Қарлұқ мемлекеті
Қабылдаған:Әзіретбергенова Э.
Орындаған:Еркен Әсемай,Жұман
Сания,Мұратқызы Аяулым
Тақырып жоспары:
Қарлұқ мемлекетінің құрылуы
Көрші мемлекеттермен қарым-қатынасы
Қорытынды
Қарлұқтардың территориясы
(756-940)
Қарлұқ мемлекетінің негізгі орналасқан жері-
Алтай тауының баурайы.Ұйғыр қағанатынан
жеңіліп,
8 ғ. бастап Жетісуға қоңыс аударады.
Астанасы:Суяб және Баласағұн қалалары
Алтайдан Балқашқа дейінгі жерлерді
мекен етті
Мемлекеттің құрылуы
756 жылы қарлұқтар түргештерді ығыстырып, Жетісу
аумағына өздерінің саяси үстемдігін орнатты. Шығыс
деректерінде: «Қарлұқтар түргештер еліне аттанып,
басып алды. Оларды бағындырып, билігін құлатты деп
айтылған. Қарлұқтар ерте феодалдық мемлекет құрды.
Ордасы — Суяб қаласы саналды. VІІІ-Х ғасырларда
қарлұқ тайпалары слайд бетінде көрініс тапқандай
Жоңғар Алатауынан Сырдарияға дейінгі Қазақстанның
үлкен аумағына қоныстанды. X ғасырдағы араб
дерегінше: «Қарлұқтар жерін батыстан шығысқа дейін
жүріп өту үшін 30 күн қажет болған».
Сыртқы саясаты
Қарлұқ жабғуы Оңтүстік Қазақстан маңайында
Мауараннахрдың солтүстігіндегі жерлерді басып алу жөнінде
белсенді саясат жүргізген арабтарға қарсы күресті басқарды.
Арабтарға қарсы әр түрлі аттаныстарды қарлұқтар талай рет
белсене қолдады. Қарлұктардың шығыста Ұйғыр
қағанатымен бәсекелеспек болған әрекеттері кейін
сәтсіздікпен аяқталды. 791 жылы ұйғырлар Бесбалық түбінде
қарлұқтар мен тибеттіктердің әскерлерін талқандады. 812
жылы олар қарлұқтарды толық женді. Қарлұқтарды қуа
отырып, ұйғыр қағаны Ферғана мен Сырдарияға дейін жетті,
олардың адамдары мен малын қолға түсіріп, Орталық Азияға
қайтып кетті. Осы қатаң жеңілістен кейін қарлұқ жабғуы
Моңғолиядағы орталығы Өтюкен болған ұйғыр қағанының
жоғарғы билігін мойындауға мәжбүр болды.
40 (942) ж. Қарлұқ мемлекетінің
астанасын - Баласағұнды - Шығыс
Tүркістандағы түріктер - Тянь-Шянь
жағынан қоныс аударған чигил және
ягма тайпалары - жаулап алады. Осыдан
кейін Жетісудағы билік қараханидтерге
көшеді. Сонымен, 940 жылы қарлұқ
мемлекеті өмір сүруін тоқтатты
Ыдырауы
Қорытынды
Қазақстанмен Жетісуда ислам діні кеңінен тарала бастады.
Оңтүстік Қазақстан халықтары бірте-бірте жаңа діңді
қабылдай бастайды. Оңтүстік Қазақстан жерінің Қарлұқ
қағанатына кіретін аз ғана бөлшегінде ғана араб
өктемділігі орнады.
Арабтардың жаулап алуы
халифат қол астындағы аумақтардың әлеуметтік-
экономикалық,саяси жане мәдени
өмірінде, ондағы этникалық, тілдік процестерде белгілі із
қалдырды.
Назарларыңызға
рахмет!
Достарыңызбен бөлісу: |
