Жұмыс мақсаты: буферлік ерітінділердің қасиеттерімен танысу, сүттің буферлік сыйымдылығын анықтау
Құрал-жабдықтар: рН-метр, пробиркалар, көлемі 100 мл колбалар, көлемі 25 мл бюретка, сүзгіштер
Реактивтер: 0,1н және 1н натрий гидроксиді, 0,1н және 1н тұз қышқылы, 0,1н сірке қышқылы, 0,1н натрий ацетаты ерітіндісі, индикатор метилен қызыл, ацеттаты буферлік ерітінді
Жұмыс барысы:
Тәжірибесі. Буферлік жүйені даярлау.
Кестеде көрсетілгендей алты пробиркаға 0,1н сірке қышқылымен натрий ацетаты ерітінділерін араластырып құйыңыз:
Ерітінді
|
Пробиркалар №
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
0,1 н СН3СООН (мл)
|
4,5
|
4
|
2,5
|
1,5
|
1
|
0,5
|
0,1 н СН3СООNa (мл)
|
0,5
|
1
|
2,5
|
3,5
|
4
|
4,5
|
Есептелген рН мәні
|
3,7
|
|
|
|
|
|
Анықталған рН мәні
|
3-4
|
|
|
|
|
|
рН-метрмен анықталған
|
3,7
|
|
|
|
|
|
Сірке қышқылының
K 1,75 10 5 , ал = 0,79 тең екенін біле отырып,
дисс
сутек иондарының концентрациясын келесі формуламен есептейді:
Кдисс (CH COOH ) NCH COOH VCH COOH
[H ] 3 3 3
NCH COONa VCH COONa
3 3
Ерітіндінің рН мәні: pH lg[H ]
Пробикаларға ерітінділер құйылған соң, әр пробиркаға 2 тамшыдан универсал индикаторын тамызып, ерітінділердің рН мәндерін индикаторлық сынама бойынша және рН-метр арқылы анықтаңыз.
Тәжірибе. Сүттің буферлік сыйымдылығын анықтау.
Көлемі 250 мл өлшеуіш колбаға 100 мл сүт құйып, оның бастапқы шамасын рН-метрмен өлшеңіз.
pH1
Екі бюретка дайындап, біріншісін 0,1н NaOH сілті ерітіндісімен,
екіншісін 0,1н HCl тұз қышқылы ерітіндісімен толтырыңыз. Көлемі 100 мл екі өлшеуіш колбаларға пипеткамен 10 мл сүттен құйып, біріншісіне 3 тамшы 0,1% фенолфталеин индикаторын (5%-тік этанолда дайындалған) тамызып, сілтімен әлсіз-қызғылт түске дейін титрлейді. Ал екінші колбаға 3 тамшы 0,1% метил қызыл индикаторын тамызады да, оны тұз қышқылы ерітіндісімен
қызыл түске дейін титрлейді. Титрлеудің соңында сүттердің соңғы шамаларын рН-метрмен өлшейді.
pH 2
Титрлеуге жұмсалған сілті мен қышқылдың көлемін 100 мл сүтке
сәйкес есептейді, бұл шама сүттің буферлігін сипаттайды. Сүтті сілтімен титрлегенде оның реакциясы рН 6,8-ден 8,2-ге дейін, ал қышқылмен титрлегенде – рН 6,8-ден 4,7-ге дейін ауысады. Қышқылдық ортаға қарай ығысқанда 100 мл сүттің буферлігі орташа шамамен 20 мл тұз қышқылы ерітіндісіне, ал сілтілік ортаға қарай ығысқанда – 15 мл сілті ерітіндісіне тең болады.
Сүттің буферлік сыйымдылығы сілті және қышқыл бойынша келесі формулалармен анықталады:
B (VNaOH 10)
10
және
B (VHCl 10)
10
Тәжірибенің нәтижелерін кестеге салып, қорытынды жасаңыз
Достарыңызбен бөлісу: |