1)Геморрагиялық шоктың сатылары.
Геморрагиялық шок белгілері келесі кезеңдерге ие:
I кезең - өтелген шок;
II кезең - декомпенсацияланған қайтымды шок;
III кезең - қайтымсыз шок.
Шоктың кезеңдері органдар мен тіндердің патофизиологиялық өзгерістеріне сәйкес келетін қан жоғалтудың клиникалық көріністерінің кешенін бағалау негізінде анықталады.
Геморрагиялық шоктың 1 сатысы (кіші эжекция синдромы немесе компенсацияланған шок), әдетте, БЦК-ның 20% -ына сәйкес келетін қан жоғалтуымен дамиды (15-25%). Бұл кезеңде БЦК шығынының орнын толтыру. катехоламиндердің артық өндірілуіне байланысты жүзеге асырылады. Клиникалық көріністе функционалды сипаттағы жүрек-қан тамырлары қызметінің өзгеруін көрсететін симптомдар басым: терінің бозаруы, қолдардағы сафенді тамырлардың қаңырап қалуы, 100 соққы / мин дейін орташа тахикардия, орташа олигурия және веналық гипотония. Артериялық гипотензия жоқ немесе жеңіл.
Егер қан тоқтаған болса, онда шоктың өтелген кезеңі біраз уақытқа созылуы мүмкін. Тоқтатылмайтын қан кету кезінде қан айналымы бұзылыстарының одан әрі тереңдеуі орын алып, шоктың келесі кезеңі басталады.
Геморрагиялық шоктың 2 кезеңі (декомпенсацияланған қайтымды шок) БЦК-ның 30-35% -ына сәйкес қан жоғалтуымен дамиды (25% -дан 40% -ға дейін). Шоктың бұл сатысында қанайналым бұзылыстары тереңдей түседі. Қан қысымы төмендейді, өйткені вазоспазмның әсерінен перифериялық төзімділіктің жоғары болуы жүректің төмен шығуын өтемейді. Мидың, жүректің, бауырдың, бүйректің, өкпенің, ішектің қанмен қамтамасыз етілуі нашарлайды, сондықтан түзетуді қажет ететін тіндік гипоксия және ацидоздың аралас түрі дамиды. Клиникалық көріністе систолалық қан қысымының 13,3 кПа-дан төмендеуінен (100 мл сынап бағанасы) және импульстік қысым амплитудасының төмендеуінен басқа айқын тахикардия (120-130 соққы / мин), ентігу, терінің бозаруы фонында акроцианоз, суық тер, мазасыздық, 30 мл / сағ-нан төмен олигурия, жүрек тондарының саңырауы, орталық веналық қысымның төмендеуі (ОЖЖ).
3 сатылы шок (декомпенсацияланған қайтымсыз шок) БЦК-ның 50% -ына тең қан жоғалтуымен дамиды (40% -дан 60% дейін). Оның дамуы микроциркуляцияның одан әрі бұзылуымен анықталады: капилляростаз, плазманың жоғалуы, қан корпускулаларының агрегациясы, метаболикалық ацидоздың жоғарылауы. Систолалық қан қысымы критикалық сандардан төмендейді. Импульс 140 соққы / мин және одан жоғары жылдамдықты жылдамдатады. Сыртқы тыныс алудың бұзылуы күшейеді, терінің қатты бозаруы немесе мраморы, суық тер, аяқ-қолдың күрт салқындауы, анурия, ступор, естен тану байқалады. Терминальды шоктың маңызды белгілері - гематокриттің жоғарылауы және плазма көлемінің төмендеуі.
2)ДТҚҰ синдромының сатылары
√ 1-ші гиперкоагуляция сатысында тромбоциттердің агрегациясы және қанның ұюы тым артып кетеді. Бұл кезде көптеген майда тамырлардың ішінде тромбоциттік және фибриндік қан қатпалары пайда болып, ішкі ағзалардың тамырлары бітеледі. Осыдан гиперкоагуляциялық сілейме дамып сырқат адам кенеттен жан тапсыруы ықтимал. Дерт неғұрлым тез өтетін болса, соғұрлым бұл саты өте қысқа мерзімде (бірнеше минутқа дейін) ғана болады;
√ 2-шігипокоагуляция сатысы. 1-ші сатысында қан ұюы тым қарқынды тараған түрде болғанда ұю факторлары мен тромбоциттер артық тұтынылып кетуінен артынан олардың жеткіліксіздігі дамиды. Осындай жағдайды тұтынулық коагулопатия дейді. Осыдан қан ұюы қатты кеміп, плазминогеннің әсерлендіргіштері тым көбейіп кетеді. Сол себепті науқаста тоқтамайтын ауыр қан кетулер болады. Сондықтан ТШҚҰ-синдромын тромбогеморагиялық синдром деп те атайды Бұл кезде қанда тромбоцитопения, гипофибриногенемия, қан ұюының V, ҮII, VIII т. б. факторларының азаюы байқалады;
√ 3-ші фибриноген жоғалу сатысында плазминогеннің тіндік әсерлендіргіштерінің және басқа протеолиздік ферменттердің (трипсиннің т.б.) тым көп болуынан мезгіл-мезгіл толық фибринолиз дамуының нәтижесінде қанда фибриноген мүлде жоғалады, қан ұйымайды;
√ 4-ші сауығусатысы делінеді. Бұл кезде науқастың сауығуы болады немесе қан қатпаларының қалдықтарымен ұсақ тамыр саңылауларының тарылуы сақталып қалуы мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |