Салеметсіздер ме құрметті ұстаздар иен оқушылар!!!
Бүгінгі бізге берілген баяндаманың тақырыбы /Мағжан-эпик ақын
Mariyam:Мен жастарға сенемін деп өзінің жалынды жырларымен қазақ жастарының рухын оятқан ұлы тұлғаларымыздың бірі Мағжан Жұмабаев. Мағжан-лирикалық өлеңдермен қатар, бірнеше көркем поэмалар жазған-эпик ақын.Ол 1988 жылдары Алаш азаматтарын ақтау туралы құжатты әдебиет және өнер институты атынан дайындап, атпал азаматтың халқымен қауышуына мұрындық болған.
Арыстандай айбатты,
Жолбарыстай қайратты,
Қырандай күшті қанатты
Мен жастарға сенемін!
Бүкіл бір ұлтты бір арнаға ұйытатын әйгілі "Мен жастарға сенемін" атты өлеңін бәрі жатқа білері анық. Өлеңдегі өміршең қуат пен сөнбес жалын жас ұрпаққа рухани күш беріп, қазіргі таңда өмірлік ұранғаа айналды деуге болады. Мағжан Жұмабаев алғашқы өлеңінен бастап әлеуметтік тақырыпқа ден қойып, ағартушылық, ұлт-азаттық, демократияшыл бағытты ұстанды. Батыс пен Шығыстың рухани қазынасын сабақтастыру негізінде қазақ поэзиясын тақырып, түр мен мазмұн жағынан байытты.
Aru: Мағжан Жұмабаев әрқилы тақырыпта көлемді поэмалар жазу саласында аса өнімді еңбек еткен ақын. Оның белгілі поэмалары Қорқыт, Толғау, Оқжетпестің қиясында, Жүсіпхан, Тоқсанның тобы, Ертегі, Батыр баян сияқты бірнеше поэмалары бар. Бұлардың тақырыптары әртүрлі, көркемдік деңгейлері әркелкі болғанымен қазақ поэзасында өзіндік орны бар дүниелер.
Мұның ішіндегі көркемдігі келіскен терең мағыналы шығармаларының бірі - "Қорқыт". «Қорқыт» поэмасы бұрынғы өмір мен өлім тақырыбына жазылғанымен, ақын идеясы ол емес. Поэмада Қорқыттың өлімнен қашып, соңында әр өмірдің соңы өліммен аяқталатынын түсініп, қобызын сарнатып өткені айтылады. «Қазақ аңыздарындағы терең философиялық маңызы бар сюжеттің бірі – Қорқыттың өліммен күресуі, оған көп заман жолықпай дауа іздеуі. Коркыт тіршіліктің тұрақсыз өзгергіш түріне күйзелген. Өліммен күресу сюжеті әсіресе казак пен Алтай елінің аңызында өте жоғары сарынмен айтылады»
Mariyam: ал "Батыр Баян" поэмасында қазақ тарихының белгілі кезеңіне арналған көркемдік деңгейі жоғары . "Қазақтың өткендегі деп өмірі мінсіз, кірсіз, идеалын өмір көрінеді, оған бұрынғы өткен қарттар да, батырлар да, ақындар да, жақсылар да бұл заманда болмайтын жат адам болып көрінеді. Нағыз өмір, нағыз дәурен соларда болған "адам" деп "ер" деп ауыз толтырып айтуға солар жарайды. Бүгінгілер немене? Адамгершілік ар-ұяты жоқ, қыбырлаған қоңыздар, қорсылдаған доңыздар".., сықылды көрінеді.
Aru: «Оқжетпестің қиясында» – поэмасында Кенесары хан туралы бір аңыз қазақ елі тағдырына байланысты үлкен тақырыпқа ұласқан. Шығарма эпикалық туынды. Қазақ халқы бодандық бұғауына көндікпеген ел. Соның дәлелі - Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс. Тарихта із қалдырған айтулы оқиғаны үлкен көркемдік идеяға көтеруде дәл осы туындының орны ерекше.
Бұл поэмадағы басты идея - тәуелсіздік үшін күрес. Ақын өзі таңдаған ойдың айналасында тарихи деректер мен материалдарды еркін түрде пайдаланған[1].
Mariyam: «Тоқсанның тобы» дастаны. Поэмадағы тоқсан деген сөздің символдық мәні. Автордың еңбекші жарлыны мадақтап, туған халқын жақсы көретінін өлеңмен өрнектеуі.
«Жүсіпхан» поэмасы. Шығармадағы Аббасхан, Жүсіпхан, бейнелері. Жүсіп образының символдық мәні.Сол арқылы сталинизм дәуірінің сипатын әшкерелеу.
Ару: Қорытындылай келе мына рухани азғындаған заманда алаш ордашылардын онын ишинде Мағжан жұмабаев еңбектері әлем тәрбиесін қалыптастыруда бірден бір көмекші құралы болары сөзсіз. Ұлы Мағжан Жұмабаевтың еңбектеріндегі ұстаздық тайымгерлік идеялары біз үшін құнды дүниелер болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |