1 cигнал ұзақтығы

жүктеу/скачать 0,51 Mb.

бет	1/3
Дата	20.12.2023
өлшемі	0,51 Mb.
	#197862

1 2 3

Байланысты:
тэс

1 Сигнал хабар тасушы ретінде. Сигналдардың негізгі параметрлері: ұзақтылық,спектордың көлемі және динамикалық диапазоны.
Сигнал (лат.Signum-белгі) – тіркеуді және SMS жіберуді көрсететін, уақыт аралығында қандай да бір объектінің физикалық жағдайының өзгеру процесі.

Жалпы хабарлама мен сигнал уақытқа тәуелді үрдістер болып есептеледі. Сондықтан оларды уақытқа тәуелді функциялар ретінде бейнелейді. Сигналды сипаттайтын негізгі параметрлер [6-9]:
1) cигнал ұзақтығы;
2) динамикалық диапазон;
3) спектр ені.
Сигнал уақытқа тәуелді болғандықтан оның басы мен соңы болады. Сондықтан сигнал ұзақтығы оның бар болу мерзімін көрсетеді. Динамикалық диапазон cигналдың сәттік қуатының ең үлкен мәнінің ең кіші мәніне қатынасы түрінде анықталады:
D = 10∙ lg (Pmax/ Pmin).
Синалдың үшінші негізгі параметрі – оның спектрының ені, ол F деп белгіленсін. Бұл параметр сигналдың өзінің ішкі өзгеру аралығындағы (интервалындағы) өзгеру жылдамдығын көрсетеді. Сигналдың спектрының өзгеру жылдамдығы өте кең жиілік алқабын қамтиды. Бірақ сигналдардың көпшілігі үшін негізгі энергиясы шоғырланған жиілік алқабын көрсетуге болады. Осы алқап арқылы сигнал спектрының ені анықталады.
Сигналдың негізгі параметрлері
1) Tc – сигналдың ұзақтығы, Тк – арнаның жұмыс уақыты;
2) Fc – сигнал спектрінің ені, Fk – жұмыс жиілітерінің жолағы;
3)DC – динамикалық диапазон, Dk – арнаның жұмыс қуатының ауқымы; Динамикалық диапазон Dс - бұл берілген беріліс сапасын қамтамасыз ету үшін қажет сигналдың ең жылдам қуатының ең аз қуатқа қатынасы.
2 Дискретті канал,олардың негізгі мінездемелері. Дискреттік хабарламалардың таратылуының құрылымдық схемасы, кодек.
Дискретті арна – дискретті хабарламаларды жіберу үшін қолданылатын байланыс арнасы. Дискретті арна секундына битпен (бит/с) өлшенетін ақпаратты беру жылдамдығымен сипатталады. Дискретті арнаның тағы бір сипаттамасы модуляция жылдамдығы болып табылады. Ол секундына берілетін элементтер санымен анықталады.
3 Үзіліссіз каналдар және олардың негізгі мінездемелері. Үзіліссіз хабарламалардың таратылуының құрылымдық схемасы,модем.

4 Хабарламалардың классификциясы, сигналдардың бөгеулері. Детерминаттық және кездейсоқ процесстер және олардың математикалық модельдері.

5 Сигналдық кеңістіктің базистік функциясы бойынша ортогональді қатарға функциялардың бөлінуі. Ортақ алынған Фурье қатары.

6 Сигналдық кеңістіктің базистік функциясы бойынша ортогональді қатарға функциялардың бөлінуі. Фурье қатарының тригонометриялық формасы.

7 Хабарламалардың уақыттық және спектрлық көрсетілімі. Фурье қатарын түрлендіру.

8 Хабарламалардың уақыттық және спектрлық көрсетілімі. Фурье қатарын қайта түрлендіру.

9 Кездейсоқ оқиғалардың сипаттамасы. Стационарлық және стационарлық емес кездейсоқ оқиғалар.
Жалпы байланыс теориясын зерттеу тәсілдерінің негізінде, уақыт бойынша дамитын кейбір кездейсоқ процесс ретіндегі хабарды тарату процессі жөніндегі көрсетілу жатыр. Кездейсоқ сөзі алдын-ала процестің нақты таралуын болжау мүмкін еместігін көрсетеді. Анықтау бойынша кездейсоқ процесс X(t)-бұл кез-келген t уақыт мезетінде қабылданатын мәндер кездейсоқ шамалар болып табылатын ерекше түрдегі функция. Кездейсоқ процесстің типтік мысалы ретінде қабылдағыш кірісінде Z(Q)=S(t)+N(t) кернеуі жұмыс жасай алады. Берілген мезетте кернеуді бақылай отырып, біз келесі уақыт мезеттерінде ол қандай мәнлерге ие бола алатындығын болжай аламыз. Бұл мынамен түсіндіріледі: таратушымен қалыптастырылатын арналық каналдың S(t) (амплитуда, жиілік, фаза) параметрлері жіберілетін хабарға a(t) байланысты кездейсоқ өзгеріп отырады. Сонымен бірге, таралу процесінде сигнал кездейсоқ сипатқа ие әртүрлі адетивті бөгеуілдердің N (t) әсеріне шалдығады. Мысалы: атмосфера электрлік разряд түрінде,электрлік транспорттың бөгеуілдері, басқа радиостанциялық бөгеуілдер және т.б. Процестің кездейсоқтылығы X(t) бақыланатын функцияның түрі бір бақылаудан басқасына кездейсоқ ауысатындығымен көрсетіледі. Бірақ, әрбір жеке тәжірибеден алынатын X(t) функцияның шешімі кездейсоқ емес, оны кездейсоқ функцияның таралуы(реализация)деп аталады. Кездейсоқ процесс статикалық ансамбль жасайтын шексіз мұндай таралулардың жиынтығын ұсынады.

Статикалық сипаттамасы барлық қималарында бірдей болатын кездейсоқ процестерді, кездейсоқ стационарлы процесс деп аталады.

Математикалық күтімі m және процестің дисперсиясы σ² уақытқа байланысты
болмай, ал корреляция функциясы тек айырмашылығына
байланысты болса, яғни , онда бұл процесс кең мағынада стационарлы болады. Анықтама бойынша кездейсоқ стационарлы процесстің корреляция функциясы жұп болады . Сонымен қатар кез келген
функцияның абсолютті мәні τ өспейді, τ=0 болғанда
. (9.1)
Егер кездейсоқ стационарлы процесстің мезеттік функциясын табу кезінде статистикалық ансамбль бойынша орташалауда уақыт бойынша орташалаумен ауыстырып, оны эргодикалық деп атаймыз. Орташалау операциясы тек х(t) арқылы жүзеге асса, онда Т ұзақтылығы теориялық тұрғыдан үлкен болуы мүмкін. Уақыт бойынша орташалауды бұрыштық жақшамен белгілеп, таңдалған нақтылықтың тұрақты құраушысына тең, кездейсоқ эргодикалық процесстің математикалық күтімін жазамыз:

, (9.2)
10 Кездейсоқ оқиғалардың сипаттамасы. Әдістемелердің стационарлық қасиеттері.

11 Функцияның корреляциясы және құрылымы.

12 Гаусстың кездейсоқ оқиғасы. Тығыздық спектрының қуаты және байланыс корреляциясының функциясы.

13 Функциялық корреляцияның шектулі “ақ” шуылы спекторы.Әсерлік спектордың ені.

14 Амплитудалық модуляция сигналдарының құрылуы. Амплитудалық модуляция басылған тасымалдаушы және бір жолақтық модуляция

15 Амплитуда модуляциялық тербелістердің уақыттық және спектрлық көрсетілімдері.

16 Сызықсыз тізбектердегі модулденген сигналдардың құрылымы.

17 Амплитудалық модуляция (АМ) сигналдарын детектрлеу. АМ сигналдарының детектрлер схемасы.
Детектрлеу - бұл модуляция үрдісін қалпына келтіретін процесс, яғни детектрлеу - төменгі жиіліктің немесе тұрақты токтың тербелуінің нәтижесінде электрлік тербелістерді түрлендіру. Ол дыбыстық жиілікті бөліп алу үшін радиоқабылдағыш құрылғыларда, кескінді сигналды телевидениеде және т.б. қолданылады. Детектрлеу кезінде модулденген сигналдың қандай заң бойынша өзгеретіні анықталады.
18 Бұрыштық модуляция, фазалық модуляция (ФМ) сигналдарының құрылуы.
Бұрыштық модуляция - Радиосигналдың бұрыштық параметрлері (жиілік және фаза) кіріс модуляциялайтын сигнал амплитудасына пропорционал өзгеретін аналоги модуляция өдісі.
19 Бұрыштық модуляция, жиіліктік модуляция (ЖМ) сигналдарының құрылуы.

20 Бұрыштық модуляция сигналдарын детектрлеу. Фазалық және жиіліктік детектрлер схемалары.

21 Дискретті хабарлармен модульденген сигналдардың детектрленуі және құрылуы.

22 Импульсті таратқыштың модульденуі және детектрленуі. Амплитуда-импульсті модуляция әдістері.

23 Детерминирленген сызықтық жүйелерден кездейсоқ сигналдардың өтуі.

24 Кездейсоқ сызықтық арналар және олардың сипаттамалары, радиоарналар ерекшеліктері, сигналдардың қатуы.

25 Флуктуациялық, тиянақталған және импульсті бөгеулер, олардың ықтимал сипаттамалары.

26 Үзіліссіз арналар модельдері. Бөгеуліксіз идеалды арна, Гауссты шуылды аддитивті арна.

27 Үзіліссіз арналар модельдері. Анықталмаған фазалы сигналды арна, қатуы бар бір сәулелі арна.

28 Үзіліссіз арналар модельдері. Аддитивті шуылды және символ аралық интеграциялы арна.

29 Дискретті арналар модельдері. Жадысыз симметриялық арна, өшіру мүмкіндігі бар арна.
Дискретті арнаның ішінде әрқашанда үздіксіз арна болады. Үзіліссіз арнаны дискретті арнаға айналдыратын – модем. Сондықтан да берілген модемде үзіліссіз арнаның модельдерінен дискретті арнаның математикалық моделін шығаруға болады. Мұндай жол жиі жемісті болады, ол күрделі моделдерге алып келеді.
Дискретті арнаның қарапайым моделдерін қарастырайық, құрылу кезінде модемнің және үзіліссіз арнаның қасиеттері ескерілмеген.
Дискретті арнаның моделі оның кірісінде көптеген мүмкін сигналдардың есебінен тұрады және берілген кірісте шығыс сигналының шартты ықтималдықтарының таралуы. Бұл жерде кіріс және шығыс сигналы n кодтық символдардың реті болып табылады. Сондықтан да мүмкін кіріс сигналдарын анықтау үшін m әртүрлі символдарды ( код негізі ) көрсету жеткілікті, сонымен қатар әр символдың Т тарату ұзақтығы. Көптеген қазіргі заманғы арналарда орындалатындай, Т шамасын барлық символдар үшін бірдей деп есептейік. v = 1/T шамасы уақыт бірлігінде берілетін символ санын анықтайды (техникалық жылдамдық бодпен өлшенеді). Арна кірісіне түскен әрбір символ, шығыста бір символдың пайда болуына себепші болады, сондықтан да арна кірісінде және шығысында техникалық жылдамдық бірдей.
Жадысыз симметриялы тұрақты арна дискреттік арна сияқты әрбір берілген кодтық символ p ықтималдылық қателікпен қабылдануы мүмкін және 1-p дұрыс ықтималдылықпен анықталады. Егер қателік болса, берілген символ орнына бірдей ықтималдылықпен кез келген басқа символ қабылдай
алады. Осылайша, егер беріліп, символы қабылдау ықтималдылығы

(12.4)
“Жадысыз” термині мынаны білдіреді, символдық қателік ықтималдылығы оған дейінгі қандай символдар берілгендігіне және олар қалай қабылданғанша тәуелді емес. Кез-келген n-өлшемді қателік векторының мұндай каналда ықтималдылығы

,
бұл жерде l қателік векторындағы нөлге тең емес символдар саны (қателік векторының салмағы). l қателік болғандығының ықтималдылығы, n ұзындығында қалай болса солай орналасқан, Бернулли формуласымен анықталады.

^, (12.5)

бұл жерде биноминалды коэффициент, ол n ұзындық блогындағы әртүрлі қателік байланыстарының санына тең.

Бұл модельді сонымен қатар биноминальды орта деп те атайды.
Модемді нақты анықтағанда пайда болатын арнаны қанағаттанарлықтай сипаттайды. Егер үзіліссіз арнада қатаю болмаса, ал аддитивті шу ақ болса.
Бұл жерде мынаны көру қиын емес, (12.5) моделіне сәйкес p<<1 болғанда ұзындығы n болатын (l>1) екілік кодтық комбинациясының қателігінің пайда болуының ықтималдылығы

.
Өтпелі ықтималдықтары екілік симметриялық арнада схемалық түрде 12.1 суретінде көрсетілген.

Жадысыз өшірумен тұрақты симметриялы арна алдыңғысынан айырмашылығы жиі “?” таңбасымен белгіленетін, арна шығысында алфавит қосымша (m+1)-ші символдан тұрады. Бұл символ 1-ші шешуші схема (демодулятор) берілген сигналды сенімді айыра алмаса пайда болады. Мұндай шешімді қабылданбауының немесе p_c символдың өшірілуінің ықтималдылығы бұл моделде тұрақты және берілетін символға тәуелсіз. Өшіруді енгізудің арқасында қателік ықтималдылығын азайтуға мүмкіндік болады, кейде оны нөлге тең деп те есептейді. 12.2 суретте модельдің өтпелі ықтималдықтары схемалық түрде көрсетілген.
Жадысыз симметриялы емес арна алдыңғы модельдер сияқты сипатталады, онда қателіктер бір-біріне тәуелсіз пайда болады, бірақ қателік ықтималдығы қандай символ берілетіндігіне байланысты. Екілік симметриялы емес арнада 1 символын қабылдауының P(1/0) ықтималдылығы 0 символын беру кезінде P(0/1) ықтималдығына тең емес 0 қабылдау 1 беру кезінде (12.3 суретті қара).
Бұл моделде қателік векторының ықтималдылығы қандай символ реттілігі берілетіндігіне тәуелді.


12.1 Сурет - Екілік симметриялы арнадағы өтпелі ықтималдықтары	12.2 Сурет - Өшірумен екілік симметриялық арнадағы өтпелі ықтималдықтар	12.3 Сурет - Ек арнадағы өтпел

30 Дискретті арналар модельдері. Жады бар дискретті арналар. Марктік арна.

жүктеу/скачать 0,51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3