әлеуметтік жүйе, олардың жүйелеу процесінің мақсатты бағытталуы, тәртіпке салу, қалыптастыру немесе қайта қалыптастыру экономикалық, өндірістік, экологиялық, эстетикалық байланыс пен қатынасты есептеу. Ұйымдастырушылық әрекет еңбекке өте икемді және басқарушылар еңбегінде маңызды орын алады (60-70%-ға дейін), сондықтан ұжымды ұйымдастырушы деп атайды. Басқарушының ұымдастырушы ретіндегі маңызды мәселесі – ұжымның барлық мүшелері арасында нақты динамикалық жүйені дамыту және орналастыру, ұжымды толық динамикалық және тұрақты жүйе ретінде қалыптастыру. Ол үшін мәдениеттің жалпы және кәсіби жоғарғы деңгейі қажет.

Қызметкерлерді басқару функциясы ретінде ынталандыруды екі кең топқа бөлуге болады - экономикалық және экономикалық емес. Экономиканың ақшалай сыйақы, бонус, жалақы деңгейінің жоғарылауы деп түсіну оңай.

Экономикалық ынталандыру - бұл басқарудың күрделі шарасы емес. Мұнда әр адамның мүдделері, мотивтері, қажеттіліктері, әрекеттері өзара бір-бірімен тығыз байланысты. Ең алдымен, бұл ұйым қызметкерлерінің ұжымның бір бөлігін сезінуге, компанияның қызметіне қатысуына мүмкіндік беретін ұйымдастырушылық әсер ету. Сонымен қатар, бұл моральдық және психологиялық әсер. Бұл дегеніміз, менеджер адамның әлсіз жақтары бойынша «ойнап», жақсы қызмет көрсету үшін оның қажеттіліктерін қамтамасыз етуі керек. Мысалыға:

мақтауға;

мақұлдау;

еңбегін тану;

немесе сөгіс.

Кез келген басқару жүйесінің демотиваторлары:

беделді сын.

орындалатын тапсырмалармен жалақының сәйкессіздігі;

қызметкердің жүктемесі немесе жүктемесі;

жұмыс міндеттерінің нашарлығы, компания мақсаттары.

Сонымен қатар, басқарудың негізгі функциясы ретінде мотивация жеке тұлғаның жеке қажеттіліктеріне қарай жіктелуі мүмкін:

мәртебені ынталандыру;

еңбек;

Мотивацияның мотивациясы адамның танылуына, командада құрметке ие болуына, көшбасшы болуына, имитацияға үлгі болуға негізделген. Еңбек мотивациясы - өзін-өзі ақтауға ұмтылу, ал ақша мотивациясы адамның гүлденуіне деген ұмтылысы.

Әрине, әрбір қызметкерде мотивация ретінде осындай үлкен тұжырымдаманың барлық компоненттері бар. Дегенмен, көшбасшының даналығы - бұл қызметкердің психикасының әртүрлі тетіктеріне тереңірек және уақытында қарауға қабілетті болу керек.

3.Барлық бақылау функциялары өзара және, осылайша, сондай-ақ жеке өмір сүре алады, олар нақты сипаты мен мазмұны сипатталады, арнайы тәсілдер мен әдістерді көмегімен жүзеге асырылады.