Қазақстан Республикасының білім және ғылым Министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
КОРРОЗИЯ ЖӘНЕ МЕТАЛДАРДЫ ҚОРҒАУ
Жұмыстық бағдарлама
Павлодар
Бекітемін
ОЖ жөніндегі проректор ________Н.Э. Пфейфер
«____» ____________ 2005ж.
Құрастырушы: аға оқытушы Ахметов Ж.Е.
«Металлургия» кафедрасы
«Коррозия және металдарды қорғау» ЖҰМЫСТЫҚ БАҒДАРЛАМА
140340 «Металлургия машиналары мен жабдықтары», 240140 «Қара және түсті металлдар металлургиясы» мамандықтарындағы жалпы орташа білім негізінде күндіз оқитын тәлімгерлерге арналған.
Жұмыстық бағдарлама 140340 «Металлургия машиналары мен жабдықтары» мамандығына ҚР МЖМБС 3.07.080-2001 , 240140 «Қара және түсті металлдар металлургиясы» мамандығына ҚР МЖМБС 3.07.196-2001 стандарттары негізінде құрастырылды.
С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университетінің ғылыми кеңесінің отырысында бекітілді, хаттама № «__» _________2005ж
Кафедра отырысында ұсынылған
«____» _________2005ж. №__ хаттама
Кафедра меңгерушісі __________М.М. Сүйіндіков
КМЖжМФ оқу- әдістемелік, кеңесі қолдаған
«___» ___________2005ж., №____ хаттама
ОӘК төрағасы _______ Н.С. Дудак
Келісілген
КМЖжМФ деканы ____________Т.Т. Тоқтағанов
«____» ______________2005ж.
ОӘБ қолдаған
ОӘБ бастығы _____________Л.Т.Головерина
«____»_______________2005ж.
1 Пәннің міндеті мен мақсаты, оның оқу үрдісіндегі орны
Пәнді оқытудағы міндет
Курстың негізгі міндеті, тәлімгерлерді коррозия мен металдарды қорғау ерекшеліктерімен таныстыру болып табылады.
Пәнді оқыту мақсаты
«Коррозия және металдарды қорғау» пәнінің мақсаты- тәлімгерлерді коррозия құрылысымен, коррозияның пайда болу салдарымен және онымен күрес әдістерімен таныстыру.
Пәнді оқығаннан кейін қойылатын талаптар
Пәнді оқу нәтижесінде тәлімгерлер:
-металл материалдарының өздігінен бұзылуын, металдардың қоршаған ортамен әрекеттесуінің физика-химиялық негіздерін, металдарды коррозиядан қорғау теориясы мен әдістерін білуі;
-коррозиялық үрдістерді жіктеужі, металдардың коррозиялық көрсеткіштерін анықтауды, коррозиялық зерттеулерді жүргізуді, металл бұйымдарын қорғаудың әртүрлі жүйелерін таңдап оны негіздеуді істей білуі керек.
Осы пәнді игеру үшін алдын-ала білуге тиісті пәндер тізімі:
-химия;
-материалтану.
240140 «Қара және түсті металдар металлургиясы» мамандығы бойынша пәннің тақырыптық жоспары
Негізгі орта білім негізінде күндізгі оқу түрі
|
Бөлімдер мен тақырыптар аты
|
Сағат саны
|
Дәріс
|
Тәжірибе
|
ТӨЖ
|
Кіріспе.Коррозия мен металдарды қорғаудың мәні. Машиналар мен жабдықтарды пайдалану кезіндегікоррозиядан болатын шығын.
|
2
|
|
|
Металдардың химиялық коррозиясы
|
4
|
2
|
1
|
Элекирохимиялық коррозия
|
4
|
2
|
1
|
Әртүрлі ортадағы металдардың коррозиясы
|
2
|
3
|
1
|
Коррозияны анықтау
|
2
|
2
|
1
|
Темір негізіндегі қорытпалар коррозиясы
|
2
|
|
1
|
Түсті металдар мен оның негізіндегі қорытралар коррозиясы
|
2
|
2
|
3
|
Коррозиядан қорғау әдістері
|
2
|
|
2
|
Құймалар мен металлургиялық машиналарды коррозиялық қорғау
|
4
|
|
1
|
Отынның, майлау материалдарының және арнайы сұйықтардың коррозиялық агрессивтігі
|
2
|
2
|
2
|
Жалпы пән бойынша
|
26
|
13
|
13
|
140340 «Металлургиялық машиналар мен жабдықтар» мамандығы бойынша пәннің тақырыптық жоспары
Негізгі орта білім негізінде күндізгі оқу түрі
|
Бөлімдер мен тақырыптар аты
|
Сағат саны
|
Дәріс
|
Тәжірибе
|
ТӨЖ
|
Кіріспе.Коррозия мен металдарды қорғаудың мәні. Машиналар мен жабдықтарды пайдалану кезіндегікоррозиядан болатын шығын.
|
2
|
|
2
|
Металдардың химиялық коррозиясы
|
4
|
2
|
2
|
Элекирохимиялық коррозия
|
4
|
2
|
2
|
Әртүрлі ортадағы металдардың коррозиясы
|
2
|
3
|
2
|
Коррозияны анықтау
|
2
|
2
|
3
|
Темір негізіндегі қорытпалар коррозиясы
|
2
|
|
3
|
Түсті металдар мен оның негізіндегі қорытралар коррозиясы
|
2
|
2
|
2
|
Коррозиядан қорғау әдістері
|
2
|
|
4
|
Құймалар мен металлургиялық машиналарды коррозиялық қорғау
|
4
|
|
4
|
Отынның, майлау материалдарының және арнайы сұйықтардың коррозиялық агрессивтігі
|
2
|
2
|
4
|
Жалпы пән бойынша
|
26
|
13
|
26
|
3 Пәннің мазмұны
Пәннің барлық мазмұны белгілі материалдарды толығымен жанжақты қамтитын бөлімдер мен тақырыптарға бөлінген.
3.1 Дәріс сабақтарының мазмұны
1 тақырып. Кіріспе.Коррозия мен металдарды қорғаудың мәні. Машиналар мен жабдықтарды пайдалану кезіндегікоррозиядан болатын шығын.
Коррозия мен металдарды қорғаудың халықшаруашылығындағы мәні. Коррозиялық үрдістерді жіктеу. Коррозиялық үрдістерді талдаудағы ғылыми база. Металдар коррозиясының көрсеткіштері.
2 тақырып. Металдардың химиялық коррозиясы
Химиялық коррозияны анықтау. Газдық коррозия. Металдардың химиялық коррозиясының термодинамикасы. Химиялық коррозия кинетикасы. Металдардағы үлбірлер. Сұйық ортадағы металдардың химиялық коррозиясы. Эдектролит емес ортадағы металдардың коррозиясы.
3 тақырып. Элекирохимиялық коррозия.
Металдардың электрохимиялық коррозиясы. Қос электрлік қабат және электродтық потенциалдар. Металдардың электрохимиялық коррозиясының механизмі. Электродтар полярлығы және оның салдары. Электрохимиялық коррозия үрдісінің термодинамикасы. Металдар мен қорытпалардың әлсіздігі.
4 тақырып. Әртүрлі ортадағы металдардың коррозиясы.
Металдардың физика-химиялық көрсеткіштерінің әсері. Ортаның құрамы мен қасиетінің әсері. Металдардың коррозиялық-механикалық бұзылуы.Коррозия көрсеткіштері. Коррозиялық сынау әдістері. Коррозияны болжау.
5 тақырып. Коррозияны анықтау.
Коррозия көрсеткіштері. Коррозиялық сынау әдістері. Коррозияны болжау.
6 тақырып. Көміртекті болаттар коррозиясы. Легірленген болаттардың коррозияға тұрақтылығы. Легірленген шойындардың коррозияға тұрақтылығы.
7 тақырып. Түсті металдар мен оның негізіндегі қорытралар коррозиясы.
Алюминий және оның қорытпаларының коррозиясы. Мыс және оның қорытпаларының коррозиясы. Титан және оның қорытпаларының коррозиясы.
8 тақырып. Коррозиядан қорғау әдістері.
Қорғау әдістеренің түрлері. Агрессивті ортаның құрамының өзгеруі. Металл бұйымдарын сақтауға дайындау (консервация). Қиын еритін металдарды ыстыққа төзімділікке легірлеу. Беттік легірлеу.
9 тақырып. Құймалар мен металлургиялық машиналарды коррозиялық қорғау.
Коррозияға қарсы қабыршақтау түрлері. Пайдалану кезінде қорғау. Коррозиямен зақымдалған тетіктерді жөндеу.
10 тақырып. Отынның, майлау материалдарының және арнайы сұйықтардың коррозиялық агрессивтігі.
Металлургиялық машиналар мен жабдықтарды пайдалану кезінде қолданылатын отынның, майлау материалдарының және арнайы сұйықтардың коррозиялық агрессивтігі.
3.2 Тәжірибелік сабақтар мазмұны
Тәжірибелік сабақтың міндеті дәріс сабақтарында алған білімдерін бекітіп, тереңдету және коррозия кезінде байқалатын құбылыстарды тереңдетіп оқыту.
1 сабақ
Металдар коррозиясының сандық және сапалық көрсеткіштері.
2 сабақ
Химиялық коррозия механизмі.
3 сабақ
Газ фазасының және температураның газдық коррозия жылдамдығына әсері.
4 сабақ
Металдық қорғау қабыршақтарын жағу әдістері.
5 сабақ
Болатта тотықты қорғау үлбірлерін алу.
6 сабақ
Эмаль, лак және бояулардың қорғау қасиеттері.
3.3 Тәлімгерлердің өздік жұмысының мазмұны
ТӨЖ мақсаты- дәріс сабақтарында алған тақырыптар бойынша білімдерін тереңдету.
240140 «Қара және түсті металдар металлургиясы» мамандығы тәлімгерлерінің ТӨЖ тақырыптық жоспары
Негізгі орта білім негізінде күндізгі оқу түрі
|
Р-с
|
Тақырыптар аты
|
Мазмұны
|
Тексеру түрі мен уақыты
|
Сағат саны
|
1
|
Металдардың химиялық коррозиясы
|
Химиялық коррозияны анықтау. Газдық коррозия. Металдардың химиялық коррозиясының термодинамикасы. Химиялық коррозия кинетикасы. Металдардағы үлбірлер. Сұйық ортадағы металдардың химиялық коррозиясы. Эдектролит емес ортадағы металдардың коррозиясы.
|
|
1
|
2
|
Элекирохимиялық коррозия.
|
Металдардың электрохимиялық коррозиясы. Қос электрлік қабат және электродтық потенциалдар. Металдардың электрохимиялық коррозиясының механизмі. Электродтар полярлығы және оның салдары. Электрохимиялық коррозия үрдісінің термодинамикасы. Металдар мен қорытпалардың әлсіздігі.
|
|
1
|
3
|
Әртүрлі ортадағы металдардың коррозиясы.
.
|
Металдардың физика-химиялық көрсеткіштерінің әсері. Ортаның құрамы мен қасиетінің әсері. Металдардың коррозиялық-механикалық бұзылуы.Коррозия көрсеткіштері. Коррозиялық сынау әдістері. Коррозияны болжау
|
|
1
|
4
|
Коррозияны анықтау.
|
Коррозия көрсеткіштері. Коррозиялық сынау әдістері. Коррозияны болжау.
|
|
1
|
5
|
Көміртекті болаттар коррозиясы.
|
Легірленген болаттардың коррозияға тұрақтылығы. Легірленген шойындардың коррозияға тұрақтылығы.
|
|
1
|
6
|
Түсті металдар мен оның негізіндегі қорытралар коррозиясы.
|
Алюминий және оның қорытпаларының коррозиясы. Мыс және оның қорытпаларының коррозиясы. Титан және оның қорытпаларының коррозиясы.
