1931-1933 жылдардағы ашаршылық.Қазақстандағы жаппай ұжымдастырудың әлеуметтік-экономикалық зардаптары.
Мақсаты: 1931-1932 жылдардағы қуаңшылық пен ашаршылық туралы білімдерін ғылыми тұрғыда меңгеруге қолайлы орта жасау
Міндеттері: Ашаршылық, нәубет жылдары,ұжымдастыру қорытындылары туралы ұғындыру
Күтілетін нәтиже: 1931-1932 жылдардағы қуаңшылық пен ашаршылық, жергілікті халықтың республикадан тыс жерлерге қоныс аударуы туралы мағлұматтар алады
Күштеп ұжымдастыру,ашаршылық және зардаптары туралы біледі.Жергілікті халықтың республикадан тыс жерлерге қоныс аударуы, зорлық-зомбылықтарға қарсы наразылықтар,көтерілістер жөнінде біледі, ұжымдастырудың қорытындыларын саралай алады.
Қазақтың дәстүрлі мал шаруашылығын күйрету, ет және астық Қазақстанның басшы мемлекеттік органдары, Қазақ өлкелік партия комитеті 1931 жылдың 1 желтоқсанында Қазақ өлкелік партия комитетіне «1929 жылдың ішінде көшіп кетулер туралы мәлімет (шекаралық 1930 жылы көшіп кету қозғалысымен 34 977 қожалық Ал енді осыншама босқындардың қайда және қаншасы көшіп Сонымен қазақстандық босқындар төмендегідей жат өлкелерге және аймақтарға Бүгінгі тарихымызда әлі де жұмбағын ішіне бүгіп жатқан Сондықтан Қытай арқылы шет елге кеткен қазақтардың санын Кейбір тарихшылар мен демографтар бұл мәселеде әр түрлі Мысалы, еңбектерін орыс тілді басылымдар жаппай жариялап жатқан Бұл мәселеде осыншама әр түрлі пікірлердің орын алуының Ал енді осы Қытаймен шекаралас Қазақстан аудандарына қысқаша Аталған шекаралық аудандардағы халықтың жалпы саны 1931 жылы Келтірілген мәліметте тағы бір назар аударатын мәселе – Осы құжатта шекаралық аудандар халықтарының ұлттық белгілері де ОГПУ органдарының құпия ақпарат мәліметтерінің бірінде 1930 жылғы Дегенмен бұл жерде ең басты нәрсені – Қытай Мұны шекаралық ОГПУ мәліметтері де мойындайды. Ф. Голощекин өзі жүргізіп отырған қатал саясатты ақтау Бірақ Ф. Голощекиннің бұл пікірлері сол жылдары Кеңес Егер консул Колосов айтып отырған себептер 1931 жылдың Деректерге қарағанда 1932 жылы шекара бұзушылар көп емес Сонымен қатар Қытай жағының да 1932 жылдың мамыр Ал енді нақты тарихи дерекке жүгінер болсақ, қазақтардың Бұл деректерді ПП ОГПУ-дің жедел барлау мәліметтері және Шекара асқан қазақтар саны бұдан әлдеқайда көп болды Қазақтардың Қытай асуын айтқаңда ондағы қазақтар санының көптігіне Сондықтан М. Тәтімовтың мәліметінде көрсетілгендей, біздегі жаппай ұжымдастыру Сондай-ақ шетелдегі қазақтар санының біздегі ұжымдастыру апатынан кейінгі Ал енді қазақтардың әңгіме болып отырған жылдары басқа
Ашаршылықтың салдарынан әсіресе қазақ шаруаларының жаппай босқыншылыққа ұшырауы Қаулы бойынша аталған жұмыстарды жүзеге асыру үшін мемлекеттік Негізгі мақсат – Қазақстаннан көрші аймақтарға босып кеткен, Аталған қаулыда қайтып келетіндерді негізінен колхоздарда, совхоздарда және Сондай-ақ медициналық жедел жәрдеммен, киіммен, тамақпен және т. Белгіленген шаралар жалпы гуманистік, адамгершілік сипатын ала тұрса Республика үкіметінің және Қазақстанға көрші орналасқан, қазақ босқындарының Мұндай жеңілдіктер, әрине, Қазақстанға аса қажет еді. Бірақ Қазақстан үкіметінің босқындарды шаруашылыққа орналастыруға байланысты жоғарыда аталған Онан соң «қайтып оралған босқындар қожалықтарын өз құрамдарына Дегенмен мұндай шаралардың босқындардың жағдайын жақсартуға тигізер септігі Қиыншылық қайтып оралған босқыңдардың көптігінен ғана туындаған жоқ, Аталған хатында Ф. И. Голощекин осы кезге дейін Ф. И. Голощекиннің хатынан кейін көп кешікпей-ақ 1932 Бірақ Қазақстанға берілген мұндай жеңілдіктер босқындарды шаруашылыққа орналастырудың Жоғарыда аталған қаулылар қабылданғаннан кейін арада бірнеше айдан Ащы шындықты Мәскеуге жасырмай айтып, Қазақстанды аштықтан құтқаруға Кейбір аудандарда босқындар саны тіптен бұдан да көп Тағы да айта кеткен жөн, Л. И. Мирзоян Алғаш 1933 жылы 22 ақпанда БК (б)П Қазақ Ал осы жылдың 13 сәуірінде Қазақ өлкелік партия Дәл осы 13 сәуірдегі мәжілісте жергілікті облыс басшыларына Қазақстан өлкелік партия комитетінің жоғарыдағы, 13 сәуірде болған Жергілікті жерлерге берілген азық-түлік көмегін ауыл белсенділері пайдаланып 1933-1934 жылдары босқындар қожалықтарын орналастыру жұмыстарының қалай жүргізілгенін
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
Қозыбаев М., Абылхожин Ж., Алдажуманов К. Коллективизация в Халықнама. Сан мен сана. Алматы, 1992.3-89
Ақтаңдақтар ақиқаты. Алматы, 1992.15-54
Назарбаев Н. Әділеттің ақ жолы. Алматы, 1991.28-63
Абылхожин Ж. Традиционная структура Казахстана: социально-экономические аспекты функционирования
Турсунбаев А. Победа колхозного строя. Алма-Ата, 1957. 5-14
Достарыңызбен бөлісу: |