Туынды ұғымы өзара байланысты екені алдын ала екі есепті пайда болды – ол қисыққа жанама жүргізу және қозғалып бара жатқан дененің жылдамдығын табу есептері. Осы екі есеп бір-біріне өзге білім салалары – геометрия мен механикаға да жатса да,олар тек қана бір математикалық амалға -түріндегі шекті табу есебін әкелді.Әрине,бұл амалдың арнаулы атауы болуы керек.Ол амалдың өзін функцияны дифференциалдау,ал оның нәтижесін,яғни шектің мәнін функцияның туындысы дейді.
Функцияның графигін салуды оны зерттеуден бастаған дұрыс,берілген функцияны зерттеу үшін:
1.Оның анықталу облысын табады;
2.f функциясы жұп па,әлде тақ па,периодты ма,соны анықтайды;
6.Экстремум нүктелерін және f функциясының сол нүктелердегі мәндерін табады
7. «ерекше» нүктелердің және модулі бойынша үлкени х-тің маңайында функцияның қалай өзгеретінін зерттейді.Осындай зерттеуге сүйеніп,функцияның графигін салады.
Функциялардың өсетінін(кемитінін) және экстремум бар-жоғын зерттеуді туындының көмегімен жүргізген ыңғайлы. Ол үшін ең алдымен f функциясының туындысын оның кризистік нүктелерін тауып алып,сонан соң олардың қайсысы экстремум нүктелері болып табылатынын айқындайды. Функциялардың ең үлкен және ең кіші мәндері.
Көптеген практикалық есептерді шешу көбінесе кесінді де үзіліссіз функцияның ең үлкен және ең кіші мәндерін табуға келтіреді.Анализ курстарында [a;В] кесіндісінде үзіліссіз f функциясының сол кесіндіде ең үлкен және ең кіші мәндерін қабылдайтын нүктелері бар болғандығын тағайындайтын Вейерштрасс теоремасы дәлелденеді. Кесіндіде саны шектеулі кризистік нүктелері және кесіндінің ұштарындағы мәндерін есептеп,шыққан сандардың ішінен ең үлкен және ең кішісін таңдап алу керек. Функциясының туындысын табу амалын функцияны дифференциалдау деп атайды. Х нүктесіндегі функцияның туындысы бар болса, онда f(x) функциясын осы нүктеде дифференциалданатын функция деп атайды. Егер функция аралықтың барлық нүктелерінде дифференциалданатын болса, онда оны осы аралықта дифференциалданатын функция деп атайды. у=f(x) функциясының х0 нүктесінде туындысы бар болса, онда осы нүктеде функция үзіліссіз болады.