Қазақтың спорт және туризм академиясы
Орындаған:Жұмағазы А.
Тобы:КСжЖЖФ 17-3
Тексерген: Сарсенбаева Ұ.
Тақырыбы:
«Төзімділік»
Төзімділік-ағзаның ұзақ уақыт бойы жұмыстың тиімділігін төмендетпей,орындай алу қабілеті.
-Төзімділік адамның шаршауды жеңу қабілетін көрсетеді.
-Жас ерекшелігі бойынша
-Жыныстық
-Жеке түрлері бар.
Төзімділік:
-Жалпы және арнайы болып бөлінеді.
Жалпы төзімділік ағзаның үйреншікті емес жұмысты ұзақ уақыт бойы орындай алу қабілетін көрсетеді.Бұл кезде бұлшық еттердің көп мөлшері қатысады.
Арнайы төзімділік белгілі бір тиянақты қызметі ұзақ уақыт орындай алу қабілетімен сипаттай алады.
Төзімділіктің физиологиялық механизмдеріне:
-жүйкелі және гуморалді реттелу механизмдері;
-аэробты және анаэробты жүйкелер мүмкіндігі гомеостазды қамтамасыз ететін жүйелері қуатының мүмкіндігі жатады.
Жалпы төзімділік жұмыс істеп тұрған бұлшық еттерге оттегінің жеткізілуіне байланысты және негізінен оттегіні тасымалдау жүйесінің –жүрек-қан тамыр,тыныс алу және қан жүйелерінің қызметімен анықталады.
Тыныс алу тиімділігінің артуы төмендегідей жолдармен:
-өкпе көлемдерінің(10-20%-ға) және сыйымдылығының(ӨТС 6-8л жетеді)артуымен;
-тыныс алу тереңдігімен артуымен(ӨТС 50-55% дейін);
-өкпенің диффузиялық қабілетінің жоғарылауымен;
-тыныс алу бұлшық еттерінің қуатының және төзімділігінің ұлғаюымен жүзеге асады;
халқымыздың көптеген дәстүрлері тойға байланысты екен. Азды-кемді атап өткенімізбен ұмытылып бара жатқандары да баршылық
Арнайы төзімділік 6 түрге бөлінеді:
- Статикалық
- Күшті
- Шапшандықты
- Динамикалық
- Анаэробты
- Аэробты
Төзімділік жалпы және арнайы төзімділікті айыратын белгі деген пікірде мамандар. Жалпы төзімділік – көп бұлшық еттердің қатысуымен аэробты жұмысты ұзақ уақыт бойы орындай алатын қабілет.
Күйеуаяқ (ғұрып). Жігіт қалыңдығын алғаннан кейін әдеп бойынша енесін қошаметпен өз үйіне апарып салады. Ата енесі күйеу баласына ірі мал атайды. Мұны «күйеуаяқ» дейді.
Арнайы төзімділік – жарыс немесе соған жақын қуаты жүктемелерді ұзақ уақыт орындай алатын қабілет. Сондықтан шапшаңдыққа, күшке, жылдамдық-күш жаттығуларына төзімділікті жатқызуға болады.
Жалпы төзімділіктің даму деңгейі жүйке және эндокриндық жүйелердің, жүрек өнімділігінің,қимыл және вегетативтік аппараттардың үйлесімді жұмыс істей алуымен қамтамасыз етіледі.
Дене дамуы жоғары адамдардың дене дамуы орта немесе төмен адамдарға қарағанда жылдамдылық және жылдамдық күш жұмыстарын орындау қабілеті жоғары болады. Дене дамуы төмен адамдар мен жасөспірімдер жалпы және арнайы төзімділіктері жағынан, өздерінің құрдастарынан едәуір қалыс қалатын көрінеді.
Назарларынызға рахмет!!!
Достарыңызбен бөлісу: |