Окончания множественного числа (көптік жалғау) лар, -лер; -дар, -дер; -тар, тер



Дата01.03.2023
өлшемі37,64 Kb.
#170646
Байланысты:
Каз.яз. правила (1)


Окончания множественного числа (көптік жалғау) -лар, -лер; -дар, -дер; -тар, тер.

-лар, -лер

-дар, -дер

-тар, -тер



После гласных и сонорных р, у, й



После звонких з,ж и сонорных л, м, н, ң



После глухих и звонких б, в, г, д

бала – бала-лар


дәптер – дәптер-лер
қой – қой-лар

қыз – қыз-дар


аң – аң-дар
мұғалім – мұғалім-дер

кітап – кітап-тар


сурет – сурет-тер
штаб – штаб-тар


Алтын күн аспаны, Ұрпаққа жол ашқан,
Алтын дән даласы, Кең байтақ жерім бар.
Ерліктің дастаны, Бірлігі жарасқан,
Еліме қарашы! Тәуелсіз елім бар.
Ежелден ер деген, Қарсы алған уақытты,
Даңкымыз шықты ғой. Мәңгілік досыңдай.
Намысын бермеген, Біздің ел бақытты,
Қазағым мықты ғой! Біздің ел осындай!

Қайырмасы (припев):
Менің елім, менің елім,
Гүлің болып егілемін,
Жырың болып төгілемін, елім!
Туған жерім менің — Қазақстаным!

Притяжательная форма (тәуелдік жалғау)



Лицо

Местоим.

Окончания

Примеры

I ед.ч.


Менің
(мой,моя,мое)



-ым/-ім/-м



бала – мой ребёнок,
дос-ым – мой друг,
үстел-іммой стол

I мн.ч.

Біздің
(наш, наша, наше)

-мыз/-міз,
-ымыз/-іміз

бала-мыз – наш ребёнок, әже-міз – наша бабушка, дос-ымыз – наш друг,
үстел-іміз – наш стол

II ед.ч.

Сенің
(твой, твоя, твоё)

-ың/-ің/-ң

бала – твой ребёнок,
дос-ыңтвой друг,
үстел-ің – твой стол

II
мн.ч.

Сендердің
(ваш, ваша, ваше)

-ың/-ің

бала-лар-ың'>-лар-ың - ваши дети,
бөлме-лер-iң – ваша комната

Ув.ф

Сіздің/Сіздердiң
(Ваш, Ваша, Ваше)

-ыңыз/-іңіз, -ңыз/-ңіз

бала-ңыз – Ваш ребёнок, әже-ңіз – Ваша бабушка, дос-ыңызВаш друг,
үстел-іңіз – Ваш стол

III
ед.ч.

Оның
(его, её)

-ы/-і, -сы/-сі

бала-сы – её ребёнок, бөлме-сі – его комната, дос – его друг,
үй-iего дом

III мн.ч.

Олардың
(их)

-ы/-і

бала-лар-ы – их дети,
бөлме-лер-i – их комната



Если слово оканчивается на гласную, то тогда пишется: - -м/-ң, -мыз/-міз, -ңыз/-ңіз,-сы/-сі
Если слово оканчивается на согласную, то тогда пишется: - -ым/-ім, -ымыз/-іміз, -ың/-ің, -ыңыз/-іңіз, -ы/-і
Если слово твердое, то окончание с буквой ,
Если слово мягкое, то окончание с буквой -i





Казахский алфавит

А а

Ә ә

Б б

В в

Г г

Ғ ғ

Д д






















Е е

Ё ё

Ж ж

З з

И и

Й й

К к






















Қ қ

Л л

М м

Н н

Ң ң

О о

Ө ө






















П п

Р р

С с

Т т

У у

Ұ ұ

Ү ү






















Ф ф

Х х

Һ һ

Ц ц

Ч ч

Ш ш

Щ щ






















ъ

Ы ы

І і

ь

Э э

Ю ю

Я я

























Казахский алфавит содержит 42 буквы:
33 буквы русского алфавита и
9 специфических букв казахского языка: Ә, Ғ, Қ, Ң, Ө, Ұ, Ү, Һ, І
Гласные звуки делятся на 2 группы:
Твердые (жуан) гласные: а, о, ұ, ы (4)
Мягкие (жiңiшке) гласные: ә, ө, ү, i, е, и (5)
Согласные звуки делятся на 3 группы:
Глухие (қатаң) согласные: т, п, к, қ, с, ч, ш, щ, ц, ф, х (11)
Звонкие (ұяң) согласные: б, в, г, ғ, д, ж, з (7)
Сонорные (үндi) согласные: л, м, н, ң, й, р, у (7)
Парные (жұп) гласные: а-ә, о-ө, ұ-ү, ы-i
Парные (жұп) согласные: к-г, б-п, с-з, ж-ш, т-д, в-ф



Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет