Қазақстандағы революциялық және азамат соғысы жылдарында Алаш зиялылары орыс үстемдігіне қарсы күресте елеулі күш ретінде көрінді
жүктеу/скачать 7,52 Kb.
|
9 апталық жұмыс
|
Қазақстандағы революциялық және азамат соғысы жылдарында Алаш зиялылары орыс үстемдігіне қарсы күресте елеулі күш ретінде көрінді. Негізінен қазақ қоғамының білімді элитасынан құралған Алаш зиялылары қарапайым қазақтарды орыс империализміне қарсы тұруға жұмылдырып, өзінің мәдени және ұлттық болмысын сақтап қалуда шешуші рөл атқарды. Алаш зиялыларының қарапайым қазақты жұмылдырған тиімді жолдарының бірі – жазғандары мен басылымдары. «Қазақ газеттерінен таңдау» құжатында Алаш зиялыларының газет-журнал арқылы өз ой-пікірлерін таратып, қазақтар арасында ұлттық мақтаныш пен болмыс сезімін ояту мақсатында жазылған жұмыстардан көптеген мысалдар келтірілген. Бұл басылымдар Алаш зиялыларының идеяларын ортаға салып, қарапайым қазақтарды орыс үстемдігіне қарсы бірігуге шақыратын платформа қызметін атқарды. Сонымен қатар, қазақ автономиясы мен тәуелсіздігіне қол жеткізуге бағытталған саяси ұйымдар мен қозғалыстарда Алаш зиялылары маңызды рөл атқарды.Мәселен, 1916 жылы Алаш зиялылары құрған «Алаш Орда» ұлт-азаттық қозғалысы қазақтардың Ресейден тәуелсіздігін алуы мен автономия құруды жақтаған. Бұл қозғалыс қарапайым қазақтар арасында кеңінен қолдау тапты, себебі олар Алаш Орданы өз мәдениеті мен салт-дәстүрін орыс ассимиляциясынан сақтау құралы ретінде қабылдады. Оның үстіне Алаш зиялылары Ресей билігіне қарсы бірнеше көтерілістер ұйымдастырып, оған басшылық еткені «Төңкеріс және азамат соғысы кезеңдері туралы құжаттар жинағы» құжатында көрсетілген. Бұл көтерілістер Ресей үстемдігіне тойтарыс беріп, тәуелсіз Қазақ мемлекетін құруды көздеді. Бұл көтерілістердің көбісі түптеп келгенде Ресей билігі тарапынан басылғанымен, олар қарсылық белгісі ретінде қызмет етіп, қарапайым қазақтарды өз тәуелсіздігі үшін күресті жалғастыруға шабыттандырды. Қорыта айтқанда, Алаш зиялылары газет-журнал шығару, саяси қозғалыстарға қатысу, көтерілістерді ұйымдастыру сияқты түрлі жолдар арқылы қарапайым қазақты жұмылдыруда табысты болды. Олардың күш-жігері қазақтар арасында ұлттық мақтаныш пен бірегейлік сезімін қалыптастыруда, революциялық және азамат соғысы кезіндегі орыс үстемдігіне қарсы тұруда шешуші рөл атқарды. Алаш зиялыларының мұрасы бүгінгі Қазақстанда да сезілуде, олардың қазақтың тәуелсіздік қозғалысына сіңірген еңбегі ұшан-теңіз. жүктеу/скачать 7,52 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|