Сабақ Тақырыбы: «Қансонарда бүркітші шығады аңға»

Кеңбидайық орта мектебі

2013-2014 оқу жылы

- амандасу;

-түгендеу;

-оқушылар зейінің сабаққа аудару;

-үй жұмысын тексеру. Махамбет «Тарланым» өлеңі. Көп нүктенің орнына тиісті өлең жолдарын қою.

Таудан мұнартып ұшқан, ...............,

.....................қолым жете ме?

Арызым ...................................?

........................, көп болды-ау,

.............................,кербезім!

Керіскедей .....................

Құландай ашы ....................,

....................................... мүйіздім!

Қырмызыдай .....................!

Хиуадай ....................!

• 
  Оқушылар бұл әуен сендерге таныс па?
  
• 
  Бұл ән кімдікі екен?
  
• 
  Жарайсыңдар, бұл ән Абай Құнанбаевтың «Желсіз түнде жарық ай» деген әні болатын.
  
• 
  Ендеше, бүгінгі біздің тақырыбымыз А.Құнанбаевтың «Қансонарда бүркітші шығады аңға» өлеңі.
  
• 
  Қазір енді мына төмендегі кесте бойынша жұмыс жасайық. Кестенің 1,2 бағандарын ғана толтырамыз.
  

• 
  Оқушылардың жауаптарын тыңдап алу.
  
• 
  Кестені толтырып болсақ,тақтаға назар аударамыз.
  

Ұлы ақын, композитор, философ, ағартушы, қазақтыңреалистікжаңажазбаәдебиетініңнегізінқалаушы.

Абай (Ибраһим)Құнанбайұлы 10 тамыз 1845 ж. қазіргі Семей облысыныңШыңғыстауларындаҚарқаралыныңағасұлтаныҚұнанбайдыңтөртәйелініңбіріҰлжаннан туған. Орта жүздіңАрғынтайпасыныңТобықтыруынаншыққанбилерәулетінен. ӘкесіӨскенбайұлыҚұнанбайөззаманындағыатақдаңқыалысқакеткенадамдардыңбіріболған. Патшаөкіметі XIX ғасырдыңортасындағыбірсайлауда оны Қарқаралыауданыныңағасұлтандығынабекіткен. Шешесі Ұлжан Орта жүздіңАрғынтайпасынан .

Қаракесек руының шешендікпен, тапқырлық, әзіләжуамен аты шыққан шаншарлардың қызы .«Абай» деп жас Ибраһимді анасыҰлжан еркелетіп атаған. Содан бері бұл есіммен Абай тарихқа енді.

Абай өлең жазуды 10 жасында бастаған. Одан басқа ертеректе жазылған өлеңдері - «Йузи-рәушән», екіншісі - «Физули, Шәмси». «Сап, сап, көңілім», «Шәріпке», «Абралыға», «Жақсылыққа», «Кең жайлау» өлеңдері 1870 - 80 жылдар аралығында жазылған. Ақындық қуатын танытқан үлкен шығармасы «Қансонарда»1882 ж. жазылған. Алайда жасы қырыққа келгеннен кейін ғана көркем әдебиетке шындап ықылас қойып, көзқарасы қалыптасып, сөз өнерінің халық санасына тигізер ықпалын түсінеді. Шығармалары төрт жүйемен өрбиді: бірі- өз жанынан шығарған төл өлеңдері; екіншісі - ғақлия (немесе Абайдың қара сөздері) деп аталатын прозасы; үшіншісі- өзге тілдерден, әсіресе орыс тілдерден аударған өлеңдері;төртіншісі - музыкалық мұрасы.

Шығармалары:

• 
  Жыр шумақтары
  
• 
  Қара сөздері
  
• 
  Музыкалық мұрасы
  
• 
  Аудармалары
  

• 
  Оқушылар, аңшылық дегенді қалай түсінеміз?
  
• 
  Аң аулауға аңшылар бүркіттен басқа тағы да нені алып шығады?
  
• 
  Жақсы,ендеше өлеңді мәнерлеп оқиық. Өзім бір –екі жолын мәнерлеп оқимын.
  

қансонар -

ғанибет -

аңдағанда -

томаға -

қаса -

бақпасаң-

үйірімен үш тоғыз –

Мазмұндық жоспар бойынша мазмұндау:

1. Қансонарда аңға шыққан бүркітші.

2. Бүркіт пен түлкінің кезігуі.

3. Айқас.

4. Қар үстіндегі көрініс.

5. Қораздану.

• 
  Өлеңді жаттау.
  
• 
  Жаңа сөздерді есте сақтау.
  
• 
  Аңшы мен аң аулаудың суретін салу
  
• 
  Ү.Бағалау.