Қазақстан республикасы ғылым және білім министрлігі

Кредит саны:3

Юр. студент

Қазақ филологиясы, қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі кафедрасы

Құрастырушы

Әбікенов М.Т.

ф.ғ.к., доцент _____________ «_______» 2016 ж.

2 КЕЛІСІЛДІ

2.1 Қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі кафедрасының отырысында «________________________»

Хаттама «____» __________ 2016 ж.
Кафедра меңгерушісі _______________ Мұқанова Қ.Қ.
2.2 Қазақ филологиясы факультетінің оқу- әдістемелік бюросының отырысында

Хаттама «____» __________ 20___ ж.

3 БЕКІТІЛДІ

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде мақұлданды және баспаға ұсынылды
Хаттама «____» __________ 2016 ж.
ОӘК төрағасы, оқу-әдістемелік істері жөніндегі проректор
_________________Искакова Г.К.
АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛДІ

Мазмұны
1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ

3 КУРС САЯСАТЫ

4 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ

5 ӘДЕБИЕТ ЖӘНЕ ИНТЕРНЕТ-РЕСУРСТАР

1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

Әбікенов М.Т.

Филология ғылымдарының кандидаты, доцент

Қазақ филологиясы, қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі кафедрасы

Байланыс ақпараты – тел.: 87073039336 № 2 оқу корпусы, кабинет 305
1.2 Пәннің қысқаша мазмұны

«Қазақ тілі» пәні – жоғары оқу орындарының филология мамандығында өтілетін теориялық пән. Құрмалас сөйлемнің зерттеу нысаны басқа қоғамдық, жаратылыстану және техникалық ғылымдар ішінде алатын орнын, олармен байланысын айқындау, құрмалас сөйлемнің түрлері мен ерекшеліктері қарастырылады.

Курста қамтылуға тиісті негізгі мәселелер:

1. Құрмалас сөйлемнің өзіндік табиғаты мен мәні, сөйлеумен, ойлаумен, қоғаммен байланысы, атқаратын қызметі.

2.Құрмалас сөйлемнің құрылымы, құрылымдық элементтерінің бір-бірімен байланысы, олардың арақатынасы.

3. Құрмалас сөйлемнің жүйелік сипаттары.
1.3 Пәнді оқыту мақсаты

Пәннің негізгі мақсаты құрмалас сөйлемнің негізгі ұғымдары мен терминдерін қарастырып, оның басты-басты теориялық мәселелерін баяндап беру, құрмалас сөйлемге қатысты тұжырымдары мен топшылауларын, соңғы зерттеулердің нәтижелерін, тіл біліміндегі бағыттар мен тілдің онтологиясын баяндап беру.

4. 
   Пәнді оқытудың міндеттері
   

Пәнді оқыту нәтижесінде студент білу керек:

Тілдік қарым-қатынас құзыретін меңгеруі, қазіргі заманғы әлеуметтік-мәдени бірлестікте өзінің ойын ауызша және жазбаша еркін жеткізе алуы керек.

Құрмалас сөйлем пәнінен алған білімдерін практикада қолдана алуы, талдаудың негізгі әдістерін меңгеру керек; теориялық талдау жасай алу; бағыттары және тұжырымдама мәселелерін түсіну; өзіндік пікір айта алу; негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай алуы қажет. Негізгі терминдерді, ұғым-түсініктерді орынды қолдана алу; Өтілген тақырыптар негізінде эссе,баяндамалар, хабарлама жазу, студенттің өзіндік жұмыстарын дайындау барысында тезис құра білу;

дағдысының болуы:

Құрмалас сөйлемнің негізгі бағыттарын, тілдің құрылымдық, жүйелік, танымдық болмысы, мәні жайлы үрдісті білу; гуманитарлық ғылымдар шеңберінде лингвистиканың іргелі заңдылықтарын меңгеру; ғылыми-терминологиялық аппараты меңгере отырып, қолдана алу дағдысын қалыптастыру; тіл білімінің қазіргі заманғы жағдайы мен тенденцияларын түсіне отырып талдай алу дағдысының болуы. Лингвистика саласына қатысты әртүрлі тақырыптарда өз ойын дәлелдей білу, өз ойын (ауызша және жазбаша) тілдік нормаларды сақтай отырып, дәйекті,шебер жеткізе алу дағдысының болуы қажет.

Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы, грамматикалық талдау әдістемесі

1.7 Курстың постреквизиті

Жалпы тіл білімі: тіл теориясы және лингвистика ілімінің тарихы; фонетика, лексикология, морфология, сөзжасам, синтаксис, стилистика, сөйлеу мәдениеті.

1.8 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме

Оқу жұмыс жоспарының көшірмесі 1-кестеде келтірілген

1-кесте

Курс			Семестр		Кредиттер		Дәріс, сағ.		ТС сағ.		ОББӨЖ		БӨЖ сағ.		Барлығысағ.		Қорытынды бақылау формасы
	1	1		4		30		30		30		90		180		Емтихан

2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ

Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу 2- кестеде

келтірілген

2 - кесте

№	Модуль. Тақырып	Сағаттар саны
		Д	ТС	ОББӨЖ	БӨЖ			Әдебиет
1	2	3	4	5	6			7
Модуль №1. Қазақ тілі
1	«Қазіргі қазақ тілінің» курсының мақсаты мен міндеттері. Тіл білімінің басқа ғылымдармен байланысы; тіл білімінің басқа ғылымдар арасында алатын орны. Тіл білімінің методологиялық негіздері	2	2	2	6		1; 1-3
2	Тілдің мәні. Тілдің қоғамдық мәні. Тілдің негізгі қызметі. Тіл мен ойлау. Тіл мен сөйлеу	2	2	2	6		1; 1-3
3	Тілдің таңбалық, құрылымдық және жүйелік сипаттары	2	2	2	6		1; 1-3
	Модуль №2. Қазақ тілінің ерекшелігі
4	Тілдің тарихы мен қоғам тарихының байланыстылығы. Тілдің шығуы жайлы теориялар	2	2	2	6		1; 1-5
5	Тілдің шығуы және тілдердің жасалуы мен дамуы. Тілдің шығуы туралы мәселенің қойылысы. Тілдің дамуы. Тілдердің даму заңдылықтары. Тілдердің өзара қарым-қатынастары.	2	2	2	6		1; 1-5
	Модуль №3. Фонетика
6	Фонетиканың мақсаты мен міндеті, қарастыратын мәселесі. Дыбыс және оның түрлері. Тіл дыбыстары. Дыбыс және таңба. Тіл дыбыстарының акустикалық, артикуляциялық сипаты. Сөйлеу аппараты. Активті және пассивті сөйлеу мүшелері.	2	2	2	6	1; 1-2
7	Фонетика және фонология. Екпін. Екпіннің түрлері (лебізді, тоникалық, квантитативті). Буын, буын түрлері.Дыбыстардың өзгеруі мен үндесуі. Орфоэпия мәселелері	2	2	2	6	1; 1-3
8	Жазу және оның даму кезеңдері	2	2	2	6	1; 1-2
	Модуль №4. Лексика	2	2	2	6
9	Сөз – лексикология пәні. Тілдегі сөздердің типтері мен варианттары. Лексикологияның бөлімдері. Полисемия және сөздің лексикалық мағыналарының түрлері. Сөз мағынасының өзгеру себептері мен ауыспалы мағынада қолданылу тәсілдері.	2	2	2	6		1; 1-5
10	Омонимдер типтері және олардың жасалу жолдары. Синонимдердің типтері. Синонимия және сөздердің синонимдік қатары. Паронимдер. Антонимдер, олардың типтері. Этимология, этимологиялық зерттеудің принциптері мен тәсілдері. Табу және эвфемизмдер. Дисфемизмдер. Терминдер және терминология.	2	2	2	6		1; 1-5
11	Тілдің сөздік құрамы. Кірме сөздер, олардың негізгі белгілері. Фразеологиялық оралым және олардың түрлері. Лексикография және сөздіктердің түрлері.	2	2	2	6		1; 1-5
	Модуль №5. Грамматика
12	Тілдің грамматикалық құрылысы. Грамматика және оның салалары. Сөздің морфологиялық құрылымы. Түбір морфема мен негіз. Аффикстік морфема және оның түрлері.	2	2	2	6		1; 1-2
13	Грамматикалық мағынаның берілу түрлері мен тәсілдері. Грамматикалық форма. Грамматикалық категория және оның түрлері. Сөз таптары.	2	2	2	6		1; 1-5
14	Синтаксис мәселелері. Сөздердің байланысу амалдары мен формалары. Сөз тіркесі мен сөйлем	2	2	2	6		1; 1-7
15	Әлем тілдерінің классификациясы: генеалогиялық, типологиялық және ареалдық принциптер	2	2	2	6		1; 1-5
	БАРЛЫҒЫ:	30	30	30	90

2.1 Білімді бақылаудың 1-2 межелік бақылау тапсырмалары

1 межелік бақылау тапсырмалары
№	Тақырып атауы		Өткізу формасы	Құрылымы	Мазмұны
1	«Тіл біліміне кіріспе» курсының мақсаты мен міндеттері. Тіл білімінің басқа ғылымдармен байланысы; тіл білімінің басқа ғылымдар арасында алатын орны. Тіл білімінің методологиялық негіздері		Тест	2 сұрақ	Тіл білімінің зерттеу нысаны мен тілдің анықтамасы, тіл білімінің басқа ғылымдар ішінде алатын орнын, олармен байланысын айқындау, тілдің шығуы мен дамуы, тіл мен ойлау, тілдің құрылымдық, жүйелік, таңбалық сипаттары қарастырылады.
2	Тілдің мәні. Тілдің қоғамдық мәні. Тілдің негізгі қызметі. Тіл мен ойлау. Тіл мен сөйлеу		Тест	5 сұрақ	Тілдің қоғамдық сипаты. Тіл және қоғамдық сана. Тіл және ойлау. Тілдің қызметі. Тіл және сөйлеу. Вербалды және бейвербалды қарым-қатынас.
3 4	Тілдің таңбалық, құрылымдық және жүйелік сипаттары Тілдің тарихы мен қоғам тарихының байланыстылығы. Тілдің шығуы жайлы теориялар		Тест Тест	3 сұрақ 2 сұрақ	Тіл – ерекше таңбалық жүйе. Лингвосемиотика. Тілдің басқа таңбалық жүйелермен байланысы: жалпы және арнаулы. Тілдің тарихының қоғам тарихымен байланысты екендігі жайлы, тілдің шығуы жайлы теорияларға тоқталу.
5	Тілдің шығуы және тілдердің жасалуы мен дамуы. Тілдің шығуы туралы мәселенің қойылысы. Тілдің дамуы. Тілдердің даму заңдылықтары. Тілдердің өзара қарым-қатынастары.		Тест	2сұрақ	Тілдің шығуы және тілдердің жасалуы мен дамуы. Тілдердің даму заңдылықтары.
6	Фонетиканың мақсаты мен міндеті, қарастыратын мәселесі. Дыбыс және оның түрлері. Тіл дыбыстары. Дыбыс және таңба. Тіл дыбыстарының акустикалық, артикуляциялық сипаты. Сөйлеу аппараты. Активті және пассивті сөйлеу мүшелері.		Тест	3 сұрақ	Фонетикалық жүйе туралы түсінік. Фонетиканың пәні мен міндеттері. Тіл дыбыстарының және оның түрлері. Фонетика және фонология. Екпін. Екпіннің түрлері (лебізді, тоникалық, квантитативті). Буын, буын түрлері
7	Фонетика және фонология. Екпін. Екпіннің түрлері (лебізді, тоникалық, квантитативті). Буын, буын түрлері.Дыбыстардың өзгеруі мен үндесуі. Орфоэпия мәселелері	Тест		5 сұрақ	Фонетика және фонология. Екпін. Екпіннің түрлері (лебізді, тоникалық, квантитативті). Буын, буын түрлері
8	Жазу және оның даму кезеңдері	Тест		5 сұрақ	Жазу және оның даму кезеңдері жайлы мағлұмат беру.
9	Сөз – лексикология пәні. Тілдегі сөздердің типтері мен варианттары. Лексикологияның бөлімдері. Полисемия және сөздің лексикалық мағыналарының түрлері. Сөз мағынасының өзгеру себептері мен ауыспалы мағынада қолданылу тәсілдері.	Тест		5 сұрақ	Сөз – лексикология пәні. Тілдегі сөздердің типтері. Сөз және морфема. Лексикологияның бөлімдері: семасиология, ономасиология, этимология, лексикография. Фразеология.
10	Омонимдер типтері және олардың жасалу жолдары. Синонимдердің типтері. Синонимия және сөздердің синонимдік қатары. Антонимдер, олардың типтері. Этимология, этимологиялық зерттеудің принциптері мен тәсілдері. Табу және эвфемизмдер. Дисфемизмдер. Терминдер және терминология.	Тест		5 сұрақ	Омонимдер және олардың жасалу жолдары. Синонимия және сөздердің синонимдік қатары. Антонимдер, олардың типтері. Этимология. Табу және эвфемизмдер. Дисфемизмдер. Терминдер және терминология.
11	Тілдің сөздік құрамы. Кірме сөздер, олардың негізгі белгілері. Фразеологиялық оралым және олардың түрлері. Лексикография және сөздіктердің түрлері.	Тест		5 сұрақ	Тілдің сөздік құрамы. Кірме сөздер. Фразеологиялық оралым және олардың түрлері. Лексикография
12	Тілдің грамматикалық құрылысы. Грамматика және оның салалары. Сөздің морфологиялық құрылымы. Түбір морфема мен негіз. Аффикстік морфема және оның түрлері.	Тест		5 сұрақ	Тілдің грамматикалық құрылысы. Грамматика және оның салалары. Сөздің морфологиялық құрылымы.
13	Грамматикалық мағынаның берілу түрлері мен тәсілдері. Грамматикалық форма. Грамматикалық категория және оның түрлері. Сөз таптары.	Тест		5 сұрақ	Грамматикалық мағынаның берілу түрлері мен тәсілдері. Грамматикалық категория және оның түрлері. Сөз таптары.
14	Синтаксис мәселелері. Сөздердің байланысу амалдары мен формалары. Сөз тіркесі мен сөйлем	Тест		5 сұрақ	Синтаксис мәселелері. Сөз тіркесі мен сөйлем
15	Әлем тілдерінің классификациясы: генеалогиялық, типологиялық және ареалдық принциптер	Тест		5 сұрақ	Тілдердің генеалогиялық классификациясы. Туыстық ұқсастықтар тілдер классификациясының негізі ретінде. Туыс және туыс емес тілдер. Тілдердің семьясы мен макросемьясы.

3 курс САЯСАТЫ

Сабаққа қатысу қатаң түрде, міндетті болып табылады. Егер қандайда бір себеппен студент сабаққа қатыса алмаған жағдайда, барлық меңгерілмеген материалға жауапты.

Бақылау тапсырмалары орындалуға міндетті және уақытылы тапсырылуы тиіс. Кешіктіріліп орындалған жұмыс автоматты түрде төмен бағаланады.

Аралық аттестациясының қорытындысы студенттің сабаққа қатысуы, белгіленген мерзімде өздік жұмыстарын орындауы, сабақ барысындағы ауызша немесе жазбаша жауаптары, сонымен қатар аралық бақылау нәтижесі ескере отырып қойылады.

Аралық аттестация қорытындысы студенттің сабаққа қатысу, өзіндік жұмысты уақытылы орындауына, сабақ кезіндегі ауызша және жазбаша түрдегі жауабына және аталған аралық бақылаудың нәтижесіне байланысты шығарылады.

