Реферат әлемдік экономиканың аумақтық модельдері
жүктеу/скачать 16,73 Kb.
|
РЕФЕРАТ
|
РЕФЕРАТ әлемдік экономиканың аумақтық модельдері Тексеруші: Валиев Ринат Нуржанович Орындаған:Абишева Карина ЖББ-11 Әлемдік экономиканың салыстырмалы бірлігіне қарамастан, оның әртүрлі бөліктері арасында белгілі бір айырмашылықтар болмауы мүмкін. Бұл бөліктердің арасындағы айырмашылықты кеңістіктік модельдер арқылы анықтауға болады. Екі модельді қарастырайық: 1. Екі оқылым; 2. Үшмүшелі. Географиялық орналасу ерекшеліктеріне сүйене отырып, бірінші топ шартты түрде Солтүстік, екіншісі — Оңтүстік деп аталады. Соңғы уақытта Оңтүстіктің көптеген елдерінде экономикалық өсу қарқыны Солтүстік елдерге қарағанда жоғары болғанына қарамастан, олар әлеуметтік-экономикалық дамудың негізгі көрсеткіштерінен едәуір артта қалып отыр. Кейбір елдер өздерінің дамуында артта қалғандықтан, оларды" әлемдік экономиканың оқшауланған вагоны " деп атайды (мысалы, Орталық Африка, Ауғанстан, Солтүстік Корея, Непал және т.б.). Н. Н. Моисеевтің айтуынша, олар "мәңгі артта қалды". Әлемдік экономиканың үш мүшелі моделімен мыналар ерекшеленеді: ең экономикалық дамыған елдер, дамушы елдер және өтпелі экономикасы бар елдер. Жақында әлемдік экономиканың белгілі бір үшмүшелік моделі орталыққа, шеткері және жартылай Периферийге бөлінуімен қалыптасуда. Экономикалық дамыған елдер дамушы елдер 4 негізгі түрі * жоғары дамыған аудандар; * ескі өнеркәсіптік аудандар; * аграрлық аудандар; • жаңа даму аудандары; * аумақтық құрылымның отарлық түрі; * бас орталықтың рөлін Астана ойнайды (ол теңіз жағалауындағы елдердегі негізгі теңіз қақпасы бола алады); * көмекші орталықтың рөлін экспорттық мамандандыру орталықтары атқарады; * ішкі колониялардың болуы Қалыптасқан АШӨ жақсарту үшін экономикалық дамыған елдер өңірлік саясат жүргізуде. Өңірлік саясат сәйкессіздіктерді жоюға бағытталған. Өндіргіш күштерді орналастыру факторлары. Орналастырудың барлық факторларын жаңа және ескіге бөлуге болады. Өндіргіш күштерді орналастырудың ескі факторлары: * аумақ факторы (аумақ — қоғамның географиялық ортасының маңызды элементтерінің бірі); * экономикалық-географиялық орналасу факторы (ЭГП-ның 4 негізгі түрі: орталық орналасуы, терең орналасуы (шеткері), көрші орналасуы, теңіз жағалауы); * табиғи-ресурстық фактор; * көлік факторы; * еңбек ресурстарының факторы; * аумақтық шоғырлану факторы. Өндіргіш күштерді орналастырудың жаңа факторлары: * ғылымды қажетсінетін фактор (технопарктер мен технополистер); * экологиялық фактор. Оның дамуында адамзат қоғамы үш кезеңнен өтеді: * индустрияға дейінгі; * индустриялық; • постиндустриальная; Шаруашылық қызмет құрылымының үш түрі. Индустрияға дейінгі кезең экономиканың аграрлық құрылымы (аз дамыған елдерде басым-Эфиопия, Ауғанстан, Лаос, Камбоджа, Непал) Индустриялық кезең жетекші рөл өнеркәсіпке тиесілі (экономикалық дамыған елдерде, мұнай өндіретін елдерде, Қытайда, ТМД-да, Шығыс Еуропа елдерінде басым) Постиндустриалды кезең өндірістік емес қызмет саласының өндірістен басым болуы ("Үлкен жетілік" елдері, Канада, Батыс Еуропа елдері) Постиндустриалды кезең 5 белгімен сипатталады: 1. Экономика саласында-тауарлар өндіруден қызметтер өндірісіне көшу. 2. Жұмыспен қамту саласында-ақыл-ой қызметкерлерінің басым болуы. 3. Ғылым саласында-ғылымды қажетсінетін өндірістерді дамытуды қамтамасыз ететін зерттеулер жүргізу. 4. Басқару саласында-жаңа ақпараттық техника мен технологиялар негізінде шешімдер қабылдау. 5. Экология саласында-адамның қоршаған ортаға араласуына бақылау орнату. жүктеу/скачать 16,73 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|