Орындаған: Шапағат Ақжол
жүктеу/скачать 1,72 Mb.
|
Avtoritarizm
|
Авторитаризм Авторитаризм – билік бір билеушінің қолында шоғырланбай, орталықтандырылған басқару түрі. Авторитарлық режимнің пайда болуының көптеген себептері бар, мысалы, экономикалық дағдарыс, әлеуметтік тұрақсыздық, білім деңгейінің төмендігі, т.б. Билеушінің жеке факторы да себеп болуы мүмкін. Алайда соңғы 10жылдықта авторитаризмді демократиялық қоғамдар қатты сынға алады. Оның айыптауы қоғамның қоғамдық бостандықтарды, азаматтық құқықтарды және жалпыадамзаттық құндылықтарды насихаттай бастауына әкеледі. Орындаған: Шапағат Ақжол Авторитаризмнің түрлері Авторитаризмнің бірнеше түрі бар, мысалы: патернализм, фашизм, деспотизм, коммунизм, монархия және т.б. Әр түрдің өз ерекшеліктері мен ерекшеліктері бар. 1 Патернализм Билік өз еркіне таңып, азаматтық бостандықтарды елемей, халықты бір отбасындай бағуға тырысуда. Яғни демократиялық режимге қарама қайшы әрекеттер. 2 Фашизм Ұлтты абсолюттендіруге және жеке тұлғаны мемлекет мүддесіне бағындыруға негізделген идеология. Әрбір адам өзінен бұрын, мемлекетті қою керек деген ұғым. 3 Коммунизм Мемлекет басқаратын мүлікті бөлуге негізделген әлеуметтік-экономикалық жүйе. Әр адамның артық мүлгіп болмауы керек, барлығы мемлекет меншігінде және басшы ол сендердің құдайлардың деген үғым болды. Тарихтағы авторитарлық режимдердің мысалдары Әлем тарихында авторитарлық режимдердің көптеген мысалдары бар. Олардың кейбіреулері: фашистік Германия, Кеңес Одағы, фашистік Италия, Қытай Халық Республикасы және Африка мен Латын Америкасының әртүрлі елдеріндегі диктатуралар. Нацистстық Германия Билікті зорлық-зомбылық, террор және үгіт арқылы басып алған авторитарлық режим. Адамзат тарихындағы ең қорқынышты режимдердің бірі. Кеңес одағы Мемлекеттік билік партия басшылығының қолында орталықтандырылған авторитарлық социалистік режим. Қытай Халық Республикасы 1949 жылдан бері өмір сүріп келе жатқан авторитарлық коммунистік режим. Режим өз азаматтарына қарсы зорлық-зомбылық көрсетуде өте жаппай және қатыгез. Авторитарлық режимнің негізгі белгілері Авторитарлық режим биліктің бір билеушінің немесе шағын элитаның қолында шоғырлануымен, азаматтық бостандықтар мен құқықтарды елемеумен, заңдар мен әлеуметтік нормаларды бұзумен сипатталады. Режимдер жасырын немесе анық болуы мүмкін. Билікті орталықтандыру Билік қоғамның барлық салаларын басқаратын бір жеке адамның немесе шағын топтың қолында шоғырланған. Азаматтық бостандықтардың әлсіздігі Азаматтар пікір білдіру, қозғалу, жиналу және демонстрациялар өткізу бостандығынан айырылған. Еркін сайлау жоқ, үкіметтің ақпаратқа қол жеткізуі монополист. Заңдар мен әлеуметтік нормаларды бұзу Үкімет заңдар мен әлеуметтік нормаларды салдарсыз бұзып, өз қалауы бойынша әрекет ете алады. Айқын немесе жасырын режим Режимдер ашық және айқын болуы мүмкін, мысалы, нацистік Германияда немесе жасырын, мысалы, 21 ғасырдың басында Ресейде. жүктеу/скачать 1,72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|