Егер студент белгіленген мерзімде сәйкес келетін мекеменің растайтын құжатымен денсаулық жағдайына немесе басқа да дәлелді себептермен сабақ босатып, аралық бақылауды тапсыра алмаған жағдайда, студент аралық бақылауды индивидуалды түрде тапсыруға құқылы.

Кез-келген көшіру немесе плагиат (дайын тапсырмаларды көшіру, қолдану және басқа студенттің тапсырманы орындауы) жазасы аудиториядан шығару немесе бағасын «қанағаттанарлықсыз» деп тану түрінде болады.

Сабақ жүру барысында ұялы телефондар өшіріледі.

4 Бағалау саясаты

Басқа кредиттерден тәуелсіз әр пәнге бір академиялық кезең үшін 600 балл бөлінеді (1-7 апта – 270 балл және 30 балл сабаққа қатысқаны үшін, 8-15 апта – 270 балл және 30 балл сабаққа қатысқаны үшін).

Апта және білімді бақылау түрлері бойынша балл бөлу 3-кестеде көрсетілген.

3 - кесте

Апта №	Практикалық және БӨЖ сабақтарының тақырыптары	Білімді бақылау түрі	Барлық балл
1	2	4	3
1-7	1-7 апта аралығындағы барлық аудиториялық сабақтарға қатысу	Оқытушы тек білім алушының сабақта жоқ екендігі туралы фактіні ғана тіркейді	30
1-2	Дыбыстардың жасалуындағы сөйлеу аппаратының қызметі. Дыбыстардың жасалу артикуляциясын сипаттау.	Конспект, реферат қорғау
3-4	Полисемия және сөздің лексикалық мағыналарының түрлері. Сөз мағынасының өзгеру себептері мен ауыспалы мағынада қолданылу тәсілдері.Омоним, синоним, антоним, неологизм, архаизм, тарихизмдерге арналған жаттығулар.	Реферат, конспект қорғау	110
	Бөж тақырыбы: Математика мен тіл білімінің байланысы жайлы ғылыми әдебиеттермен танысу.	Реферат, конспект қорғау
	Бөж тақырыбы: Халықаралық жасанды тілдер жайлы материалдар жинақтау. Эксперанто тілі, идо тілі т.б. Эксперанто тілі жүйесімен танысу.	Баяндама жазу
5-6	Сөздің лексикалық, грамматикалық мағыналарына талдау жүргізу. Грамматикалық мағынаның берілу тәсілдеріне арналған жаттығулар жүргізу.	Конспект қорғау	110
	Бөж тақырыбы: Қазақ тіл білімінің қалыптасуы мен даму кезеңдері жайлы материалдармен танысу.	Реферат қорғау
	Бөж тақырыбы: Жазудың түрлері. Жазба тіл. Алфавит. Транскрипциялық жазу мен транслитерация.	Баяндама жазу
7	1 Аралық бақылау	Тест жұмыстары	50
1-7 апта аралығындағы оқу нәтижелері бойынша балл қорытындысы				30+270 = 300
8-15	8-15 апта аралығындағы барлық аудиториялық сабақтарға қатысу	Оқытушы тек білім алушының сабақта жоқ екендігі туралы фактіні ғана тіркейді	30
8-9	Сөз таптары-сөздердің лексика-грамматикалық топтары екендігі жайлы	Конспект жазу	20
	Бөж тақырыбы: Сөз құрамы және сөзжасам	Реферат жазу
10-11	Грамматикалық мағынаның берілу түрлері мен тәсілдері. Грамматикалық категория жайлы ұғым	Конспект қорғау	65
	Бөж тақырыбы: Сөз тіркесі және сөйлем түрлері	Баяндама жазу
	Бөж тақырыбы: Дүниежүзі тілдерінің әртүрлілігі. Тілдік туыстық.	Реферат, конспект жазу
12-13	Дүниежүзі тілдерінің генеологиялық топтастырылуы.	Реферат жазу	90
	Бөж тақырыбы: Дүниежүзі тілдері және олардың жіктелуі.	Конспект жазу
14	Дүниежүзі тілдерінің морфологиялық топтастырылуы.	Ауызша баяндау, жазбаша жұмыс жүргізу	45
	Бөж тақырыбы: Дүниежүзі тілдерінің қазіргі жай күйі. Өлген тілдер жайлы	Реферат жазу
15	Аралық бақылау 2		50
8-15 апта аралығындағы оқу нәтижелері бойынша балл қорытындысы				30+270= 300
	Емтихан баллы		400
	Академиялық кезең бойынша барлық балл		1000

Білім алушы пән бойынша емтиханға кіруге егер оның пәннің пререквизиті болып табылатын семестрде жинаған жиынтық рейтингтік баллы 300-ден-600 баллды құраса және пән бойынша академиялық қарызы болмаған жағадайда ғана рұқсат етіледі.

Білім алушы пән бойынша емтиханға егер, семестрде жинаған жиынтық рейтингтік баллы 300-ден-600 баллды құраса және пәннің пререквизиті болып табылатын пән бойынша академиялық қарызы болмаған жағадайда ғана кіруіне рұқсат етіледі.

Пән бойынша емтихан бағасы ең жоғарғы оқу үлгерімі көрсеткіштері бойынша анықталады: қорытынды аттестация (60%), емтихан (40%), барлығы 100%. құрайды.

Пән бойынша білім алушылардың білім сапасын бағалау шкала бойынша анықталады (4-кесте).

4 – кесте

Білімді бағалаудың көпбаллды әріптік жүйесі

Әріптік жүйе бойынша бағалау	Баллдардың цифрлық эквиваленті	Пайыздық мазмұны	Дәстүрлі жүйе бойынша баға
А	4,0	95-100	Өте жақсы
А-	3,67	90-94
В+	3,33	85-89	Жақсы
В	3.00	80-84
В-	2,67	75-79
С+	2,33	70-74	Қанағаттанарлық
С	2,00	65-69
С-	1,67	60-64
Д+	1,33	55-59
Д	1,00	50-54
F	0,00	0-49	Қанағаттанарлықсыз

5 ӘДЕБИЕТ ЖӘНЕ ИНТЕРНЕТ-РЕСУРСТАР

5.1 Негізгі әдебиет

5.1.1Ермекова Т.Қазіргі қазақ тілінің құрмалас сөйлем синтаксисі. – Алматы, 2002

5.1.2 Шалабай Б..Қазіргі қазақ тілінің синатксисі. – Алматы, 1996.

5.1.3 Реформатский А.А. Введение в языкознание. – М., 2000.

4. 
   Маслов Ю.В. Введение в языкознание. – М., 2000.
   

5.1.5 Кодухов И.В. Введение в языкознание. – М., 1979.

5.2 Қосымша әдебиет

5.2.1 Головин Б.Н. Введение в языкознание. – М., 1977.

5.2.2 Сүлейменова Э.Д., Мадиева Г.Б., Шаймерденова Н.Ж., Авакова Р.А. Тіл білімі сөздігі. – Алматы: Ғылым, 1998.

5.2.3 Степанов Ю.С. Основы языкознания. – М., 1966.

5.2.4 Широков О.С. Введение в языкознание. – М., 2000.

5.2.5 Невченко В.Н. Введение в языкознание. М.:Дрофа.,2008.-7063с.

5.2.6 Маманов, Ы. Қазақ тіл білімінің мәселелері. Алматы: Арыс, 2007

5.2.7 Ковчиков. В.А. Психолингвистика.Теория речевой деятельности. М: Астрель,2007.-318с.

5.2.8 Попова З.Д.Общее языкознание. -М:АСТ:Восток-Запад,2007.-408с.

5.2.9 Копыленко М.М. Избранные труды в 2-томах. А, 2010.,2010.-443с.

5.2.10 Норман Б.Ю.Лингвистические задачи. –М: Флинта-Наука.2009.-271с.

жүктеу/скачать 291,93 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: