Сабақ Пәні Физика Топ 105 «Дене шынықтыру және спорт» І курс Сабақтың тақырыбы: Тұрақты токтың жұмысы.Қуаты. Джоуль-Ленц заңы. Сабақтың мақсаты

туралы түсінік беру.

қуатының физикалық мағынасын

түсіндіру. Математикалық өрнектерімен таныстыру.

Физикалық шамалардың өлшем бірлігін меңгерту.Джоуль-

Ленц заңымен таныстыру.

Заңның математикалық өрнегімен таныстыру,мағынасын

түсіндіру. Электр тогының жұмысы мен Джоуль- Ленц

заңының энергетикалық байланысын теориялық негізде

ұғындыру. Теориялық білімді практикамен байланыстыра алу

машығын қалыптастыру. Формулаларды

есте сақтау үшін жаттығулар орындату

тәрбиелік: Өмірмен байланыстыру. Физикалық көзқарас

қалыптастыру. Қорытындылай алуға.

Нақтылыққа,жүйелілікке,реттілікке,ұжымға,еңбекке

тәрбиелеу

а) Амандасу;

б) Түгендеу;

в) Үйге берілген тапсырманы сұрау.

Жедел сұрақтар:

1.Электр тогы деген не?

2. Электр тогы бар болу үшін қандай шарттар орындалуы керек?

3.Тұрақты ток деген не?

4.Электр тогының қандай әсерлері болады( 4 сл).?

5.Электр тогын сипаттайтын физикалық параметрлерді атаңдар(2 сл.)

6.Электр тогын өткізетін заттар мен денелерді айтыңдар(.5сл.)

7.Ток күші дегеніміз не ,анықтамасын бер.

8.Электр қозғаушы күш деген не?

9.Электр кернеуі деген не?

10.Бөгде күш деген қандай күш?

11.Қандай тұрақты ток заңдарын білесіңдер(.3 сл.?)

Біз бұған дейінгі сабақтарда электр тогын сипаттайтын фимзикалық параметрлердің бірнешеуімен таныспыз,мысалы 2 слайд көрсетіледі

Бүгінгі сабақтың мақсаты электр тогын сипаттайтын негізгі параметрлердің және де барекндігімен ерекшеленеді.

Яғни бүгін Электр тогының жұмысы және қуаты,Джоуль-Ленц заңы тақырыптарымен таныса отырып білімімізді толықтырамыз 2,3 слайд көрсетіледі.

ә)практикалық есептер шығарту-электр приборларын пайдалану

б)топтамамен жұмыс

ІІІ. Жаңа сабақты бекіту: 1,7 слайд пайдалану

ІV. Білімдерін тексеру. Физикалық диктант

V. Қорытынды.. 7 слайд бойынша.

VІ. Бағалау.

VІІ. Үйге тапсырма

І.Электр тогының жұмысы

Сонымен біз электр тогының бар екенін оның жылулық,химиялық,магниттік және биологиялық әсерлері бойынша білуге болады дедік. Осы әсерлер арқылы элкетр тогы,нақты айтқанда электр тогының көзі жұмыс жасайды.Мысалы ток өткенде өткізгіш қызады,соның салдарынан олардың ішкі энергиясы өседі.Ал өтзгіштің ішкі энергиясының артуы ток жұмысының есебінен жүреді, осы жұмысты есептейік. Сонда электр өрісі А=q*U жұмыс өндіреді.Ток күші I=q/t болғандықтан жұмыс мынаған тең: A=IUt

Тізбектің бөлігі үшін Ом заңына сүйеніп Токтың жұмысының өрнегін мыны түрде жазуға болады. A=I²Rt. Тізбектің бөлігіндегі токтың жұмысы ток күшінің кернеуге және жұмыс өндіруге кеткен уақытқа көбейтіндісіне тең.

Сондықтан токтың қуаты деген ұғымның маңызы,токтың жұмысы ұғымымен қатар жүреді.,яғни бірін –бірі толықтыратын физикалық ұғымдар.

Токтың қуаты t уақыттағы ток жұмысының сол уақыт аралығына қатынасына тең шама;

P=A/t=IU=I²R=U²/R

Өмірмен байланыстыру-Өндірісте,тұрмыста қолданыстағы электр приборларының жылуының мөлшері осы заңға негізделген. Заңның тұжырымдамасы: Өткізгіштегі токтың бөліп шығаратын жылу мөлшері ток күшінің квадратына,өткізгіш кедергісіне және электр тогының өту уақытына тура пропорционал

(слайд бойынша қорытындылаймын )

Практикалық бөлім. 38 бет,физика 6 жаттығу.

1. Егер қалта фонары шамының кернеуі 3,5В,ал ток күші 0,28 А болса,ондағы электр тогы 5 мирутта қандай жұмыс істейді

4. № 1166.Кернеуі 400В электр двигателіндегі токтың күші 92А.Электр двигателінің орамындағы токтың қуатын анықтаңдар

5. № 1167. Кернеуі 220В болатын дәнекелегіштегі ток күші 0,9А.Дәнекерлегіштегі токтың қуатын табыңдар

Практикалық есептер шығару

1. 
   Үтікті 5 минут қыздырып, оның техникалық көрсеткіштерін пайдаланып ,Үтіктен бөлініп шығатын жылу мөлшерін есептету
   
2. 
   Плойка-шаш бұйралағышты 7 минут қыздырып барып,одан бөлініп шығатын жылу мөлшерін есептету
   

1. 
   Тізбектегі деректерді пайдаланып шамның қуатын есепте. Кернеуі 25 вольт, ток күші 0,25 ампер, токтың қуатын табу керек.
   
2. 
   Тізбектегі деректерді пайдаланып, токтың жылу мөлшерін есепте. Вольтметрдің көрсетуі 5,2 В, амперметрдің көрсетуі 2 А, кедергісі 2 Ом, уақыт 5 минут.
   
3. 
   Тізбектегі деректерді пайдаланып токтың қуатын есепте. Амперметрдің көрсетуі 0,3 А, вольтметр -120В.
   
4. 
   Тізбектегі деректерді пайдаланып токтың жұмысын есепте. Вольтметр – 100В, резистор -30 Ом, уақыт – 3 сек.
   

Білімді тиянақтау –Тексеру.

Физикалық диктант
1.Зарядталған б..........ң реттелген бағытталған қозғалысы э....р тогы деп аталады.

2.Уақыт бойынша өзгермейтін т... тұ....ы ток деп аталады.

3.Э....р т.....ң әсерлері болып табылады ж.....қ, х......қ, м.......к. әсерлер

4.Уақыт бірлігіндегі өтетін з....тың мөлшеріне тең шама т.. к....і деп аталады.

5.Ток күші А....рмен өлшенеді.

6,Кулондық күштермен бөгде күштердің жасаған қосынды ж....ы эл...р к.р...і деп аталады.

7.Тізбек бөлігіндегі токтың ж....ы сол т....ң шамасына ,тізбек бөлігіңдегң к.....ге және ток өтетін уақытқа тура пропорционал.

8.Токтың қ...ы ток күші мен к.....дің көбейтіндісіне тең физикалық шама.

VІІ.Үйге тапсырма І-10 қайталау. Бақылау жұмысына дайындық. Сынаққа дайындық.

1. Электр тогының бар болу шарттары

3. 
   Электр тогын сипаттайтын параметрлер.
   

3. Тұрақты ток заңдары.

4. Электр тогының әсерлері.

5. Электр тогын өткізу қабілетіне қарай заттар бөлінеді.

6. Электр тогын тасымалдаушы негізгі бөлшектерді сәйкесінше көрсет

Электролиттерде Еркін электрондар

Иондалған газдарда Оң және теріс иондар

7.Электр тогының жұмысы, қуаты .Джоуль – Ленц заңы.

Оқытушы: Усенбаева Зағира Усенбайқызы