Сабақтың тақырыбы: 1836-1838жж. Бөкей ордасындағы қазақтар көтерілісі
Дата 25.12.2016 өлшемі 12,97 Kb. #4571
Сабақтың тақырыбы: 1836-1838жж. Бөкей ордасындағы қазақтар көтерілісі. 1. Ақмола сыртқы округін ашуға қандай әзірлік жасалды? 2. Округтік приказдың ашылуы қалай өтті? 3. Ақмолада қандай ірі сауда орталықтары болды? 4. Ақмола қала мәртебесіне ие болғаннан кейін онда қандай өзгерістер жасалды. 5. Ақмолада қала халқының саны қанша еді? 6. Ақмола сыртқы округының аға сұлтан қызметіне кім сайланды? 1824 жылы __________________________________________________ 1830 жылы жазда ____________________________________________ 1832 жылы ___________________________________________________ 1832 жылы 22 тамыз __________________________________________ 1845 жылы _________________________________________________ 1852 жылы _________________________________________________ 1865 жылы ___________________________________________________ 1868 жылы ___________________________________________________ 1882 жылы ___________________________________________________ 1814 жылы ___________________________________________________ Жайық пен Тобылдан бастап, Сырдарияның төменгі ағысына дейін (850 000 шақырым) Император І Павелдің жарлығымен Кіші жүз қазақтарының Жайық пен Еділ аралығында көшіп-қонуы заңдастырылып , Бөкей хандығы (Ішкі орда) құрылды. Бөкей алғаш кезде елін сұлтандық дәрежеде басқарды, 1812 жылдан хан атанды. Жәңгір ханның (1823-1845жж.) басқару жүйесіндегі өзгерістері Көшпенділерді отырықшылдандыруға, сауданың дамуына , мектептер ашуға көңіл бөлді. 1827 жылы 12 биден құралған хандық кеңес ұйымдастырылды. Патша үкіметі қаражатымен 1827 жылы Жасқұс деген жерде хан сарайы салынды. 12 старшындық топ құрылып, баж салығының жиналуын қадағалады. КӨТЕРІЛІСТЕРДІҢ СЕБЕПТЕРІ Көшіп-қонғаны, шөп жинағаны, орыс помещиктерінің шабындығын басып өткені үшін салық төлеу Жәңгір ханның әділетсіздігі мен рақымсыздығы. Көтерілістің негізгі қозғаушы күші: Шаруалар, сонымен бірге оған старшын, билер де қатысты. Хан озбырлығына шектеу қою Шаруалар жағдайын жақсарту 1836 жылы 17 наурыз – Жәңгір Қарауылқожа көтеріліс басшыларын тұтқындауды тапсырды. 1837 жылғы 30 наурыз – Шекаралық комиссия Исатай мен Махамбетті сотқа тартуды талап етті. 1837 жылғы 15 қазан – Теректіқұм шайқасында көтерілісшілер Балқы бидің ауылын ойрандады. 1837 жылғы 15 қарашада – Тастөбе шайқасында 3000-3500 адамнан тұратын көтерілісшілер өздерінен қаруы басым күшпен тайынбастан шайқасты. 1837 жылғы 13 желтоқсан – Исатай Жаманқала бекінісі маңында жазалаушылардың торын бұзып, Жайықтан шығысқа қарай өтіп кетті. КӨТЕРІЛІСТІҢ ЖЕҢІЛУ СЕБЕПТЕРІ: Үстемтап өкілдерінің опасыздығы. Көтеріліс басшылары ның Кіші жүздегі және Ішкі ордадағы көтерілістерді біріктіре алмауы. Қару – жарақтың теңсіздігі. Стихиялылығы, ұйымшылдықтың жеткіліксіздігі. ХІХ ғасырдың 30 жылдарындағы ірі әлеуметтік ұлт-азаттық қозғалыс. Отаршылдыққа қарсы бағытталды. Ресейдегі азаттық қозғалыстың құрамдас бөлігі. Басына іс түскен пақырға қастық қылма , Қайғысы көшер басыңа. Жанашыры жоқ жарлығы Жәрдемші бол асыға. «Тапқыр болсаң тауып көр» Махамбет қай жылы дүниеге келді? Бөкей ордасының негізін қалаған? Көтеріліс қашан басталды? Көтерілісті басқарған кімдер? Көтеріліс кімге қарсы бағытталды?
Махамбеттің Жәңгірге айтқаны. 1836-1838 жж. Бөкей ордасындағы көтеріліс.
Не білемін? Не үйрендім? Не білгім келеді? Үйге тапсырма: 22 оқу. “1836-1838 жж саяхат” тақырыбында ой-толғау (әңгіме жазу) Достарыңызбен бөлісу: