Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Автоматтандыру және басқару кафедрасы
6М070200 «Автоматтандыру және басқару»
мамандық магистранттарға арналған
Типтік өндірістік үрдістерін автоматтандыру
ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАРЫ МЕН НҰСҚАУЛЫҚТАРЫ
Павлодар
Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқауларды; әдістемелік ұсыныстарды; әдістемелік нұсқауларды бекіту парағы
|
|
Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.3/41
|
|
БЕКІТЕМІН
ОІ жөніндегі проректор
_________ Н.Э. Пфейфер
20__ж. «___»____________
|
Қ ұрастырушы: аға оқытушы_______________________ Б.Б. Исабекова
Автоматтандыру және басқару кафедрасы
Типтік өндірістік үрдістерін автоматтандыру пәні бойынша
6М070200 «Автоматтандыру және басқару»
мамандық магистранттарға арналған
әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулар
пәнді меңгеру бойынша
Кафедраның отырысында ұсынылды
20__ж. «___»______________,№__ хаттама
Кафедра меңгерушісі _____________ Кибартас В.В. 20__ж. «____» ________
Энергетика факультет ОӘК мақұлданды
20__ж. «___»______________, №____ хаттама
ОӘК төрағасы _______________ Кабдуалиева М.М 20__ж. «____» ________
МАҚҰЛДАНДЫ:
ЖжӘҚБ бастығы _____________ Варакута А.А. 20__ж. «____» ________
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды
20__ж. «___»______________ №____ хаттама
Дәрісны оқу жөніндегі әдістемелік нұсқау
Дәріс мазмұны оқу курсының жұмыс бағдарламасына сәйкес болуы керек. Сұрақтарды күрделілігіне қарай бөлімдерге бөлу. Егер жақсы оқулық лекция мазмұнымен сәйкес келіп отырса, онда студенттер сол оқулықты қолдана отырып білімдерін толықтыра алады.
Бастапқы лекцияларда нақты пән бойынша берілетін білімге деген талаптарды, білімді бағалаудың критерийді анықтауды, ағымдағы білімді бағалаудың формасы мен мерзімін қалыптастыру.
Бір тақырырыпқа байланысты материалдарды бір сабақ барысында түсіндірген жөн. Егер лекция тақырыбы бірнеше сабаққа бөлінген болса, онда сабақ басында сол тақырып бойынша қысқаша түсінік қалыптастыру керек. Ауызша айтылып жазуға қиындық туғызатын шетелдік аты-жөндер мен терминдерді тақтаға жазу қажет.
Сабақтың өту барысында қарапайым сұрақтар қою арқылы, студенттердің назарын тақтаға аударуды және оларды білімді игеру дәрежелерін тексеруге ұсынылады. Өтілген пәндерден алынған білімдерін тексеру үшін терминдер аңықтамалардың меңгілгендерін тексерген жөн.
Қайдай да бір жаңа ұғымды қалыптастыру үшін студенттердің алынған білімдерін, зертханатық және курстық жұмыстарда, тәжірибелік сабақтарда кездес кен проблемалармен байланыстыру ұсынылады.
Пәннің тақырыптарының мазмұны
Тақырып 1. Интеграцияланған жүйе автоматизациясының классификациясы
Интеграцияланған басқару жүйелері ұғымы, оның түрлері. Компьютерлі- интеграцияланған өндірістер.
[1,6] бойынша материалды орындайды.
Тақырып 2. Технологиялық ақпаратты қайта өндеу.
Технологиялық процесстің басқарылуы. ТОУ жайлы ақпаратты алу. Технологиялық ақпаратты түрлендіру. Сигналдардың түрлері мен формалары.
[2,3] бойынша материалды орындайды.
Тақырып 3. Күрделі жүйелердің құрылымдық-технологиялық анализі.
Құрылым, күрделі жүйелердің ерекшеліктері және олардың анализі. Өндірісті модельдеу тапсырмалары. Модельдер классификациясы
[4,5] бойынша материалды орындайды.
Тақырып 4. Технологиялық процесстердің автоматты басқару жүйелері.
АБЖТП заманауи құрылымы, оның функциялары және негізгі түрлері. АБЖТП құрамы.
[5,6] бойынша материалды орындайды.
Тәжірибелік сабақты өткізудегі әдістемелік нұсқау.
Әррбір тәжірибелік сабақ студенттерді белгілеуден басталады және келмеген және кеміннен студенттер белгіленеді. Содан соң оқытушы қатысушылардан тәжірибелік сабақ тақырыбы бойынша сұрақтары бар ма екенін анықтап, негізгі бөлімдерін ескертеді. Егер үй жұмысы берілген болса, оның дұрыстылығын тексереді.
Қарастырылған тақырыптың аспектілерінің барлығы тапсырма бірешілігін жинақтап, оларды тақырып бойынша күрделігіне қарай реттеу. Тәжірибелік сабақ өткізу үшін фронтальды әдіс қолдану ұсынылады. Кейбір тақырыптарға байланысты жеңіл тапсырмаларды оқытушы тақтада орындайды. Қалған тапсырмаларды барлық студенттер жекелей өздігінен бір уақытта орындайды және оқытушы әрбіреуінің шығару жолы мен тәсілін қадағалап отырады.
Кейбір студентердегі шығару жолындағы қателіктерді жекелей түзетіледі. Егер қателіктер студенттердің көбінде кездесетін болса оқытушы тақтада талдаған жөн. Тапсырманы орындау борысында әрбір студентте лекция конспектісі және калькулатор болуы керек.
Студенттердің дайындық деңгейіне қарай тақтаға кем дегенде екі тапсырманың шешілу жолдары жазылуы керек, яғни жақсы дайындалған студенттердің келесі тапсырмаға үзіліссіз көшуіне мүмкіндік береді. Бірақ студенттер орындалған тапсырманың дұрыстығы тексерілуі және олардың дәптерлерінде толық және дұрыс жазылуы керек.
3 Зертканалық сабақты жүргізуге орналған әдістемелік нұсқау
Әрбір зертханалық сабақ студенттерді белгілеуден басталады және келмейген және кешіккен студенттер белгіленеді. Содан соң оқытушы қатысушылардаң зертханалық сабақ бойынша сұрақтары барма екінін аңықтап, жұмыстың маңыздылығына көңіл аударады. Егер үй жұмысы берілген болса, онда оның дұрыстылығы текселеді.
Әрбір зертханалық жұмысқа дайындық әдістемелік нұсқаулар мен ұсыналадын әдебиеттермен орындалады. Жұмыс барасында студенттер алған шешімдердің толықтығын, дұрыстығын және есеп жасауға жеткілікті мәліметтер болуын тексереді. Зертханалық жұмысқа есеп беру СТП және ГОСТ талаптарына сай толтырылыпжәне әдістемелік нұсқаудағы тәртіпке сай болуы кепек.
Зертханалық жұмысты қорғау ауызша түрде өтеді. Тақырып бойынша сұрақтардың тізімі зертханалық жұмыстың әдістемелік нұсқауында көрсетілерді, бірақ онымен шектелуге болмайды. Егер студент бірінші реттен зертханалық жұмысты қорғай алмаса, онда ол жұмысты толығымен түсініп қайталай қорғалуы керек. Барлық зертханалық жұмыстардың қорғағаннан саң, студенттерге сынақ тапсыруға рұқсат беріледі
Зертханалық жұмыс фронтальдык әдіспен өткізу ұсынылады, сонымен қатар дәріс курсындағы тақырыптарға сай келеді
4 Бақылау жұмыстарын құруға арналған әдістемелік нұсқау
Бақылау жұмысын құру алдында оқытушы оның негізін қалайтын факторларға назар аудару керек:
Оқылатын пәннің мінездемесі (теориялық жағынан басымдылығы, практикалық жағынан басымдылығымен, есеп шығарумен, зертханалық жұмыссыз, конструкция және сызбанұсқамен, зертханалық практикум);
Білімді бағалау мінездемесі (мерзімдік, қарытынды, сынақ, емтихан және т.б.)
Мерзімдік бақылау студенттердің үлгерімін бағалау үшін деканат ұсынған уақытта жазбаша түрде өтеді. Бақылау жұмысын бірнеше тапсырма беру арқылы бір академиялық парада өткізу ұсынылады. Студенттерге аттестация қою үшін бақылау жұмыстарын бағалайды. Осындай бақылау жұмысының өтілуі – айына бір рет.
Сынақ ауызша, жазбаша және компьютерлік тестілеу арқылы өткізілуі керек.
Компьютерлік тестілеу бағалау уақытын үнемдейді, бірақ сынақ өткізілуі кезінде компьютер женкілікті болуы керек.
Дифференциалды сынақ негізінен жазбаша түрде алында керек
Териялық пән бойынша емтихан тапсырғанда билетте екі теориялық сұрақ және жазбаша орындалатын екі тәжірибелік тапсырма болуы керек
Бағалау төрт сұрақтың екіуіне дұрыс жауап берілсе. “Қанағаттанарлық” бағасы балл арқылы қайылатыыдай болуы керек.
Әдебиеттер тізімі
Негізгі
Волчкевич Л. И.,Автоматизация производственных процессов. 2-е изд., стер, Машиностроение, 2007
Мальцев В.Г. Технологические процессы и производства: конспект лекций. – Омск: изд-во ОмГТУ, 2011. – 72с.
Плетнев Г.П.Автоматизация технологических процессов и производств в теплоэнергетике -М.: МЭИ, 2005.
Щагин А. В.Основы автоматизации техпроцессов. Учебное пособие, Высшее образование, 2009
Қосымша
Соснин, О. М.Основы автоматизации технологических процессов и производств: учеб. пособие для студ. вузов –М.:Академия, 2007
Шишмарев В.Ю.Автоматизация технологических процессов. 5-е изд., стер, Academia, 2009.
Шишмарев В.Ю.Автоматизация технологических процессов: учеб пособие для студ. образовательных учреждений сред. проф. образования -М.:Академия, 2006.-351 с.