2-сұрақ. Деректерді жинау және алынған ақпаратты талдау әдістері қандай екенін түсіндіріңіз
жүктеу/скачать 39,5 Kb.
|
2-модуль. 2-сурак
- Бұл бет үшін навигация:
- Ғылыми ақпараты сақтау және өңдеу.
|
2-модуль. 2-сұрақ. Деректерді жинау және алынған ақпаратты талдау әдістері қандай екенін түсіндіріңіз. Қажетті ақпаратты іздеуді бастағанда, оның қай жерде болуы мүмкін екенін нақты түсіну керек, сол ұйымдардың осыған байланысты қандай мүмкіндіктері бар екенін табыңыз, осы мақсатта кітапханалар мен ғылыми ақпарат органдары жәрдемдеседі. Кітапханалар. Ең алдымен, бұл ғылыми және арнайы кітапханалар, яғни ғалымдарға, оқытушыларға, түрлі сала мамандарына қызмет көрсету. Өз мүмкіндіктеріне қарай олар тең емес, бірақ соған қарамастан олардың оқырмандарға қызмет көрсету нысандары негізінен бірдей: • анықтамалық-библиографиялық; • оқырман залы; • жазылу; • кітапханааралық алмасу; • хат жазысу; • фотосуреттер мен көшірмелер жасау; • микрофильмдер. Библиографиялық бөлімдердің міндеті де оқырмандарды кітапхана каталогтары мен библиографиялық көрсеткіштерін пайдалану ережелеріне тәрбиелеу. Ғылыми және арнайы әдебиеттер әдетте, салыстырмалы түрде шектеулі басылымдарда жарияланады. Сондықтан, көпшілігінде ғылыми және арнайы кітапханалар, қызмет көрсетудің негізгі түрі абонемент емес, оқу залы. Әдебиеттерді таңдауды жеделдету үшін кітапханалардың көпшілігі сөрелерге ашық қол жетімділік жүйені пайдаланады, қызықтыратын мәселе бойынша әдебиеттердің кең ауқымымен уақытты үнемдей отырып танысуға болады. Көптеген кітапханаларда жеке материалдар микрофильмдер немесе микроплакаттар түрінде болады, оларды оқу үшін арнайы жабдық қолданылады. Кітапханааралық абонемент (КХА) – аумақтық-филиал еліміздің барлық ғылыми және арнайы кітапханаларының қорларын өзара пайдалану жүйесі. Кітап туралы білу осы немесе басқа кітаптың болуы, бірақ оны қолжетімді кітапханадан таппасаңыз, сіз оған тапсырыс бере аласыз. Белгілі бір мерзімге жіберілген кітаптар оқу залында жұмыс істеуге беріледі. Ғылыми құжаттармен жұмыстарды ұйымдастыру. Зерттеушіге өзіне қажетті әдебиетті іздеу және таңдап алу қабілеті тән болуы керек, яғни екінші сөзбен айтқанда, библиография негіздерінен білімі болғаны артық емес. Экспериментатор қажетті проблема бойынша әдебиет көздерін іздеу анықтамалық әдебиеттерден басталады (энциклопедия, сөздік, анықтамалар). Сонан соң ҒТИ есеп-тіркеу басылымдарымен және негізгі кітапханалардың библиографикалық көрсеткіштерімен танысу қажет. Оқырман каталогы: 1) алфавитті; 2) систематикалық; 3) алфавитті пәндік; Әдебиеттермен жұмыс істеген кезде алдымен дұрыс оқу, түсіну, еске сақтау қажет. Ғалымдар төрт негізгі мағлұмат әдісін ұсынады: 1) әріп бойынша оқу 2) буын бойынша оқу 3) сөйлем бойынша 4) түсінік бойынша Есте сақтайтын материалды қысқаша жоспар құру, оны арнайы бөліктерге бөлу. Ғылыми ақпараты сақтау және өңдеу. Ғылыми-техникалық ақпараттың дамуы адамның шығармашылық қабіллетін талап етеді.