Химиялық байланыстардың түрлерімен танысып, заттар құрылысының, физикалық, химиялық қасиеттерінің молекула құрамындағы химиялық байланыс түріне тәуелділігін терең түсіну.
Жоспар:
1
Химиялық байланыстың табиғаты жөніндегі алғашқы теориялар.
2
Химиялық байланыстың түзілу себептері. Химиялық байланыстың қазіргі заманғы теориялары жөніндегі мәліметтер.
3
Атомдық орбитальдардың гибридтелінуі, орбитальдардың қабысу түрлері және молекуланың кеңістіктегі формасы.
4
Химиялық байланыстардың түрлері: коваленттік, полярлық, иондық, металдық, координациялық, сутектік байланыстар және молекула аралық әрекеттесулер.
5
Кристалдық торлардың түрлері: атомдық, молекулярлық, иондық және металдық торлар. Қарапайым және күрделі заттардың қасиеттерінің химиялық байланыстың түрі мен кристалдық тордың типіне байланыстылығы.
Химиялық байланыстың табиғаты жөніндегі алғашқы теориялар ХІХ ғасырдың басында пайда бола бастады. 1807 ж ағылшын ғалымы Дэви келесі идеяны ұсынды: “Молекулалар атомдардың электрстатикалық тартылысы нәтижесінде пайда болады.” 1812 ж швед ғалымы Берцелиус Дэвидің идеясын әрі қарай дамытып келесі теорияны ұсынды: “Атомдардың барлығында да оң және теріс полюс болады, бір атомдарда - оң полюс , келесі атомдарда теріс полюс басым болады. Әртүрлі зарядталған полюстарымен бір-біріне тартылып атомдар молекулалар түзеді.” 1861 ж орыс ғалымы Бутлеров химиялық құрылыс теорисын ұсынды: “Молекулада атомдар валенттіліктеріне сәйкес белгілі бір ретпен байланыс түзеді. Заттардың қасиеттері тек оның құрамына ғана емес, молекулада атомдардың қандай реттілікпен байланыс түзгеніне де байланысты.” 1916 ж американ ғалымы Льюис келесі теорияны ұсынды:
“Химиялық байланыс атомдардың арасында ортақ электрон жұптарының пайда болуы нәтижесінде түзіледі.” Льюис – қазіргі заманғы коваленттік байланыс теорисының негізін салушы. 1916 ж неміс ғалымы Коссель келесі теорияны ұсынды: “Әрекеттесу барысында бір атомдар электронын берін оң зарядталады, келесі атомдар электронды қосып алып теріс зарядталады. Химиялық байланыс оң және теріс зарядталған атомдардың бір-біріне электростатикалық тартылысы нәтижесінде түзіледі.” Коссель – қазіргі заманғы иондық байланыс теориясының негізін салушы. Химиялық байланыстың қазіргі заманғы теориялары: