М Е К С И К А : Қ А З І Р Г І Х А Л Қ Ы
О Л А Р Қ А Л А Й Қ А Л Ы П Т А С Т Ы
2 0 2 3
Мексика- Солтүстік Американың
оңтүстік-батыс бөлігінде
орналасқан мемлекет.
Солтүстігінде Америка Құрама
Штаттарымен, Оңтүстік-
шығысында Гватемала және
Белизбен шектеседі.
Мехиканос (mejicanos, mexicanos)
Анахуак алқабындағы (қазіргі
Мексика аңғары) нахуалардың
көне ацтек құдайларынын
атауларының бірінен шыққан.
1
2
3
Қазіргі этникалық құрамы үш құрамдас бөліктен
тұрады: байырғы халық – үнді тайпалары мен
ұлттары (жалпы санның 28% :ольмек,майя,ацтек);
Еуропалық қоныстанушылар (ең алдымен
Испаниядан келген миссионерлерімен
конкискадорлары) және, 16 ғасырдан бастап
плантацияларда жұмыс істеу үшін,африкалық
құлдардын қосындысы. Ел халқының жартысынан
астамы аралас неке ұрпақтары: метистер мен
мулаттар .Мексиканың қазіргі халқының
қалыптасуына испандықтардын ацтек тайпалар
жою себеп болды.Негроидтық расаға
жатады.Көздері қара.тері түсі қонырқай,ұзын
бойлы,шаштары ұзын ,қалың.Климатқа өте бейімді
болған.
Мексикада қай тілде сөйлейді?
Статистикаға сәйкес, Мексикада қай
тілде жиі сөйлейтінін анықтауға
болады:
Халықтың 92,7%-ы тек испан тілінде
сөйлейді;
5,7% - испан және кейбір үнді
диалектінде сөйлейді;
0,8% тек үнді диалектінде сөйлейді.
АҚШ шекарасына жақын орналасқан
Мексика штаттарының халқы
ағылшын тілінде сөйлейді.
Тұрғындардың аз бөлігі неміс, араб,
француз, қытай және т.б. сөйлейді
Мексиканың ұлттық тілі испан тілінің мексикалық
нұсқасы елге конкистадорлар әкелген 16-17
ғасырлардағы еуропалық аналогы негізінде
қалыптасты, бірақ үнді көптілділігінің әсерінен
оқшауланып дамыды және қатып қалғандай болды.
уақыт.
Мексикалық испан тілінің басты ерекшелігі - қазіргі
испандар өз сөздерінде қолданылмайтын және 16-17
ғасырлардағы классикалық испан әдебиетінде ғана
кездесетін архаикалық сөздер мен сөз тіркестерінің
болуы.
1
Соңғы онжылдықтарда Мексикада
католиктердің үлесі азайып,
протестанттардың, сондай-ақ
өздерін ешбір діни топпен
санамайтындардың үлесі артқан.
2020 жылғы халық санағы
бойынша Мексика тұрғындарының
77,7%-ы католиктер, 11,2%-ы
протестантизмнің әртүрлі
ағымдарының ізбасарлары, 8,1%-
ының діни байланысы жоқ (2000
жылы сәйкесінше 88,0%, 5,2%,
3,5%), 2,5% сенеді. бірақ өздерін
ешбір діни топпен таныстырмайды.
Мексикадағы ең маңызды дақылдар –
күріш, арпа, бидай, құмай және жүгері.
Мексика сонымен қатар жемістер мен
көкөністерді, негізінен банандарды,
манголарды, қызанақтарды және
апельсиндерді экспорттайды. Мексикадағы
ірі қара мал негізінен солтүстік-орталық
аймақта өсіріледі, онда ірі қараның көп
бөлігі Америка Құрама Штаттарына
экспортталады. Кәдімгі дақылдардың бірі
агава болды, оның шырынынан алкоголь
тұндырылды, ал оның талшықтарынан киім
үшін маталар тоқылды. Какао бұршақтары
ақша ретінде пайдаланылды. Әр отбасы
күркетауық ұстады.
3
Пончо- Мексика сәнінің
символдарының бірі. Бұл гардероб
элементін ерлер де, әйелдер де
киеді. Пончолар тоқылған матадан,
былғарыдан немесе қолмен
тоқылған.Ерлердің ұлттық киімі
чарро деп аталады.Бас киімдері
-самбреро. Ұлттық мексикалық
колорит келтіретін ерекше үлгі-ер
адамдарда мұрт өсіру.Әйел
адамдардың ұлттық киәмі - палава-
мончо деп аталады.
4
Қазіргі цицвилазияға қарамастан Мексика
жерінде көне үнді тайпаларынын ұрпақтары
өмір сүруде.Оның саны шамамен 120 мың
адам. Көпшілігі Мыс каньоны аймағында
тұрады.
Халықтың өз атауы - Рарамури - «жүгіретін
аяқтар» дегенді білдіреді. Бұл тайпа
өкілдерінің ұзақ қашықтыққа жүгірудегі
ерекше қабілетімен байланысты.
Олардың діні синкретикалық. Мысалы, Ұлы
Ата Оноруамда христиан Құдайы мен күн
құдайының ерекшеліктері біріктірілді. Оның
әйелі, Ұлы Ай Анасы Иеруаме Дева Мәрияммен
байланысты.
3
Достарыңызбен бөлісу: |