Жүйелілік пен табандылық маңызды факторлар болып табылады. Жұмысты дұрыс жазу маңызды, өйткені оқылған материалдың жазбасы сөзсіз маңызды талап. Жылдам оқу әдістерін қолдану ғылыми әдебиеттермен жұмыс істеудің қиындығын айтарлықтай төмендетеді..Түйіндемені оқу және жазу кезінде тек қана қажетті ақпаратқа ұмтылудың қажеті жоқ. Тақырып бойынша бүкіл жұмыс, содан кейін, басқа адамдардың жұмыстарымен танысу барысында туындайтын өз ойлары, жаңа білім алуға негіз болады. Таңдалған тақырып бойынша әдебиеттерді оқу кезінде тақырыпқа тікелей қатысы бар ең құнды және пайдалы ақпарат пайдаланылады Үлкен мәселені қарастырған кезде оны бөліктерге бөле білу керек, олардың әрқайсысы егжей-тегжейлі ойластырылуы керек. Кез келген жұмыс белгілі бір мәселе немесе бөлім болса, оның жалпы мәселемен байланысын ұмытпау керек. Нақты материалды таңдау және бағалау. Ғылыми шығармашылық негізгі және қосымша ақпаратты таңдаумен, оны жалпылаумен байланысты өрескел жұмыстың айтарлықтай бөлігін қамтиды және талдау мен қорытынды жасауға ыңғайлы формада болады. Сондықтан кез келген фактілерді ғана емес, тек ғылыми фактілерді таңдауды үйреніңіз. Таңдалған тақырып бойынша ғылыми фактілерді жинақтау бойынша жұмыс әрқашан көп қырлы. Мұнда жарияланған материалдарды терең зерттеу, архивтермен және ведомстволық мәліметтермен танысу, әртүрлі консультациялар алу, өзіндік ғылыми нәтижелерді талдау және жалпылау жүзеге асырылады. Мұндай алдын ала мәліметтерді жинақтау – мақсатты күш-жігерді, табандылық пен шығармашылықты қажет ететін шығармашылық процесс. Таңдалған тақырып бойынша ғылыми фактілерді жинақтау бойынша жұмыс әрқашан көп қырлы. Мұнда жарияланған материалдарды терең зерттеу, мұрағаттар және ведомстволық деректермен танысу, әртүрлі кеңестер алу, өз ғылыми нәтижелерін талдау және жалпылау жатыр. Бұл алдын ала ақпаратты жинақтау - біржақты күш-жігерді, табандылықты және шығармашылық құмарлықты қажет ететін шығармашылық процесс. Ғалым кешеннің құрылысшысы және құрылымдардың түпнұсқасы сияқты. Қажетті құрылыс материалдарын жинайды, барлығын қатаң және белгілі бір ретке келтіреді. Мұндай алдын ала мәліметтерді жинақтау – мақсатты күш-жігерді, табандылық пен шығармашылықты қажет ететін шығармашылық процесс. Барлық жиналған алғашқы ғылыми ақпарат тіркелуі керек. Тіркеу нысандары әртүрлі болуы мүмкін: - арнайы бланкілерге, сауалнамаларға жаңа ақпаратты тіркеу,тақырыптық көрсеткішті беретін статистикалық карталар; - басқа сипаттағы жазбалар, соның ішінде зертханалық журналдарда жазылған бақылаулар, кафедра мәжілісінің хаттамаларынан үзінділер және т.б.; - ғылыми ақпаратты фотосуретке түсіру әдістерімен бекіту; - ғылыми есептер; - компьютерлік бағдарламалар көмегімен орындалатын есептеулер; - талданған әдеби көздерден үзінділер, деректі фильмдер (рефераттар, диссертациялар, мақалалар, кітаптар және т.б.). жүктеу/скачать 39,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|