Сайлау құқығы Орындағандар:Әділжан Жұлдыз,Егізбаева Жазира,Полатбек Аяжан,Савронова Парвина,Таирова Забона,Тұрдыбек Қарақат



Дата07.04.2022
өлшемі0,52 Mb.
#138214
Байланысты:
саясаттану3семинар

Сайлау құқығы

Орындағандар:Әділжан Жұлдыз,Егізбаева Жазира,Полатбек Аяжан,Савронова Парвина,Таирова Забона,Тұрдыбек Қарақат

Тексерген:Сарсенбаева Жанар Ганиевна


Қазақ Ұлттық Қыздар Педогогикалық университеті

Қарастырылатын сұрақтар:

1. Сайлау құқығының түсінігі мен қағидалары

2.Саяси тәртіптің түрлері.

3. Сайлау жүйелерінің түсінігі мен түрлері

4. Саяси партиялар, оның түрлері мен қызметтері. Қазақстандағы көппартиялық жүйе.

5. Саяси мәдениет типологиясы. Қарапайым сана ұғымы.

 “Сайлау құқығы” түсінігі көпмағыналы болып табылады. Біз оны екі мағынада қарастырамыз:


Обьективтік
Субьективтік
Объективтік мағынада сайлау құқығы – бұл мемлекеттің өкілді органдарын және жеке лауазымды тұлғаларын сайлау тәртібін реттейтін нормалардың жиынтығы. Бұл мағынада ол конституциялық құқықтың бір институты, бөлімі болып табылады.
Субъективтік мағынада сайлау құқығы – бұл азаматтың мемлекеттің сайланбалы органдары мен тұлғаларын құруға, қалыптастыруға қатысу құқығы.

Субъективтік тұрғыда сайлау құқығы екі мағынада анықталады:


Белсенді сайлау құқығы – бұл азаматтың сайлау құқығы, яғни қандай-да бір кандидатты жақтап немесе қарсы дауыс беру құқығы;
Бәсең сайлау құқығы – бұл азаматтардың өкілді органдарға, сайланбалы лауазымдарға сайлануға құқығы.

САЯСИ ТӘРТІПТІҢ ТҮРЛЕРІ


Тоталитарлық
Авторитарлық
Демократиялық
Тоталитарлық тәртіпдегеніміз – қоғамның барлық саласындағы әрбір адамның өмірі мемлекет тарапынан толық бақылауға алынған мемлекеттік-саяси құрылым түрі. Экономика саласында жеке меншікке шеек қою; саяси салада қоғамдық ұйымдар мен саяси партиялар қалыптастыруға тиым салу; бір ғана басқарушы партияға мүше болуға мәжбүр ету; рухани салада бір идеологияға бейімделу
Авторитарлық тәртіпдегеніміз - қоғамдағы толық жетілмеген демократияға негізделген жеке адамның немесе саяси биліктің бір тармағына сүйенетін мемлекеттік-саяси құрылым. Авторитарлық тәртіп көбінесе өтпелі кезеңде қалыптасады, әсіресе қоғам тоталитарлық тәртіптен демократиялық тәртіпке ауыса бастаған жағдайда қалыптасады. 
Демократиялық режим Мұндай режимде ел халқының кең әлеуметтік жіктері, халық, демос (гр.сөзі demos — халық) қоғамды, қоғамдық істерді басқарып, билікті жүзеге асырады. Демократия — әлеуметтік өмір агенттері өздері құрған билік құрылымында шешімдердің қабылдануына тең дәрежеде қатыса алатын басқару формасы болып саналады. 

САЯСИ ПАРТИЯЛАР Мемлекеттік билікті қолға алуға немесе билік жүргізуге қатынасуға бағытталған, ортақ мүдде, бір идеология негіізінде құрылған адамдардың ерікті одағы


Қызметтері
жүйе
Белгілері
жіктелуі
құқық
Тұжырымдау және негіздеу
Жинақтау
Саяси ілімдерді жасау
Құрылымдарын қалыптастыру
Бағдарламасын жасау
Мемлекеттік билікті іске асыру
Пікірді қалыптастыру

САЯСИ ЖҮЙЕ


Бірпартиялық
Екіпартиялық
Көппартиялық
Бірпартиялық жүйебірпартиялық мемлекетбірпартиялық басқару - бір саяси партия басқаратын және басқарудан оппозициялық партиялар шеттетілетін не тыйым салынатын саяси жүйе және мемлекет. 
Екі партиялық жүйе - басым көпшілігінде англо-саксондық елдерде кең өріс алған, екі партиялық ұйымның алма-кезек жоғары билікте бірін-бірі алмастыруы. Мұндай жүйелерде басқа партияларға тыйым салынбайды, бірақ тек екеуі ғана билікке келуге қабілетті.
Көппартиялы жүйе - үкіметтік институттардың қызмет етуіне ықпал ету үшін екіден көп партиялар мықты ұйымдастырылуы мен ықпалға ие болатын жүйе

Саяси партиялар, оның түрлері мен қызметтері. Қазақстандағы көппартиялық жүйе.

Саяси партия - мемлекеттік билікті қолға алуға немесе билік жүргізуге қатынасуға бағытталған, ортақ мүдде, бір идеология негізінде құрылған адамдардың ерікті одағы; қандай да бір таптың немесе оның қабатының мүдделерін көрсететін, белсенді және ұйымдастырылған бөлігі.

САЯСИ ПАРТИЯНЫҢ ТҮРЛЕРІ


Олардың ұйымы жоғары орталықтанумен сипатталады, өзінің барлық мүшелерінің партияның жүмысына белсенді қатынасуын талап етеді;
Авангардтық
Сайлаушылар
Олардың негізгі мақсаты үміткерлердің сайлау науқанын ұйымдастыру: қаржы жинау, үгіт жүргізу және т.б.;
Парламенттік
Қауымдастық
Ол негізгі екі қызметті атқарады: сайлауға дайындалу және парламентке бақылау жасау;
Ол адамдарды белгілі бір саяси жолды ұстанғандығына қарай емес, ортақ көзқарас, ұқсас мүдделеріне орай, маңызды мәселелерді ортақ талқылау үшін біріктіреді.

Саяси партияның түрлері


Партия белгілі бір идеологияны қорғайды немесе кемдегенде адамды,дүниені ерекше көре біледі.
Партияның мақсаты-билікті қолға алып,жүзеге асыру.
Әр партия өзіне халықтың дауыс беруінен бастап,мүше болуына дейінгі қолдануын қамтамасыз еткісі келеді.
Партия-адамдарды жергілікті ұйымнан бастап,халықаралық дәрежеге дейін саясаттың әр түрлі деңгейінде әжептәуір ұзақ біріктіретін ұйым.

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!!!



Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет