Адам анатомиясы деген не?
жүктеу/скачать 2,27 Mb.
|
адам анатомиясы
- Бұл бет үшін навигация:
- Анатомияның даму тарихы
Адам анатомиясы деген не?Адам анатомиясы (латынша anatome – кесу, бөлшектеу деген ұғымды білдіреді) – адам денесінің құрылысын, пішінін, қимылдарын, мүшелердің өзара қарым-қатынасын зерттейтін жаратылыстану ғылымының бір саласы. Анатомияның даму тарихыАдам анатомиясының дамуына үлкен үлес қосқан ерте кездегі Қытай, Үндістан және Египет. Шығыстың үлгілі ғалымы Әбу – Әли – Ибн-Сина. Мысалы ол “ Дәрігерлік ғылымның канондары” деген кітапта адамның ішкі мүшелері мен қан тамырларының анатомиясытуралы жазып, қай жерден қан алу, қан құю керек екендігін білген, сондай-ақ денеге ине шаншу арқылы емдеу әдісітуралы да айтып кеткен. 2-сурет. Әбу Әли- Ибн- Сина 3-сурет. «Дәрігерлік ғылымның канондары» кітабы Анатомияның негізін салушы – Ежелгі Рим дәрігері Гален. Ол ит пен маймылды сойып солардың дене құрылысын зерттеп, оны адам дене құрылысына сәйкес болар деп жобалаған. Галеннің көп қателерін араб ғалымдары ,атап айтқанда Ар-Рази, Әл-Фараби, Ибн-Рушу, Әбу-Али-Ибн-Сина түзетіп, анатомияға көп жаңалылықтар қосты.Ежелгі грек ғалымдары Демокрит, Гиппократ қан тамырлар жүйесі бар екендігін анықтады.Анатомияның негізін салушы – Ежелгі Рим дәрігері Гален. Ол ит пен маймылды сойып солардың дене құрылысын зерттеп, оны адам дене құрылысына сәйкес болар деп жобалаған. Галеннің көп қателерін араб ғалымдары ,атап айтқанда Ар-Рази, Әл-Фараби, Ибн-Рушу, Әбу-Али-Ибн-Сина түзетіп, анатомияға көп жаңалылықтар қосты.Ежелгі грек ғалымдары Демокрит, Гиппократ қан тамырлар жүйесі бар екендігін анықтады.4-сурет. Рим дәрігері Гален Анатомияның дамуына үлкен үлес қосқан гректің ұлы ғалымы Аристотель болды. Ол жүйкені сіңірден ажыратып, жүректің қан айдайтын мүше екендігін білді. Ол ұлпалардың түрлерін анықтап берді. Қайта өрлеу дәуірінде анатомияның дамуына тікелей үлес қосқан ғалым Леонардо да Винчи суретші, математик, инженер,ол 30 өліктен 800 нақты сүйектердің суретін салған. Мальпиги мен Шумлянскийкапилярларды ашып қан айналу тұйық екендігін дәлелдеді. Неміс ғалымдары Шванн мен Шлейден жасушалық теорияны ашты. 5-сурет. Аристотель 6-сурет. Леонардо да Винчи жүктеу/скачать 2,27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|