|
|
2
|
7
|
Коррозиядан қорғау әдістері.
|
Қорғау әдістеренің түрлері. Агрессивті ортаның құрамының өзгеруі. Металл бұйымдарын сақтауға дайындау (консервация). Қиын еритін металдарды ыстыққа төзімділікке легірлеу. Беттік легірлеу.
|
|
2
|
8
|
Құймалар мен металлургиялық машиналарды коррозиялық қорғау.
|
Коррозияға қарсы қабыршақтау түрлері. Пайдалану кезінде қорғау. Коррозиямен зақымдалған тетіктерді жөндеу.
|
|
2
|
9
|
Отынның, майлау материалдарының және арнайы сұйықтардың коррозиялық агрессивтігі.
|
Металлургиялық машиналар мен жабдықтарды пайдалану кезінде қолданылатын отынның, майлау материалдарының және арнайы сұйықтардың коррозиялық агрессивтігі.
|
|
2
|
Барлығы
|
13
|
140340 «Металлургиялық машиналар мен жабдықтар» мамандығы тәлімгерлерінің ТӨЖ тақырыптық жоспары
Негізгі орта білім негізінде күндізгі оқу түрі
|
Р-с
|
Тақырыптар аты
|
Мазмұны
|
Тексеру түрі мен уақыты
|
Сағат саны
|
1
|
Металдардың химиялық коррозиясы
|
Химиялық коррозияны анықтау. Газдық коррозия. Металдардың химиялық коррозиясының термодинамикасы. Химиялық коррозия кинетикасы. Металдардағы үлбірлер. Сұйық ортадағы металдардың химиялық коррозиясы. Эдектролит емес ортадағы металдардың коррозиясы.
|
|
2
|
2
|
Элекирохимиялық коррозия.
|
Металдардың электрохимиялық коррозиясы. Қос электрлік қабат және электродтық потенциалдар. Металдардың электрохимиялық коррозиясының механизмі. Электродтар полярлығы және оның салдары. Электрохимиялық коррозия үрдісінің термодинамикасы. Металдар мен қорытпалардың әлсіздігі.
|
|
2
|
3
|
Әртүрлі ортадағы металдардың коррозиясы.
.
|
Металдардың физика-химиялық көрсеткіштерінің әсері. Ортаның құрамы мен қасиетінің әсері. Металдардың коррозиялық-механикалық бұзылуы.Коррозия көрсеткіштері. Коррозиялық сынау әдістері. Коррозияны болжау
|
|
2
|
4
|
Коррозияны анықтау.
|
Коррозия көрсеткіштері. Коррозиялық сынау әдістері. Коррозияны болжау.
|
|
2
|
5
|
Көміртекті болаттар коррозиясы.
|
Легірленген болаттардың коррозияға тұрақтылығы. Легірленген шойындардың коррозияға тұрақтылығы.
|
|
4
|
6
|
Түсті металдар мен оның негізіндегі қорытралар коррозиясы.
|
Алюминий және оның қорытпаларының коррозиясы. Мыс және оның қорытпаларының коррозиясы. Титан және оның қорытпаларының коррозиясы.
|
|
2
|
7
|
Коррозиядан қорғау әдістері.
|
Қорғау әдістеренің түрлері. Агрессивті ортаның құрамының өзгеруі. Металл бұйымдарын сақтауға дайындау (консервация). Қиын еритін металдарды ыстыққа төзімділікке легірлеу. Беттік легірлеу.
|
|
4
|
8
|
Құймалар мен металлургиялық машиналарды коррозиялық қорғау.
|
Коррозияға қарсы қабыршақтау түрлері. Пайдалану кезінде қорғау. Коррозиямен зақымдалған тетіктерді жөндеу.
|
|
4
|
9
|
Отынның, майлау материалдарының және арнайы сұйықтардың коррозиялық агрессивтігі.
|
Металлургиялық машиналар мен жабдықтарды пайдалану кезінде қолданылатын отынның, майлау материалдарының және арнайы сұйықтардың коррозиялық агрессивтігі.
|
|
4
|
Барлығы
|
26
|
4 Әдебиет
4.1 Негізгі әдебиет
Жук Н.П. Курс теории коррозии и защиты металлов. М.: Металлургия, 1976.-472с.
Никитин Г.М., Нурмаганбетов Ж.О., Абсадикова К.Ж. Коррозия и защита металлов. Учебное пособие. Актобе: РИО АУ им.К.Жубанова, 2000.-52с.
Никитин Г.М. Газовая коррозия. Учебное пособие. Актобе: РИО АУ им.К.Жубанова,2000.-82с.
Коррозионная стойкость нержавеющих сталей, сплавов и чистых металлов. М.: Металлургия, 1982. – 423 с.
Бахвалов Г.Т. Защита металлов от коррозии. М.: Металлургия, 1964.-288 с.
Бахвалов Г.Т., Турковская А.В. Руководство к лабораторным работам по коррозии и гальваностегии. М.: Металлургиздат, 1952. – 239с.
4.2 Қосымша әдебиеттер
1. Кеще Г. Коррозия металлов. Физико-химические принципы и актуальные проблемы. М.: Металлургия, 1984.-400с.
2. Эстрин О.М., Шумяцкий Ю.И. Контролируемые атмосферы в производстве металлопродукции. М.: Металлургия. 1991.-303с.
Мамандықтар бойынша жұмыстық бағдарламалардан үзінді
140340 «Металлургиялық машиналар мен жабдықтар»
Түскен жылы– 2001, 2002,2003,2004
№
|
Оқу түрі
| Бақылау түрі |
Сағат көлемі
|
Курстар және семестрлер бойынша сағаттардың бөлінуі
|
барлығы
|
Емт
|
сынақ
|
К.жоба
|
К.жұм.
|
ЕГЖ
|
Бақ.жұм.
|
Жалпы
|
ауд
|
ТӨЖ
|
Дәріс
|
Тәж.
|
Зерт.
|
ТӨЖ
|
1.
|
Жалпы орта білім негізінде күндізгі оқу түрі
|
|
9
|
|
|
|
|
65
|
39
|
26
|
9 семестр
|
26
|
13
|
|
26
|
240140 «Қара және түсті металдар металлургиясы»
Түскен жылы – 2001, 2002
№
|
Оқу түрі
| Бақылау түрі |
Сағат көлемі
|
Курстар және семестрлер бойынша сағаттардың бөлінуі
|
барлығы
|
Емт
|
сынақ
|
К.жоба
|
К.жұм.
|
ЕГЖ
|
Бақ.жұм.
|
Жалпы
|
ауд
|
ТӨЖ
|
Дәріс
|
Тәж.
|
Зерт.
|
ТӨЖ
|
1.
|
Жалпы орта білім негізінде күндізгі оқу түрі
|
9
|
|
|
|
|
|
52
|
39
|
13
|
9 семестр
|
26
|
13
|
|
13
|
Жұмыс оқу бағдарламасына Нысан
өзгертулер мен толықтырулар ПМУ ҰС Н 7.18.3/36
енгізу парағы
2011-2012 оқу жылына
050709 «Металлургия» мамандығының студенттеріне арналған
«Коррозия және металдарды қорғау»
пәннің оқу жұмыс бағдарламасына өзгертулер мен толықтырулар
енгізу парағы
Жұмыс бағдарламасына келесі өзгертулер енгізіледі:
Өзгеріссіз.
Жұмыс бағдарламасы 20___ж. « ____» __________, № ___ Хаттаммен
«Металлургия» кафедрасының отырысында қарастырылды және мақұлданды.
Кафедра меңгерушісі ___________________ М.М. Сүйіндіков 20__ж. «___» ____
(қолы)
БЕКІТЕМІН
ММЖжК факультетінің деканы _________Т.Т. Тоқтағанов 20__ж. «___» ____
(қолы)
Достарыңызбен бөлісу: |