№35. Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың зәр шығару жүйелерінің құрылысы
16.01.2023
терийлері
7.1.5.3. – омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың бөліп шығару жүйелерінің құрылысын салыстыру
омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың бөліп шығару жүйелерінің құрылысын салыстырады
Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Қарапайымдылар немесе біржасушалы жануарлар жиырылғыш вакуоль арқылы бөліп шығаруды жүзеге асырады. Бұл – жасуша цитоплазмасында болатын мембрана көпіршіктері. Жиырылғыш вакуольге зиянды ерітіндіге толған соң, олар «жиырылады» сыртқа шығарады.
Жиырылғыш вакуоль алғашқы көпжасушалы жануарлар: губкалар,медуза.
Қарапайымдылар .
Құрттар.
Жалпақ құрттар – бұл жануарларда дербес шығару мүшелері: «жұлдыз тәрізді жасушалар» алғаш пайда болды. Шеті жұлдыз сияқты, құйғыға ұқсайтын құрылымның алдында кірпікшелердің шоғыры болады.
Жұмыр құрттар – бұл жануарларда бөлу мүшесі ретінде денесінің ортасында бір шығару тесігіне ашылатын бөлу түтікшесі. Ол арқылы зиянды заттар сыртқа шығарылады.
Буылтық құрттар – зәр шығару түтікшелері метанефридиялар пайда болды.
Ұлулар типінде бір немесе екі бүйрек қызмет етеді
Шаянтәрізділер – негізгі шығару мүшесі жасыл бездер.Бас бөлігінде орналасады.
Өрмекшітәрізділер және жәндіктер класында ерекше шығару мүшесі –мальпигий түтікшелері.
Ұлулар және буынаяқтылар:
Балықтар және сүтқоректілер
Балықтардан бастап сүтқоректілерге дейін барлық омыртқалыларда зәр шығару мүшелері
