Инновациялардың әртүрлі түрлерін бірнеше жолмен жіктеуге болады

Инновация түсінігі айтарлықтай әртүрлі және негізінен оның қолданылуына байланысты. Қорыта айтқанда, инновация – жаңа идеяларды сәтті қолдану. Мысалы, компания үшін бұл кірістің өсуін, жаңа нарықтарға шығуын және пайданы арттыруды білдіреді. Инновация баға құрылымына, компанияның кірістерінің нарықтық үлесіне және т.б. айтарлықтай әсер етуі керек.Үздіксіз жақсарту әдетте орта және ұзақ мерзімді перспективада бәсекелестік артықшылықтарды тудырады, бұл шығындар бойынша өнімнің бәсекеге қабілеттілігін сақтауға қабілетті.

Инновациялардың әртүрлі түрлерін бірнеше жолмен жіктеуге болады.

Бизнес-модель инновациясы, ол нарықта өнімнің немесе қызметтің қалай ұсынылатынын білдіретін бизнес-модельдегі өзгерістерден тұрады. Бұл міндетті түрде өнімдегі немесе тіпті өндіріс процесіндегі өзгерістерді білдірмейді, бірақ өнімнің нарыққа қалай кіретінін көрсетеді.

Мысалы, тұтынушы автокөлікті жалға алады, көлікті пайдалану үшін ай сайын төлем төлейді, оның ішінде сақтандыру, техникалық қызмет көрсету және жыл сайын жаңа үлгілерге ауыстыру. Автокөлік сатылатын дәстүрлі бизнес үлгісімен салыстырғанда.

Қосымша инновация, ол өнімдердегі немесе өнім желілеріндегі шағын үздіксіз жақсартуларды көрсетеді.

Мысалы, компакт-дискілердің эволюциясы, екі есе көп ақпаратты сақтай алатын қос дискілердің пайда болуы.

Радикалды инновация - бұл өнімді немесе қызметті тұтыну тәсілін түбегейлі өзгерту. Бұл әдетте нарық сегментіне бар бизнес үлгісін өзгертетін жаңа парадигманы әкеледі.

Инновациялар кәсіпорындар үшін өте маңызды, өйткені инновациялар орта және ұзақ мерзімді перспективада бәсекелестік артықшылықтар тудыруы мүмкін. Инновациялар болашақта компаниялар мен елдердің тұрақтылығы үшін маңызды. Инновация компанияның өнімін бәсекелестік ортада бір сәтке болса да саралау арқылы құн қосу мүмкіндігіне ие. Инновациялар маңызды, өйткені ол компанияларға жаңа нарықтарға шығуға, кірісті арттыруға, жаңа серіктестіктер құруға, жаңа білімді үйренуге және өз брендтерінің құнын арттыруға мүмкіндік береді.

Инновацияның пайдасы тек компаниялармен шектелмейтіні анық. Инновация елдер мен аймақтарға жұмыспен қамту және табыс деңгейін арттыруға мүмкіндік береді. Жалпы, компаниялар инновацияның орталығында. Олар арқылы технологиялар, өнертабыстар, өнімдер, ең соңында идеялар нарыққа келеді. Ірі компаниялардың басым көпшілігінде бірқатар зерттеушілері бар зертханалардағы зерттеулер мен әзірлемелерді ұсынатын инновацияға арналған тұтас бөлімдер бар. Бұл бөлімдер сыртқы зерттеулер мен өнімдер мен процестерді әзірлеуден бастап, инвестицияларды немесе субсидияларды жасауға, тәжірибелік үлгілерді әзірлеуге, нарықты зерттеуге және өндірісті жоспарлауға дейін әртүрлі функцияларға ие.

Бүгінгі таңда инновацияның басым бағыттары энергия тиімділігі, қауіпсіздік, экология, ақпараттық технологиялар, құрылыстағы инновациялар салаларындағы әзірлемелер болып табылады. Сондай-ақ бірнеше негізгі профильдер бар:

- ақпараттық-коммуникациялық технологиялар;

- мұнай-газ және мұнай-химия өнеркәсібі үшін инновациялық технологиялар мен жабдықтар;

- өндірістік автоматтандыру және интеллектуалды жүйелер;

- биотехнология;

- нанотехнологиялар;

- жаңартылатын энергия;

- жоғары технологиялық медицина және биомедициналық инженерия;

- медициналық және зертханалық құрал-жабдықтар (керек-жарақтар);

- инфрақұрылым;

- геология және жаңа материалдар;

- оптика, фотоника және лазерлер;

- аэроғарыштық технологиялар.

Соңғы әзірлемелер арасында:

- сұйытылған газбен жүретін ресурс үнемдейтін жылжымалы құрам;

- суды залалсыздандыруға арналған құрылғылардың жаңа буыны;

- заманауи жоғары қуатты литий-иондық аккумуляторлар;

- отын түріне қарамастан қозғалтқыштарда тиімділікті арттыру технологиясы;

- баламалы көздерден электр энергиясын өндіру;

- адамды биологиялық қорғауға арналған аэрозольдік нано-дезинфекциялау құралдары;

- қашықтан басқарылатын бірегей су асты көлігі;

- «адам-киім-қоршаған орта» жүйесінде ыстық пен суықтан қорғайтын жаңа құралдар;

- іргетастарды нығайтудың разрядтық-импульстік технологиялары;

- принципті түрде жаңа энергия түрлендіргіші;

- су құбыры желілерін жөндеудің траншеясыз технологиясы;

- индукциялық жарықтандыру.

2015 жылы әзірлеушілерге миллиардтаған доллар әкелетін технологияларды атап өту үшін Business Insider жетекші аналитикалық фирмалардың зерттеулеріне жүгінді.

1) Компаниялар хакерлердің шабуылдарынан қорғау құралдарын сатып алады. Forrester зерттеуіне сәйкес, Target, Home Depot және Sony сияқты компанияларға хакерлердің шабуылдары бастамасы ғана. 2015 жылы әйгілі брендтердің 60% немесе одан да көп бөлігі бұзылады. Сатушылар компьютер қауіпсіздігіне бұрынғыдан екі есе көп ақша жұмсауға мәжбүр болады. Киберсақтандырудан 100 миллион доллар сатып алу ірі компаниялар үшін әдеттегі тәжірибеге айналады.

2) «Ақылды» сағаттар фитнес білезіктерді жеңеді. 2015 жылы фитнес білезіктер иелерінің жартысы смарт сағаттарға ауысады, деп болжайды Gartner. Фитнес-гаджеттердің сатылымы 70 миллионнан (2014 ж.) 68 миллионға дейін төмендейді.Сатылған смарт сағаттар саны (149 доллардан басталады) 21 миллионға жетеді. Statista есебіне сәйкес, 2015 жылы киілетін нарық 7,14 миллиард долларды құрайды.

3) AppleWatch жетекшілік етеді. Форрестердің айтуынша, көптеген смарт-сағаттардың ішінде AppleWatch ең сұранысқа ие болады. Бұл компанияның өзінің де, оның гаджетіне арналған қосымшаларды әзірлеушілердің де нарықтағы жағдайына әсер етеді. Бұған қоса, Forrester сарапшылары Apple компаниясы нарықта «басымдылық» алып, 2015 жылы басқаларға қарағанда көбірек білезік құрылғыларын сататынын айтады. Бірақ 2016 жылға қарай Amazon-дан Android гаджеттері мен гаджеттерін әзірлейтін бәсекелестер пайда болғаннан кейін Apple үлесі 50%-дан төмен түседі.

4) Интернет-заттар нарығы одан әрі дамиды. 2015 жылы Интернет заттар нарығы қарқынды дамып, қарапайым заттар (тұрмыстық техника, таблетка қораптары, құралдар) Интернетке қол жеткізе алады, IDC және Gartner болжайды. 2015 жылы әлемде шамамен 4,9 миллиард «ақылды» құрылғы пайдаланылады. IDC мәліметтері бойынша, алдағы бес жылда индустрия елестететін барлық нәрсеге сенсорлар мен чиптерді «имплантациялайды». Бұл үрдіс бұлтты технологиялардың дамуына да серпін бермек. 2018 жылға қарай компаниялар бұл гаджет деректерінің 40%-ын басқа адамдардың бұлттық қызметтерінде сақтайды.

5) Қашықтықтан байланыс танымал болады. 2014 жылы ең жылдам дамып келе жатқан бизнес-жобалардың бірі тұрақты чат болды - Slack, деп жазады Business Insider. Кәсіби салада онлайн байланыс бұрынғыдан да танымал болады. 2015 жылы бұл саладағы компаниялардың шығындары 200 миллион долларға дейін өседі, деп болжайды IDC.

6) Салауатты өмір салты культі қалыптасады. 2015 жылы әрбір бес қызметкердің бірі өз компаниясы демеушілік ететін сауықтыру бағдарламаларына қатысады, деп атап өтті IDC. Сондай-ақ компания қызметкерлері бірлескен фитнес сессиялары үшін әріптестерімен онлайн байланыса алады. Салауатты өмір салтын сақтауға бағытталған бағдарламалар, құрылғылар мен қосымшалар жаңа ашылымға айналады.

7) Саусақ іздерін сканерлеу құпия сөздерді ауыстырады. 2015 жылы Apple және оның TouchID тапсыруымен гаджеттердің барлық түрлері парольді енгізуді биометриялық параметрлерді оқумен ауыстырады, деп болжайды IDC. IDC сарапшылары 2015 жылы мобильді құрылғылардың 15%-ында сканер немесе оның баламасы болады деп болжап отыр, ал 2020 жылға қарай бұл технология құрылғылардың 50%-ына тарайды. Және, әрине, қолданба әзірлеушілері де оны пайдаланудың жолын табады.

8) Үлкен деректермен әрекеттесудің жаңа тәсілдері пайда болады. 2015 жылы біз үлкен деректерді талдаудың жаңа әдістерін күтуіміз керек, деп жазады Business Insider. Көрнекі ақпарат көздерін талдау құралдары кең таралады. IDC мәліметінше, мұндай бағдарламалар нарығы іскерлік барлау нарығына қарағанда 2,5 есе жылдам өседі. Деректер ағынын үздіксіз талдауға мүмкіндік беретін жаңа технологиялар пайда болады. Интерактивті суреттер, бейне, аудио және суреттерді тарату да сұранысқа ие болады. Жалпы алғанда, Big Data және аналитика нарығы шамамен $125 млрд құрайды, деп атап өтті IDC.

9) Hadoop дамиды. Hadoop - арзан аппараттық құралдарда бөлінген бағдарламаларды іске қосу технологиясы. 2015 жылы бұл сервис компаниялар деректерді сақтау үшін Hadoop пайдаланатын қосымшаларды әзірлейтін және сатып алатын платформаға айналады, деп жазады Forrester. Allied Market Research мәліметтері бойынша Hadoop нарығы, соның ішінде тиісті аппараттық құралдар, бағдарламалық қамтамасыз ету және қызметтер 2020 жылға қарай 50 миллиард долларға дейін өседі.

10) 3D принтерлер нарығы өседі. 2015 жылы 3D принтерлерінің жеткізілімі 98%-ға өседі және 2016 жылға қарай екі есе өседі, деп болжайды Gartner [44]. Құрылғылар бүгінде өнеркәсіпте кеңінен таралған, бірақ жақын арада олар медицина сияқты салаларды айтпағанда, өнімнің прототипін қажет ететін әрбір бизнесте пайда болады, деп жазады Business Insider. Canalys мәліметінше, 3D принтерлер нарығы 2018 жылға қарай 2,5 миллиард доллардан (2013) 16,2 миллиард долларға дейін өседі.

11) Бұлтты есептеулер әдеттегідей болады. Компаниялар бағдарламалық өнімдерді сатып алу және орнатудың орнына бұлттық технологияларды жалға алуға бет бұрады. IDC 2017 жылға қарай технологиялық компаниялар сатып алатын деректер орталықтарының 60%-ы бұлтқа негізделген болады деп болжайды. Фирма 2015 жылы бұлтқа шамамен 118 миллиард доллар жұмсайтынын айтады. Бұл осы саладағы болашақ шығындардың аз ғана бөлігі.

13) Цифрлық маркетинг бюджеттері аспандап өседі. Компаниялар цифрлық маркетингке жұмсалатын шығындарды ұлғайтады, ал компания неғұрлым үлкен болса, соғұрлым көп жұмсайды, деп болжайды Gartner. Бұл жарнамадан түсетін табыспен өмір сүретін барлық қолданба әзірлеушілерінің қолында болады. IDC мәліметтері бойынша 2017 жылға қарай B2B компанияларының 15%-ы жарнамаларды жекелендіру үшін 20-дан астам деректер көздерін пайдаланады.

14. Кәсіпорындар технологиялық инновацияларға бұрынғыдан да көп ақша жұмсайды. Кәсіпорындар IT секторына инвестицияны көбейтуді жалғастырады. Бұл саланың жаһандық шығындары 2015 жылы 3,8%-ға өсіп, 3,8 трлн. доллар деп есептейді IDC және Garther сарапшылары.

Фейсбук, Вконтакте, Истаграм, Однокласники – бүгінде осындай әлеуметтік желілерге байланып, бар уақыты мен күш-қуатын, ақшасын жұмсап жататын адамдар көп және олардың бұл әрекетіне ешкім онша таңырқай қоймайды. Әлеуметтік желілердің жеке адамға, жалпы қоғамға, мемлекеттерге ықпалы барған сайын күшейіп барады. Иран, Ауғанстан сияқты ислам елдерін былай қойып, көрші Қытай да әлеуметтік желілерді бұғаттап, өз азаматтарының оны пайдалануына тиым салды.