1. Функцияларды реттеудегі рефлекстік принципі. Рефлекстік теорияның даму тарихы

Тақырыбы: «Физиологиялық қызметтің қалыптасуы мен реттелуінің негізгі принциптері. Рефлекс».

ЖОСПАР:

1.Функцияларды реттеудегі рефлекстік принципі.

2. Рефлекстік теорияның даму тарихы.

3. ОЖЖ зерттеу әдістері.

4. Рефлекс.

5. Рефлекстік доға.

6. Рефлекс түрлері.

Функцияларды реттеудегі рефлекстік принципі.

Функцияларды реттеудегі рефлекстік принципі.

• Тітіркендіргіш әсерінен пайда болған рефлекстік реакция организмнің іс-әрекетінің негізін құрайды.
• Рефлекстік теорияның даму тарихы.
• Рефлекстік теория дамуында бірнеше кезеңдерді ажыратады:
• Декарт (1664 ,Прохаска 1817ж.);
• Сеченов(19 ғ.);
• Павлов(19-20 ғ.ғ.);
• Қазіргі, нейрокибернетикалық (20-21 ғ.ғ.).

Жүйке жүйесі екіге бөлінеді: орталық және шеткі. ОЖЖ жатады: бас ми және жұлын. Шеткі жүйесі- түйіндер мен жүйке талшықтары.

Жүйке жүйесі екіге бөлінеді: орталық және шеткі. ОЖЖ жатады: бас ми және жұлын. Шеткі жүйесі- түйіндер мен жүйке талшықтары.

ОЖЖ маңызы:

• Жеке организмнің сыртқы ортаға бейімделуін.
• Организмнің қызметін үйлестіру, біріктіру.
• Организмнің бағытталған іс-әрекетін қалыптастыру.
• Түскен тітіркендірулерді талдауын, қортуын өткізу
• Эфференттік импульстарды қалыптастыру.
• Организм жүйелерінің тонусын қамтамасыз ету.
• Рефлекстік және өткізгіштік

ОЖЖ зерттеу әдістері.

ОЖЖ зерттеу әдістері.

• Экстирпация-алып тастау ( толық, толық емес).
• Қоздыру (электрлік, химиялық).
• Радиоизотоптық әдіс.
• Модель жасау (физикалық, математикалық, концептуалдық).
• ЭЭГ (электр потенциалын тіркеу).
• Стереотаксикалық әдіс.
• Шартты рефлекстерді қалыптастыру.
• Компьютерлік томография.
• Патологиялық-анатомиялық әдіс.

ОЖЖ екі қызмет атқарады: 1. Рефлекстік;

2. Өткізгіштік.

Рефлекстік қызметтің негізін рефлекстер құрайды.

Рефлекс - дегеніміз ОЖЖ-нің сыртқы

немесе ішкі тітіркендіргіштерге беретін

күрделі жауабы.

Рефлекстік жауап - рецептивтік өрістің табалдырықтық немесе табалдырықтан жоғары күшпен тітіркендіруден пайда болады. Рецептивтік өріс - дегеніміз әрбір рефлекстің рецепторлары орналасқан аймағы.

Рефлекстің морфологиялық негізі – рефлекстік доға, яғни қозуды рецепторлардан жүйке орталығына, онан шеткі ағзаға (эффекторға) жеткізетін жол. Ол бес бөлімнен тұрады.

Рефлекс уақыты – рефлекс орындалатын уақыт, ол 5 компоненттен құралады: - рецептордың жасырын (латенттік) кезеңі; - қозудың афференттік жүйке талшықтарымен өтетін уақыты; - орталық уақыт – қозудың ОЖЖ-ден афференттік нейроннан эфференттік нейронға өтетін уақыты; - қозудың эфференттік жүйке талшықтарымен өтетін уақыты; - эффектордың латенттік кезеңі.

РЕФЛЕКСТЕР ЖІКТЕЛІСІ

4 . Биологиялық маңызына қарай:

4 . Биологиялық маңызына қарай:

- ас қорыту;

- қорғаныс;

- жыныс және т.б.

5. Жауаптар түрі бойынша:

- моторлық;

- секреторлық (сөл бөлу);

- тамыр қозғалтқыш.

6. Жауаптың созылу уақытына қарай:

- фазалық;

- тонустық.

7. Рефлекстік доғаның орталық бөлімінде қатысатын

нейрондар санына қарай:

- екі;

- үш және көп нейронды.

8. Синапстар санына байланысты:

- моносинапстық;

- полисинапстық;

9. ОЖЖ қатысуымен:

- нағыз (нейрондар қатысады);

- жалған (нейрондар қатыспайды).