Призманың биіктігі. Призманың бір табанынан екінші табаны жатқан жазықтыққа түсірілген перпендикуляр призманың биіктігі деп аталады: Тік призма
жүктеу/скачать 147,46 Kb.
|
Документ (2)
- Бұл бет үшін навигация:
- Призманың табаны.
- Призманың биіктігі.
- Дұрыс призма.
- S=a1l+a2l+....anl=plІ
|
Призма – табандары параллель жазықтықтарда жататын тең көпбұрыштардан тұратын, бүйір қырлары табандарына перпендикуляр кеңістік дене. Яғни әр түрлі жазықтықтарда жататын және параллель көшіргенде бір-біріне дәл келіп беттесетін екі көпбұрыштан және осы көпбұрыштардың сәйкес нүктелерін қосатын барлық кесінділерден тұратын көпжақты айтады. Көпбұрыштар-призманың табандары, ал сәйкес төбелерді қосатын кесінділер призманың бүйір қырлары деп аталады. Бұның табанында алтыбұрыш және оған параллель оналасқан екінші алтыбұрыш бар. Ал призманың басқа жақтары паралеллеограмдардан құралған. Бұл алтыбұрышты призма, себебі оның табанында алтыбұрыш жатыр. Ал мынау үшбұрышты призма: Призма бұл екі жағы тең және өзара параллель көпбұрыштан ал қалған жақтары параллелеограмдар болатын пішін. Бұл екі көпбұрыштарды призманың табандары деп атайды. Призманың табаны. Призманың табаны қандай көпбұрыштан құралса, призманың атауы сондай болады. Мысалы призманың табанында үшбұрыш жатса онда ол үшбұрышты призма деп аталады. Жоғарыдағы шыны бұл үшбұрышты призма болады. Призманың табандары параллель жазықтықтарда жатады және тең болады, призманың бүйір қырлары параллель және тең болады. Призманың беті табандары мен бүйір бетінен құралады. Бүйір беті параллелограмдар болып келеді. Осы параллелограмдардың әрқайсысының екі қабырғасы табандарының сәйкес қабырғалары,ал қалған екеуі көршілес бүйір қырлары болып табылады. Призманың биіктігі. Призманың бір табанынан екінші табаны жатқан жазықтыққа түсірілген перпендикуляр призманың биіктігі деп аталады: Тік призма. Бүйір қырлары табандарына перпендикуляр болатын призма тік призма деп аталады.Тік призманың әрбір қыры оның биіктігі болып табылады. Ал бүйір қырлары табандарына перпендикуляр болмаса, көлбеу призмалар деп аталады. Дұрыс призма. Дұрыс призма бұл: Тік болатын призма; Призманың табанында жатқан көпбұрыш дұрыс болса. Мысалы мынау дұрыс призма: Бұл паралелепипед емес пе! Дұрыс призманың атауы оның табанында жатқан көпбұрыштарға байланысты, мысалы жоғарыдағы призма дұрыс төртбұрышты деп аталады, себебі оның табанында дұрыс төрт бұрыш жатыр. Сонымен дұрыс төртбұрышты призма паралелепипед те болады. Оның сүйір жақтары тік төртбұрыштар болады. Призманың барлық бүйір жақтары аудандарының қосындысын призманың бүйір бетінің ауданы деп атайды. Тік призманың бүйір бетінің ауданы табанының периметрін призманың биіктігіне,яғни бүйір қырының ұзындығына көбейткенге тең болады: S=a1l+a2l+....anl=plІрі жазу мұндағы а1,а2,...,аn-табанындағы қырларының ұзындықтары, p-призма табанының периметрі, l-бүйір қырларының ұзындығы. Табаны параллелограмм болып табылатын призма паралелепипед деп аталады. Кез келген призманың көлемінің формуласы: V=S*H жүктеу/скачать 147,46 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|