№
|
Текст
|
В кадре
|
|
1
|
Салем балалар!!
Бүгін сендермен натурал сандар қатары және нөл саны туралы сабақ өтетін боламыз.
|
Текст «Натурал сандар және нөл саны»
|
2
|
Ең алдымен натурал сандар дегеніміз не екендігін айтайық.
Натурал сан дегеніміз – санау үшін қолданылатын сандар. Ия өте қарапайым, қайталап айтам, жай ғана санау үшін қолданылатын сандар.
|
Үлкен форматта «?» белгісі
Текст «санау үшін»
|
3
|
Яғни біз заттарды санаған кезде 1,2,3,4,5,6 ... деп сандарды қолданамыз. Демек бұлар натурал сандар деп аталады екен. Өздерің көріп отырғандай натурал сандар 1-ден басталады. Нөл саны натурал санға жатпайды. Себебі біз санауды ешқашан 0-ден бастамаймыз.
|
Текст «1,2,3,4,5,6...» (по порядку)
|
4
|
Натурал сандар жиыны – шексіз жиын. Натурал сан латынның үлкен N әрпімен белгіленеді. Оқылу ережесі бойынша оңнан солға қарай натурал сандағы әрбір үш цифрды кластарға топтастырамыз: Бірліктер, мыңдар, миллиондар, миллиарлтар т.с.с. жалғаса береді.
|
Үлкен форматта «N» әрпі
Текст « бірліктер, мыңдар, миллиондар, миллиардтар ...»
|
5
|
Әрбір кластың үш разряды болады.
Бірліктер: бірлік, ондық, жүздік.
Мыңдар: бірлік мыңдар, ондық мыңдар, жүздік мыңдар.
Миллиондар: бірлік миллиондар, ондық миллиондар, жүздік миллиондар.
Ары қарай осылай кете береді.
|
«Бірліктер: 1..., 10..., 100... .
Мыңдар: 1000..., 10000..., 100000... .
Миллиондар: 1000000..., 10000000..., 100000000... .»
|
6
|
Көп таңбалы натурал сандарды разрядтық қосылғыштардың қосындысы түрінде жазуға болады. Мысалы 45679=40000+5000+600+70+9 деп жазуға болады.
|
45679=40000+5000+600+70+9 (по порядку)
|
7
|
Кез келген разрядтың 10 бірлігі одан жоғарғы разрядтың 1 бірлігін құрайды. Мысалы,
10 бірлік 1 ондыққа тең, 10 ондық 1 жүздікке тең, 10 жүздік 1 мыңдыққа тең деген секілді.
|
Текст «10 бірлік = 1 ондық
10 ондық = 1 жүздік
10 жүздік = 1 мыңдық
....................................»
|
8
|
Натурал сандардың жазылуына қарап оқып үйренейік. Егер 717843 осындай сан берілсе, ол жерде 6 цифр болғандықтан мыңдар класына жататынын білеміз. Сондықтан оқылуы: жеті жүз он жеті мың сегіз жүз қырық үш.
4172003. 7 цифрдан тұратындықтан миллиондар класына жатады. Соңғы алты цифрдан бұрын тұрған санды миллион деп қарастырасыз. Оқылуы: төрт миллион жүз жетпіс екі мың үш.
2165187326. 10 цифрдан тұратындықтан миллиардқа жатады. Соңғы тоғыз цифрдан бұрын тұрған санды миллиард деп қарастырамыз.
Оқылуы: екі миллиард жүз алпыс бес миллион жүз сексен жеті мың үш жүз жиырма алты.
|
Текст
«717 843
жеті жүз он жеті мың сегіз жүз қырық үш (по порядку)
4 172 003
төрт миллион жүз жетпіс екі мың үш. (по порядку)
2 165 187 326
екі миллиард жүз алпыс бес миллион жүз сексен жеті мың үш жүз жиырма алты. (по порядку)
|
9
|
Енді натурал сандардың өрнектелуіне тоқталайық. Егер белгісіз а натурал саны берілетін болса, онда одан кейінгі натурал сан а+1, кейінгісі а+2, одан кейінгісі а+3 ... т.с.с болып өрнектеле береді. Себебі кез келген натурал сан өзінен алдынғы тұрған натурал саннан біреуге артық екенін білеміз.
|
Текст үлкенірек форматта
«а
а+1
а+2
а+3
......»
|
10
|
Ал балалар бүгінгі сабақ түсінікті болды деген ойдамын. Білімімізді арттыра түсу үшін берілген тапсырмаларды орындаймыз. Ендеше сау болыңдар.
|
Текст «>Тапсырмалар<»
|
