Уақыт тізбегі
Сөз
|
Мағынасы
|
Мақал-мәтел
|
Жомарттық
|
|
|
Сараңдық
|
|
|
Жомарт бергенін айтпас,
Ер айтқанынан қайтпас.
Қонақтың қаржысымен қой сойсаң,
Атымтай Жомарттан нең кем.
Арғымақтың желісінен,
Аруананың өрісі кең.
Адамның жаманы — мылжың,
Жақсысы — жомарт.
Сараң да бір, сасық су да бір
Сараңдық пен арамдық ағайындас.
Күншіл сорлы көре алмай өледі,
Сараң сорлы бере алмай өледі.
Қазақ тілінде сөздер тура және
ауыспалы мағынада қолданылады.
Тура мағына – сөздің бастапқы, негізгі мағынасы. Тура мағына заттың немесе құбылыстың атын тура атап көрсетеді.
Мысалы, адамның аяғы, адамның қолы, адамның көзі, ыдыстың түбі, қыздың төркіні, қоянның құлағы, суық жел, биік тау, жылы киім, т.б.
Ауыспалы мағына – сөздің тура мағынасының негізінде қалыптасқан, ойды көркемдеп жеткізу үшін қолданылатын келтірінді мағына.
Мысалы, күннің көзі, жұмыстың аяғы, әңгіменің басы, сөздің төркіні, ел құлағы, суық хабар, биік мақсат, жылы сөз.
Достарыңызбен бөлісу: |
