Сабақтың тақырыбы: Тың игеру Сабақтың мақсаты

Сабақтың тақырыбы: Тың игеру

Сабақтың мақсаты :

Білімділік: Соғыстан кейінгі жылдарда ауыл шаруашылығының артта қалу себебін, ауыл шаруашылығын алға бастыру үшін қолданылған шараларды оқушыларға жете түсіндіру.Қазақстан халқының демографиялық жағдайына әсері туралы білім қалыптастыру.

Дамытушылық: Оқушылардың ойлау, топпен жұмыс істеу, өз бетінше қорытынды жасай білу қабілеттерін дамыта отырып, оқушы бойындағы шығармашылық, ізденімпаздық қасиеттеріне назар аудару қабілеттерін дамыту. 

Тәрбиелік: Оқушыларды Ұлттар бірлігі – Отансүйгіштік рухтың аса бір қасиетті көрнісі екенін ұқтыру. Сонымен қоса елін , жерін сүюге, достыққа, ынтымақ пен бірлікке, адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі : Тың туралы тірек кесте сызба. Қазақстанның ХХ ғ. 50-60 жылдар кезіндегі карта.

Сабақтың әдісі : Баяндау ( сұрақ-жауап,ізденіс, пікір сайыс, тест)

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі: Сыныптың сабаққа дайындығын , оқушыларды түгендеп,

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау. 

Ұлы жеңіске қосқан үлес «Бинго» әдісі (доп лақтыру арқылы)

1. 
   Мәншүк Мәметова қай қаланы азат етуге қатысты? (Невель)
   
2. 
   Кеңес Одағының Батыры атаған алған ең жас қазақ жауынгері?
   
3. 
   (Ж. Елеусізов)
   
4. 
   Әлия Молдағұлова қай елді мекенді азат етуге қатысты? (Ленинград)
   
5. 
   Ұлы Отан соғысы жылдары Кеңес Одағының батыры атағын ең алғаш алған жауынгер? (К.А.Семеченко)
   
6. 
   Рейхстагқа ту тіккен қазақ батыры? (Рақымжан Қошқарбаев)
   
7. 
   Екінші дүниежүзілік соғыс қай елдің тізе бүгуімен аяқталды? (Жапония)
   
8. 
   Талғат Бегелдинов жаудың қанша техникасын істен шығарды? (800-ден астам)
   
9. 
   Ол неше мәрте Кеңес Одағының Батыры атағын алды?
   

Оқушылар оқулық мәтінімен танысып, өз пікір ойларын айту үшін  3 топқа бөлемін. 1-тапсырма.

1. 
   топ:   Тың игерілген облыстарды тауып, сызба арқылы көрсету.
   

2- топ:  

Дүние –мүлкі тегін көшірілді.

Әр отбасы басшысына 500-1000 сом, отбасы мүшелеріне 150-200 сом бір реттік көмек көрсетілді.

10 жыл мерзімге үй салу үшін 10 мың сом несие берілді.

Азық-түлік көмегі ретінде 1,5 центнер ұн берілді.

2-5 жылға дейін ауыл шаруашылық салығынан босатылды.

1954 жылы наурызда Қазақстанға 250 мың әскер қатарындағы солдаттар келді.
3-топ:

Сандар сөйлейді:

1954 ж ақпан-наурыз тың және тыңайған жерлерді игеру жоспары бекітілді.

1960 жылы бір ғана Павлодар облысының өзінде 9 млн гектар жер эрозияға ұшырады.

1954-1965 жж. Қазақстанда 27 млн гектар жерге егін егілді.КСРО бойынша 42 млн жер жыртылды.

1945ж Кәмшат Байғазықызы Дөненбаева Қостанай облысы Ұзынкөл ауданында дүниеге келді.

1954-1959 жж. Қазақстанның тың жерлерін игеруге 20 млрд-тай сом қаражат жұмсалды.

1972-1973 жж. С.Б. Дөненбаева 1972 жылы облыстық, 1973 жылы бүкілодақтық механизаторлар арасындағы жарыста жүлделі орын иеленді.

2. 
   тапсырма.
   

1. 
   Қала саны өсті.
   
2. 
   Халықтың өсуі артты.
   
3. 
   Халықтар ынтымағы артты.
   
4. 
   Астық өндіру жолға қойылды.
   
5. 
   Совхоздар көбейді.
   
6. 
   Қазақстан КСРО-ның астықты аймағына айналды.
   
7. 
   Қазақстан көп ұлтты республика болды.
   
8. 
   Жаңа елді мекендер көбейді.
   
9. 
   Еңбекшілер еңбек ерлігінің үлгісін көрсетті.
   

1. 
   Ұлттық ерекшеліктері ескерілмеді.
   
2. 
   Қазақ мектептері жабылды.
   
3. 
   Қазақ тілінде баспасөз жабылды.
   
4. 
   Демографиялық тілдік ахуал өзгерді.
   
5. 
   Жер-су аттары орысшаланды.
   
6. 
   Тың игеру экстенсивті тәсілмен жүргізілді.
   
7. 
   Экологиялық жағдай ауырлады.
   
8. 
   Мал шаруашылығы төмендеді.
   
9. 
   Қазақстан жерін бөлшектеуге тырысты.
   
10. 
    Ет пен сүт өнімдерінің тапшылығы туды
    

ІІІ-топ:

• 
  Терминдерге анықтама беру.
  
• 
  Тың игеру дегеніміз нені білдіреді?
  
• 
  Топрақ эрозиясы дегеніиміз не? Топырақ эрозиясы дегеніміз топырақтың беткі ұнтақталған құнарлы қабатының жел күшінің салдарынан құнарының азаюы.
  
• 
  Гусмус қандай мағына береді? Гусмус, қара шірінді-топырақ құрамындағы шіріп ыдыраған қара қоңыр түсті органикалық заттар.
  

3 - тапсырма

1. Тың игеру науқанында республиканың ұлттық-демографиялық ерекшеліктері.................... (ескерілмеді)

3. Шеттен келгендердің жайлап алу жағдайы тек солтүстік өңірде ғана емес, ....................... (Шымкент,Жамбыл, Алматының) өзге қалаларды да осылай істеді.

4. 1950 жылдардың ортасынан бастап, Қытай Халық Республикасында тұратын қазақ диаспорасының бір бөлігі ...................... (тарихи Отанына оралуға) мүмкіндік алды.

5. Демографиялық ахуалдың .......................... (орыс тілді тұрғындардың пайдасына шешілуі) қазақ тілі мен мәдинетін ауыр жағдайға ұшыратты.

6. Сырттан келушілерге материалдық көмек ретінде әр отбасы

басшысына _ _ _ _ _ _ _ (500 – 1000) бір реттік көмек көрсетілді.

ІІІ топ

ту»  ұжымшарының звено жетекшісі Ыбырай Жақаев  _ _ _ _ _ _ (күріштен)  рекордты өнім алуға қол жеткізді.

9. 1954-1959 жылдары 20 млрд-тай сом қаражат жұмсалды. Нәтижесінде ел астықты ..................... (алқапқа) айналды.