1. осөЖ. Қазақ жазуы және латын әліпбиі. Орфография терминi, орфографиялық ережелер туралы түсiнiк. Жазудың шығуы мен дамуы. Жазу заңдылықтары мен ережелерін орфография (грек. Orthos дұрыс, графика жазу, сызу) қарастырады
№1. ОСӨЖ. Қазақ жазуы және латын әліпбиі. Орфография терминi, орфографиялық ережелер туралы түсiнiк. Жазудың шығуы мен дамуы. Жазу заңдылықтары мен ережелерін орфография (грек. Orthos - дұрыс, графика - жазу, сызу) қарастырады. Демек, «орфография» сөзін дұрыс жазу ережелерінің жиынтығы деп түсінеміз.
Тіл білімінде әріптерді және олардың тіл дыбыстарына қатысымын графика (грек. Grahike - жазамын, сызамын, сурет саламын) зерттейді.
Графема (грек. Grahe – сызылуы), ағылшын. Graheme –жазу единицасы), яғни жазудың ең кіші бөлігі деген сөзін білдіреді.
Ж Жазу түрлері азудың тарихы өте ерте замандардан басталады. Көне жазуды да, қазіргі жазуды да білудің әрі теориялық, әрі практикалық мәні зор. Біз қазір жазуды сөздердің әріптер тіркесімен белгіленуі деп түсінеміз. Бірақ ол алғашында бұлай болмаған. Сөзді әріппен (дыбыспен) таңбалау кейінірек пайда болды. Оған дейін жазу (таңба) не бүтіндей сөйлемді (хабарды), не жеке сөзді, не жеке буынды белгілеген.
Пиктографиялық жазу (суретті жазу) Пиктограмма. Адам ойы суреттер арқылы беріледі, жеке сөздерге бөлшектенбейді, өздігінен белгілі бір хабарды білдіреді. Әріп, дыбыс, жазуы (Б.з.д. 2 мың жылд-ң екінші жартысында алдымен консонантты дыбыстық жазу, одан кейін дәуіріміздің 1 мың жылдығының басында вокалданған дыбыстық жазу пайда болған.
Идеографиялық (логографиялық ) жазу Сөздің дыбысталуын емес, бүтін сөздің мағынасын білдіреді. Мысалы: «5» деген цифрдың бәрі бірдей ұғады.
Буын жазуы Бір таңба бір буынды белгілейді. (Б.з.д. үш мың жылдықтың бас кезінде шумер жазуы)
