|
«Астана медицина университеті» АҚ
|
ЖБ-07.1.5-1
|
Шығарылған күні: 28.06.2011
|
Биология кафедрасы
|
Қайта қаралған күні:
|
Қайта қаралды
|
бет
|
«БЕКІТЕМІН»
Білім беру қызметі жөніндегі проректор
м.ғ.д., профессор Г.Ә. Жақсылықова
«____»___________2012ж.
ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Пәні: Даму ақаулықтары қалыптасуының биологиялық негіздері бойынша электив
Мамандығы: 051301-«Жалпы медицина»
Дәрістер: 6 сағат
Тәжірибелік сабақтар: 18 сағат
СӨЖ: 12 сағат
Емтихан: 2 семестр
Сағат саны 36 сағат
Курс: 2
Семестр: 3
Астана, 2012 ж.
Жұмыс бағдарламасы МЖМБС-2009 негізінде «Даму ақаулықтары қалыптасуының биологиялық негіздері» пәні бойынша құрылған.
Жұмыс бағдарламасы «Астана медициналық университеті»АҚ «Жалпы медицина» мамандығының білім бағдарламалары бойынша комитетінде талқыланған
Хаттама № 7 «8» маусым 2011ж.
Төрайым _______________ Молдахметов М.С.
(қолы)
«Астана медициналық университеті»АҚ Оқу-әдістемелік кеңестің отырысында мақұлданған
Хаттама № 5 «28»маусым 2011ж.
Төрайм ОӘК _________________ Жақсылықова Г.Ә.
(қолы)
2. Бағдарлама:
2.1 Кіріспе
Дамудың онтофилогенетикалық ақаулықтарының негіздерін қарастыратын сұрақтар негізгі медициналық білім беру пәндерінің ішіндегі күрделі де қызықты болып саналады. Бағдарламаға сәйкес курстарды оқыту адам дамуындағы онтофилогенетикалық ақаулықтарының негіздерін оқып үйренуге бағытталған.
Қазіргі медицина, адам денсаулығы үшін күресуде техникалық және гуманитарлық ғылымдардың соңғы жетістіктері кеңінен қолданылуымен сипатталатын дамудың сапалы жаңа кезеңіне өтіп отыр. Дамудың онтофилогенетикалық ақаулықтарының негіздерін оқып үйренуде сыртқы орта және шартты тұқымқуалайтын факторлардың әрекеттесулеріндегі қалыпты және паталогиялық белгілердің шығу тегі туралы дәрігердің ғылыми көзқарастарды қалыптастыру. Онтогенез адамның тұқымқуалау конститутциясының жүзеге асу нәтижесі болып табылады.Тұқым қуалайтын ауруларға және тұқым қуалауға бейім ауруларға диагноз қою, емдеу және алдын алу әдістеріндегі ілгері жылжу онтогенез және филогенез туралы терең білім алумен байланысты.
2.2 Пәннің мақсаты: Ағзалар тіршілігінің биологиялық негіздері, даму генетикасы, дамудың мүшелер жүйесіндегі онтофилогенетикалық және әртүрлі тума ақаулықтарының негіздері туралы студенттердің заманауи білімдерін қалыптастыру. Оларды келешекте медициналық –биологиялық, клиникалық пәндерді игеруге және медициналық тәжірибеде қолдану.
2.3 Міндеттері:
Ағзалар тіршілігіндегі молекулалық-генеткалық және жасушалық механизмдерінің рөлін оқып үйрету;
Тіршіліктің құрылым деңгейлері және тіршіліктің түпкілікті қасиеттері туралы жүйелі білімдерін қалыптастыру;
Кең таралған түұым қуалайтын ауруларды анықтау және алдын алу үшін тұқым қуалайтын патологиялардың негңзгң белгілерін ажырата білуге үйрету;
2.4 Оқытудың соңғы нәтижесі:
Студент білуге міндетті:
Тіршіліктің құрылым деңгейлерін және тірі ағзалардың негізгі қасиеттерін;
Тұқым қуалау материалының гендік, хромосомалық және геномдық деңгейлердегі структуралық-функционалдық құрылымын;
Молекулалық-генетикалық деңгейде, адам организміне қоршаған ортаның зиянды факторларының әсерінің механизмдерін;
Тұқым қуалайтын өзгергіштіктің пайда болу себептері мен механизмдерін және адамның тұқым қуалайтын патологиялары мен дамудың туа біткен ақау-кемістіктерінің қалыптасудағы рөлін, алдын алудың негізгі қағидаларын;
Жасушаның бөліну процесін және оның реттелу тетіктерін;
Ағзалардың жеке дамуының генетикалық негіздерін;
Халықаралық тілдегі молекулалық-биологиялық және генеткиалық терминологияны;
Дағдыларды игеруге:
қалыпты және патологиялық жағдайларында қорғаныстық-бейімдеушілік процесстерін түсіндіру мен денсаулықтың қалыптасу факторын түсіндіруді;
тұқым қуалайтын патологиялардың ұрпақтарда байқалу қауібін болжау;
арнайы терминологияларды, анықтама материалдарын, электронды базалық деректерді қолдануды;
Реквизитке дейінгі: Молекулалық биология және медициналық генетика, гистология
Реквизиттен кейінгі: патологиялық анатомия, балалар аурулары
2.7 Сабақтың тақырыптық жоспары
Дәрістердің үлгілік тақырыптық жоспарлары
№
| Дәрістің тақырыптары |
Өткізу түрі
|
Сабақтың ұзақтығы
|
1.
|
Жеке дара дамудың жалпы заңдылықтары. Дамудың генетикалық бақылануы.
|
Жалпы шолу
|
1
|
2
|
Даму ақаулықтарының қалыптасу негіздері ретінде онтогенездің жасушалық механизмдерінің бұзылыстары. Адам дамуының қатерлі кезеңдері.
|
Жалпы шолу
|
1
|
3
|
Адам дамуындағы ақаулықтардың қалыптасуының филогенетикалық негіздері. Қан айналу жүйесінің филогенетикалық даму ақаулықтары.
|
Жалпы шолу
|
1
|
4
|
Адамдағы зәр шығары және жыныс мүшелерінің фиологенетикалық даму ақаулықтары
|
Жалпы шолу
|
1
|
5
|
Адам тума ақаулықтарының жіктемесі. Тұқымқуалайтын орта мен мультифакторлы даму ақаулықтары.
|
Жалпы шолу
|
1
|
6.
|
Экзогенді даму ақаулықтары. Дамудың тума ақаулықтарының қалыптасуындағы тератогенез және тератогенді факторлардың маңызы.Адам патологиясындағы дамудың тума ақаулықтарының медициналық –әлеуметтік маңызы.
|
Жалпы шолу
|
1
|
|
Сағат саны:
|
|
6
|
Тәжірибелік сабақтардың тақырыптық жоспарлары
№
|
Тәжірибелік сабақтың тақырыптары
|
Өткізу түрі
|
Сабақтың ұзақтығы
|
1
|
Эмбрионалды дамудың кезеңдері. Дамудың генетикалық негізі
|
Семинар.
|
1
|
2
|
Даму ақаулықтарының жасушалық негіздері.
|
Семинар.
|
1
|
3
|
Мүшелер жүйесінің филогенезі. Адамдағы қан айналу жүйесінің филогенетикалық даму ақаулықтары.
|
Семинар.
|
1
|
4
|
Адамдағы зәр шығару және жыныс мүшелерінің филогенетикалық даму ақаулықтары.
|
Семинар.
|
1
|
5
|
Адамдағы жабын және қаңқа жүйесінің филогенетикалық даму ақаулықтары. эволюциясы.
|
Семинар.
|
1
|
6
|
Адамдағы жүйке жүйесінің филогенетикалық даму ақаулықтары.
|
Семинар.
|
1
|
7
|
Тыныс алу және асқорыту жүйесінің филогенетикалық даму ақаулықтары.
|
Семинар.
|
2
|
8
|
Адам дамуындағы тума ақаулықтарының жіктелуі. Тұқым қуалайтын даму ақаулықтары.
|
Семинар
|
2
|
9
|
Тератогенез. Тератогенді факторлар. Адамның экзогенді даму ақаулықтары.
|
Семинар.
|
2
|
10
|
Экзогенді (орта) даму ақаулықтары
|
Семинар.
|
2
|
11
|
Адамның мультифакториалды даму ақаулықтары. Медициналық маңызы.
|
Семинар.
|
2
|
12
|
Кеңес
|
Семинар.
|
2
|
|
Сағат саны:
|
|
18
|
№
|
Өзіндік жұмыстың тақырыптары
|
Өткізу түрі
|
Ұзақтығы
|
1.
|
Адам дамуындағы тума ақаулықтардың қалыптасуындағы тұқым қуалаушылық пен орта.
|
Әдебиеттер және электронды базалар мәліметтерімен жұмыс.
|
|
2.
|
Адамның тұқым қуалайтын даму ақаулықтары.
|
Әдебиеттер және электронды базалар мәліметтерімен жұмыс.
|
2
|
3.
|
Адам эмбриогенезінде жасушалық процесте апоптоздың рөлі.
|
Әдебиеттер және электронды базалар мәліметтерімен жұмыс.
|
2
|
4.
|
Адамның мультифакториалды даму ақаулықтары. Генокопия және фенокопия.
|
Әдебиеттер және электронды базалар мәліметтерімен жұмыс.
|
2
|
|
|
|
|
5.
|
Егіздер. Егіз құбыжықтар.
|
Әдебиеттер және электронды базалар мәліметтерімен жұмыс.
|
2
|
6.
|
Адам эндокриндік жүйесіндегі филогенетикалық даму ақаулықтары.
|
Әдебиеттер және электронды базалар мәліметтерімен жұмыс.
|
2
|
|
Барлығы:
|
|
18
|
2.8 Сабақ беру және оқыту әдістері:
Дәрістер: жалпы шолу.
Тәжірибелік сабақ: семинарлар, ситуациялық есептер шығару, мультимедиялық мәліметтер базасымен жұмыс істеу, препараттарды микроскоппен қарау; жағдайды талдау.
Студенттердің өзіндік жұмысы(СӨЖ): Әдебиетпен жұмыс, тесттер бойынша жауап беру, рефераттар дайындау, презентация даярлау.
2.9 Оқушылардың білімдерін және дағдыламаларын бағалау әдістері:
Ағымдық бақылау: тест жүргізу, жазбаша, ауызша сұрау, бағдарламаланған бақылау, ситуациялық есептерді шығару, орындалған тапсырманың нәтижесін тексеру, кіші топтарда жұмыс істегенде өзін және топты бағалау.
Қорытынды бақылау: емтихан.
2.10 Ұсынылған әдебиеттер тізімі
Негізгі:
Қазымбет П.К., Аманжолова Л.Е., Нұртаев Қ.С. Медициналық биология. Алматы, 2002, 350 б.
Жалпы және медициналық генетика негіздері Е.У.Қуандықов Аламты 2008ж.
6. Молекулалық биология және генетика. С.А. Абилаев. Шымкент 2010ж.
Дополнительная:
Стамбеков С.Ж. Генетика. Новосибирск, 2002
Е.Ө.Қуандықов, С.А.Әбілаев. Медициналық биология және генетика. Алматы. 2006
Аманжолова Л.Е. Жалпы және медициналық генетика негіздері. Алматы. 2006.
Медициналық биология және генетика. / Қуандықов Е.Ө. редакциясында, Алматы, 2004.
На русском языке
Основная:
1. Биологические основы формирования пороков развития человека. Э.П. Мироедова. Уч.пособие. Астана 2012г.
2. Биология. Учебник. / Под ред.В.Н. Ярыгина. Кн. 1,2. М. Высшая школа.2004.
3. П.К. Казымбет, Э.П. Мироедова. Биология. Учебное пособие для студентов медицинских вузов. Часть I,II. Астана. 2006, 2007.
4. Медицинская биология и генетика./ Под редакцией Куандыкова Е.У. Алматы, 2004.
5. Генетика. Под. Ред. Иванова В.И. М. ИЦК «Академкнига», 2006,
Дополнительная:
Биология: Учеб-метод. пос. для студ. мед. вузов /В.П. Иванов, Л.А. Гребенник, А.И. Кириленко. – Курск: Издательство Курск ГМУ, 2003. – 374с.
Пехов А.П. Биология и общая генетика: Учебник. – Санкт-Петербург, Москва, Ростов: Лань, 2006. – 640с.
Достарыңызбен бөлісу: |