§37. Батудың (Батый) орыс жеріне жорығы. Сабақтың мақсаты Білімділік

ізденіске дағдыландыру, ойлау қабілеттерін дамыту.

1. 
   Сабаққа дайындық.
   

І топ «Алтын Орда»

ІІ топ «Ақ Орда»

ІІІ топ «Көк Орда»

І «Алтын Орда» тобына

1. 
   Оның атын татар батырының атымен атаған. Ол білімсіз, бірақ ұлы империя құрды. Орақ тілді, батырлығымен және ұстамдығымен көзге түскен. (Тимучин)
   
2. 
   Ол еліне беделді батыр болған. Ол қият руынан шыққаны белгілі. Ол татарлар қолынан қаза болды. (Есугей)
   
3. 
   Ол Жалайыр тайпасынан шыққан ұлы қолбасшы. Шыңғысханның Қытайға жорығында ерен ерлігімен көзге түсті. (Мұқылай)
   
4. 
   Ол Ақ Орданың негізін қалады. Жошы ханның үлкен ұлы. (Орда Ежен)
   
5. 
   Ол ақ құл болған. Кейін Египеттің мәмлүктеріне сұлтан болды. (Сұлтан Бейбарыс)
   

1. 
   Жоғарғы орган, ірі әскери мәселелер, саяси жағдайларды шешіліп отырды. Осында салтанатты түрде ханды таққа отырғызу рәсімдері жасалады? (Құрылтай)
   
2. 
   Мемлекет басшысы, әскери заң шығарады және әкімшілік билік жүргізді (Хан)
   
3. 
   Шыңғыс ханның заңы: (Жаса)
   
4. 
   Шыңғыс ханның ең кіші ұлы (Төле)
   
5. 
   Салық жинаушыны: (Басқақтар)
   

1211ж- (Жетісу өңіріне моңғолдар келіп кірді.)

1216ж- (Жошы бастаған қол керейлерді бағындыру үшін Торғай даласына дейін барды.)

1218ж- (Отырарға керуендерін жіберді)

1219ж- (Жетісу арқылы Отырар қаласына жақындады.)

1220ж-(Орта Азия қалаларын жаулап ала бастайды.)

1221ж- (Мерв, Хорасан қалаларын алып, Орта Азияның өзіне қаратты)

1225ж- (Шыңғысхан астанасы Қарақорымға келеді.)

1226ж- (Таңғұт патшалығына жорық жасады.)

1227ж- (Шыңғыс хан қайтыс болады)

1. 
   Алтын Орда мемлекетінің құрылуы
   
2. 
   Батудың орыс жеріне жорығы
   
3. 
   Бату Киевті алуы
   

Батый, Бату хан, Саин хан (1207-1255 ж) моңғол ханы, Шыңғыс ханның немересі, Жошы ханның екінші баласы. Ол Батыс және Солтүстік елдерді жаулап алушы. Рашид-ад-Диннің айтуы бойынша Батый хан 48 жас өмір сүргеніне қарамастан, оның бір ғасырға жуық моңғол империясында аса беделді болғанын айтады. Батый өлгеннен кейін мұрагері ұлы Сартақ таққа отырған болатын. Бірақ ол аз уақыт билікте болып қайтыс болды. Орнына Батыйдың інісі Берке келеді.

Дунай өзеніне Сырдария алабынан солтүстік аймағы

дейінгі аумақ Балқаш көліне дейінгі

байтақ жерді алды

Алтын Орда мемлекетіне

Қалан- егіншілерден алынатын салық

1. 
   Қорған бұзғыш кондырғы-қарулары дамылсыз іргені соққылайды.
   
2. 
   Дайындалған күшті әскер, қатаң тәртіп.
   
3. 
   Соғыс жоспарын алдын ала құруы.
   
4. 
   Әскер саны 30-40 тан 120-140 мың әскерлері
   

1. 
   Әскер саны 30 мың ғана болды.
   
2. 
   Басқарушысы күші әлсіз болды;
   
3. 
   Феодалдық бытыраңқылық
   

1. 
   Ежелгі ескерткіштердің көбін жойып жіберді;
   
2. 
   Қалаларды қиратты.
   
3. 
   жазықсыз халықтар жапа шекті.