СӨЖ №1 Тақырыбы: Химиядан білім берудегі оқу-танымдық міндеттер. Оқушылардың білімділік дағдыларын қалыптастыру. Оқушылардың танымдық және дербес қабілеттерін дамыту. Химияны оқуға оқушылардың қызығушылығын арттыру. Оқушыларға политехникалық білім беруді жүзеге асыру Орындаған: Амангелді А. ХО-303 Қабылдаған: Балғышева Б.
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Химия және химиялық технология факультеті
Алматы,2019
Жоспар: І.Кіріспе ІІ.Негізгі бөлім 2.1. Химияны оқытудағы жалпы және жеке міндеттер 2.2. Оқушылардың білімдік дағдыларын қалыптастыру 2.3. Оқушылардың танымдық және дербес қабілеттерін дамыту 2.4. Оқушыларға политехникалық білім беруді жүзеге асыру ІІІ.Қорытынды ІV.Пайдаланылған әдебиеттер Оқыту мен тәрбиелеу- бір-біріне байланысты екі үрдіс. - Оқыту мен тәрбиелеу- бір-біріне байланысты екі үрдіс.
- Химияны оқыту үрдісінде оқушылардың жеке басының қызметін дамытуға ерекше көңіл бөлінеді. Оны оқу- танымдық бірінші міндет деп санауға болады.
- Оқу-танымдық екінші міндет интеллектуалды және сарамандық іскерлік. Химияны оқыту кезінде оқушылардың репродуктивті және продуктивті танымдық әрекеттерінің дамуы маңызды рөл атқарады.
Оқу-танымдық қызметті дамытудың үшінші міндеті- оқыту құралдары мен оқыту әдістерін жұмылдыру. - Оқу-танымдық қызметті дамытудың үшінші міндеті- оқыту құралдары мен оқыту әдістерін жұмылдыру.
- Оқу-танымдық қызметті дамытудың төртінші міндеті- оқытудың уәжділігін арттыру, факторлармен түрлі заңдылықтардың туу себебін аша білу.
- Оқу-танымдық қызметті дамытудың бесінші міндеті- оқушылардың дербестік және шығармашылық қабілеттерін күшейту.
Химияны оқытудағы жалпы міндеттер Химияны оқытуда мынадай жалпы міндеттері де шешіледі: - 1. Химияны оқытудың ерекшеліктерін анықтау және оларды ғылыми негіздеу;
- 2. Педагогикалық үрдістің жалпы заңдылықтарын химияны оқытудың нақты ерекшеліктеріне қолдану үрдісін зерттеу;
- 3. Химияны оқытудағы озат тәжірибені зерттеу және керегінше қорытындылау;
- 4. Педагогикалық жаңалықтар мен жетістіктерді оқыту үрдісінде қолдану және тәжірбиеге енгізу тетігі мен әдістемесін жасау.
Химияны оқытудың жеке міндеттері: - Оқытудың ұйымдастыру формаларын жетілдіру;
- Оқушылардың білімін, іскерлігін және дағдарысын бағалаудың және оқыту әдістерін жеке тәсілдерін жақсарту;
- Оқыту үрдісінің тиімділігін тексеру;
- Мұғалімнің сабаққа дайындалуының мәнін ашып көрсету;
- Сыныптан тыс жұмыстардың формаларын жетілдіру жолдарын табу;
Бағдарламаның түсінік хаттарында химия сабақтарында қандай іскерліктер мен дағдылар қалыптастыру керегі жалпы түрде көрсетілген. Білім, іскерлік жəне дағды арасында өзара ауысу, бір-біріне айналулар болып тұрады. Дағдыны қалыптастырудың өзі оның іскерлік арқылы түзілетінін көрсетеді. Іскерліксіз дағды жоқ. Екінші жағынан дағдыны меңгеру жоғарғы деңгейдегі іскерлік қалыптасуына мүмкіндік жасайды.
Оқушылардың білімділік дағдыларын қалыптастыру
Химиялық іскерліктің түрлері - Бақылаушының тілегі бойынша заттардың жəне құбылыстардың белгілерін тану жəне анықтау:
- Бақыланған үрдістерді өтілген теориялар негізінде түсіндіру;
- Бақылаған жəне оқылған құбылыстар мен заңдарды өзара салыстыру:
- Химиялық есептердің шартын дұрыс таңдау;
- Есептерді шығарудың тиімді жоспарын құру жəне сол жоспар бойынша шешу;
- Химия есептерін құрастыру;
- Өтілген теориялар негізінде құбылыстарды алдын ала көре білу.
Оқыту қызметін дамыту Оқушылардың танымдық қабілеттерін арттыру үшін,олардың ұйымдастырушылық,техникалық жəне интеллектуалдық санаткерлікке жұмыс істеу қабілетімен дағдыларын тəрбиелеуді де дұрыс шешу керек. Техникалық дағдыларға мыналар жатады: - зертханалық аспаптармен, жабдықтармен, ыдыстармен жəне реактивтермен жұмыс істей білу дағдыларын меңгеру;
- сұйықтар мен газдардың көлемін өлшей білу, дəріханалық жəне электрондық таразыларды өлшей пайдалана білу, сұйықтардың температурасын, тығыздығын өлшей білу;
дайын бөлшектерді пайдаланып, құралдар құрастыра білу; - дайын бөлшектерді пайдаланып, құралдар құрастыра білу;
- Химиялық операцияларды жасай білу дағдыларын меңгеру: қатты заттарды ұсақтау, араластыру, сүзу, суалту, еріту, қыздыру, оған əртүрлі ыдыстарды пайдалану;
- Орындаған сынақ – тəжірибелік жұмыстарды суреттеп жаза білу, сынақ –
- тəжірибелік есептерді шешудің жоспарын түзе білу;
Техникалық дағдылар ұйымдастырушылық, санаткерлік іскерліктермен ұштасып жатуы керек. Сонда ғана, оқыту қызметін дамыту нəтижелі болады. Оқушылардың танымдық және дербес қабілеттерін дамыту. Химияны оқып – үйрену шашыранды деректер негізінде емес,себеп – салдары анықталған таным- дық білім негізінде қалыптасуы керек, əсіресе зат- тың құрылысы мен қасиеттері арасындағы Байланыстардың ашылуы қажет .Оқушылардың таным қабілеті дербес дамыса ғана нəтижелі болады,ынталылығы,саналы жауапкершілігі қалыптасқан жағдайда болуы керек, проблемалық ахуалдарды біреудің көмегінсіз, өзі дербес шешкен жағдайда таным қызметі дами түседі. 1) тəжірибе орындаған кезде нұсқаулар жəне ережелермен танысу; 2) сарамандық сабақта жұмысты орындауға дайындық; 3) өтілген материалды бір жүйеге келтіру жəне талдап қорыту; 4) бағдарлама тақырыптарына сəйкес жеке мəселелермен өз бетінше танысу; 5) теориялық жəне сынақ – тəжірибелік есептер шығару жолдарын іздестіру; 5) теориялық жəне сынақ – тəжірибелік есептер шығару жолдарын іздестіру; 6) нақты материалдарды өтуге байланысты оқулықтағы тапсырманы орындау; 7) сызба – нұсқаларды, суреттерді, кестелерді жəне басқа көрнекті бейнелеулерді пайдалану; 8) оқулықтағы анықтама –мəліметтерді пайдалану. Химия сабақтарындағы танымдық қызығушылықты дамыту
Қызығушылықты дамытуға ықпал етеді:
тәсілдері мен әдістерді қолдану сабаққа өзгерістер енгізуімен қатар, балаларды жүйелі жұмыс істеуге үйретеді және өздерінің тарапынан белсенді іс-әрекетке деген үздіксіз талапты күту ахуалын қалыптастырады.
оқушылардың танымдық қызығушылығын артыру тәсілдері мен әдістерін іздестіруге бағыттаған жөн;
оқушыны шығармашылықпен оқыту қажет.
Оқушыларға политехникалық білім беруді жүзеге асыру - Политехникалық білім деп өндірістің барлық
негізгі үрдістерімен таныстыратын,сонымен бірге оқушыға немесе жеткіншекке барлық өндірістің ең қарапайым құралдарымен пайдалану дағдыларын беретін оқуды айтады. - Политехникалық оқудың негізі – ғылыми
білім,сондықтан оны жүзеге асыру – ең алдымен білімнің сапасы үшін күрес. - Политехникалық оқу – сарамандық дағды
жəне алған білімді іс жүзінде қолдануға іскерліктің бір-бірімен байланыс бірлігінде жүзеге асырады. Оқушылар мектепті бітіргеннен кейін Оқушылар мектепті бітіргеннен кейін өндірістің қандай саласына барса да химияның алуан түрлі қолданылуымен істес болады деген сөз. Мұнан химиялық технологияның негіздерін үйрету политехникалық білімнің мазмұнына кіруі керек екені айқын көрінеді. Химиялық технолгиы саласында оқушыларды Химиялық технолгиы саласында оқушыларды химия өнеркəсібінің аса маңызды салаларының бірнеше біртектес өндірістерінің өндірістік үрдістерінің сатыларға бөлінуі жəне олардың арасындағы үздіксіз байланыстарды, өндірісте ең жоғары жылдамдық беретін жəне химиялық реакцияларды тездететін физикалық-химиялық тəсілдердің алуан түрлерінің қолдану, реакцияла- сатын заттарды ұсату, ең жоғары температура жəне Бір кəсіпорынға өндірістің əр түрлі салаларының жинақталуы сияқты жалпы ұсынымдары мысалында таныстыруы керек. Химиялық технология саласында оқушылардың Химиялық технология саласында оқушылардың меңгеріп алуға тиісті сарамандық дағдылары мен білімдері мыналар: - аса маңызды заттарды танижəне олардың құрамын анықтай білу;
- заттарды ажырата жəне оларды тазалай білу;
қажетті заттарды алу үшін əрекеттесуші заттарды іріктеп ала білу; - химиялық есптерді шығара білу; ерітінділер жасай білу жəне олардың концентрациясын айыра білу;
- химиялық реакцияларды жасай білу жəне оларды
зертханалық жағдайда ала білу. Қорытынды - Химия пәніне байланысты ғылыми тілді қолдану оқушылардың ықшам және түсінікті сөйлеу дағдыларын дамытуға, химиялық үдерістер мен тетіктерді сипаттау үшін тілдік құралдарды тиімді таңдап пайдалануға мүмкіндік береді.
- Жаңа жағдайда жаңғыруға деген ішкі ұмтылыс – біздің дамуымыздың ең басты қағидасы. Қазіргі заманғы мұғалімдер информатор, бақылаушы, тексеруші, ізденуші, зерттеуші, технолог, өнертапқыш, шығармашылықпен жұмыс істейтін жаңашыл болып, өзгеру керек.
Тест сұрақтары: - Мұғалім жұмысының табысты болуы неге байланысты?
А. ұйымдастырушылығына В. Қамқорлығына С. балаға деген сүйіспеншілігіне Д. ынтасына Е. бала санына F. біліміне G. Сырт-келбетіне H.Әдіс тәсіл қолдануына Білімнің мазмұнын дұрыс түсінуге мүмкіндік беретін қандай оқыту түрлері бар? - Білімнің мазмұнын дұрыс түсінуге мүмкіндік беретін қандай оқыту түрлері бар?
А. жеке В. анализ, топтық С. синтез, жеке Д. жеке,дара Е. топтық F. синтез G.Барлығы дұрыс H. дұрыс жауап жоқ 3.Басқару іс – әрекеттері үдерісіндегі қызметтер : 3.Басқару іс – әрекеттері үдерісіндегі қызметтер : А) Ұйымдастыру В) Жоспарлау С) Мақсаттарды айқындау D) Жетекшілік жасау Е) Кеңес беру Ғ) Сендіру G) Бағыттау Н) Жобалау 4.Оқыту процесіндегі тәрбие әдісі. 4.Оқыту процесіндегі тәрбие әдісі. А. өзара әреккет ету амалы В. Тәсілдер жиынтығы С. Тәрбиеші әрекеті Е. Тәрбиеленуші әрекеті F. мақсатқа жету жолы G. Тәрбиеші мақсаты Н. Құралдар жиынтығы 5.Оқыту ұстанымдары: 5.Оқыту ұстанымдары: А. Жеткіліктік В. Болжамдық С. Көрнекілік D. Басқарушылық Е. әдістемелік F. Ұйыдастырушылық G. Ғылыми H.Тақырыптар 6.Ұжымдық танымдық іс-әрекет түрлері 6.Ұжымдық танымдық іс-әрекет түрлері А. Іс-әрекеттер барысында оқушылар арасында өз аара жауыпкершіліктің және тәуелсіздіктің пайда болуы В. Жалпы нәтижелер болуы С. бірыңғай мақсатты жалпы мотив болуы D.Ұжымдық іс-әрекет барсында , әрбір оқушы өзінідік білімін көрсете алуы Е. Іс-әрекет барысында анықталған материалдар бойынша тұжырым жасау F. Іс-әрекеттер барысында оқушыға жағдай жасау және оларды басқару G. Жалпы іс-әрекеттің жоспары болуы Н. Жалпы мақсаттарды жүзеге асыру 7.Оқытуды ұйымдастырудың басқа формалары: 7.Оқытуды ұйымдастырудың басқа формалары: А)семинар, сабақ; С)оқу үй жұмысы, емтихан; Д)факультатив,сынақ; Е)экскурсия,семинар,практикум,факультатив F.семинар,үйірме G.курс H. үйірме, практикум. 8.Оқушылардың таным белсенділігін арттыруға негізделген оқыту әдістерінің қатары: 8.Оқушылардың таным белсенділігін арттыруға негізделген оқыту әдістерінің қатары: А)әңгіме, түсіндіру, лекция; В)үй тапсырмасын тексеру әдістері; С)зерттеу Д)жаңа материиалды түсіндіру әдістері; Е) практикалық әдістер. F) ішінара іздену әдістері G) проблемалық баяндау H) кітаппен жұмыс,
9. Сабақтың тиімділігін арттырудың негізгі жолдары
- Енжарлық
- Қарама – қарсы байланыстың шапшаңдығын ұйымдастыру;
- Оқытудың ынталандыру әдістері мен тәсілдерін қолдану;
- Жалпы және арнаулы білім, білік, дағды тұтастығын қалыптастыру;
- Білімділік
- Біліктілік
- Ақылдылық
- Логикалық
10. Сабақтың дамытушылық мақсаты? 10. Сабақтың дамытушылық мақсаты? A.Тәрбие алу B.Тілін дамыту C.Шығармашылық қабілетін D.Қиялы мен ынтасын дамыту E.Танымдық қабілетін дамыту F.Білік G.Білім H.Ақылдылық 11. Сабақ неге негізделген? 11. Сабақ неге негізделген? A.Жауапкерщілікке B.Адалдыққа C.Мейірімдңлікке D.Мұғалімнің шеберлігінің айқын көрінісі E.Педагогикалық-психологиялық заңдылықтарға F.Білім беру стандартыныңқоятын талаптарына G.Білімділікке H.Адамгершілікке 12.Болашақ мұғалімдерді қалыптастырудың мақсаты? 12.Болашақ мұғалімдерді қалыптастырудың мақсаты? A.Даналыққа үйрету B.Кәсіби-педагогикалық құзыреттілігін қалыптастыру D.Оқушылардың танымдық қызығушылғын ояту E.Ақша табудың көзі F.Адамгершілікке үйрету G.Дамыту H.Жауапкершілікті сезіну 13. Оқыту процесі кімдерден тұрады: 13. Оқыту процесі кімдерден тұрады: A.Ата-ана B.Достар C.Директор D.Мұғалім E.Оқушы F.Медбике G.отбасы H.Орынбасарлар 14. Сабақтың үш мақсаты? 14. Сабақтың үш мақсаты? A.Білімділік B.Тәрбиелік C.Мақсаттылық D.Құзыреттілік E.Дамытушылық F.Мақтаншақтық G.Құндылық H.Сүйіспеншілік 15.Химия курсының мазмұнын таңдауға және оқытуға қойылатын дидактикалық талаптар 15.Химия курсының мазмұнын таңдауға және оқытуға қойылатын дидактикалық талаптар А. Нәтижелігі B. Бірізділігі C. Жүйелілігі D. Пәндік ұйымдастырушылық E. Есептеу іскерлігі F. Саналылық және белсенділік негізі G. Бағалай білу іскерлігі H. Теорияның сарамандыққа байланыстылығы Жауаптары: - A,C,H.
- A,E.
- A,B,C.
- A,B,F.
- A,C,G.
- A,B,C.
- B,E.
- C,F,G.
- B,C,D.
- D,E.
E,F. - E,F.
- B,D.
- D,E.
- A,B,E.
- C,F,H.
Пайдаланылған әдебиеттер - Нұғыманұлы И. Химияны оқыту əдістемесі. Алматы, 1993
- А. Мырзабайұлы. Химияны оқыту əдістемесінің педагогикалық негіздері. Алматы.
- https://infourok.ru
Достарыңызбен бөлісу: |