Тақырып: Жасушаның мембраналы және мембранасыз органоидтары мен басқа құрылымдарының функцияларының бұзылуы негізінде туындайтын аурулар
жүктеу/скачать 16,42 Kb.
|
жасуша.
- Бұл бет үшін навигация:
- Пайдаланылған әдебиеттер
|
С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті Тақырып:Жасушаның мембраналы және мембранасыз органоидтары мен басқа құрылымдарының функцияларының бұзылуы негізінде туындайтын аурулар Стоматология факультеті; Группа:ст21-004 2 к; Орындаған :Абдулла Мерей; Тексерген:Қыдырбаева Әсем. Жасуша —тірі организмдердің ең ұсақ әрі қарапайым бөлігі, құрылысы мен пішіні жағынан өте өзгеше, сонымен қатар жеке тіршілік ете алатын қарапайым тірі жүйе. Жасуша вирустардан басқа барлық тірі организмдерде кездеседі. Өсімдіктер мен жануарлардың жасушалары әртүрлі пішіндес, түрлері жағынан өзгеше болғанымен, олардың құрылымдары бір, сонымен қатар бірдей қызмет атқарады. Бұл тұрғыда, жасушаның құрылымдары екі үлкен топқа бөлінетінін айта кеткендігіміз жөн. Олар: мембраналы және мембранасыз. Ендеше, оларға жеке жеке тоқтала кетейік. Мембранасыз органоидтың құрамында ешқашан мембрана кездеспейді. Сол үшін де оны «мембранасыз органоид» деп атайды. Ал енді сол мембранасыз органоидтерді атап өтейін. Қозғалыс органоиды—мембраналы емес, тек талшықтар мен кірпікшелерден тұрады, аты айтып тұрғандай көпжасушалы ағзалардың қимыл бөліктерінің қозғалуын қамтамасыз етеді. Цитоплазма —тұтқыр сұйықтықтан тұратын, мембранасы жоқ органоид. Ол жасуша арасындағы кеңістікті сұйықтық әсерімен толтырып отырады. Рибосома —мембранасы жоқ, өз хромосомасының ДНҚ-сында аминқышқылдарын нәруызға айналдырғандықтан, онсыз тіршілік болмайды. Мембраналы органоид дегеніміз құрамында мембрана кездесетін ұсақ әрі қарапайым құрамбөліктер. Олар төмендегідей болып бөлінеді. Пластидтер —тек өсімдік жасушасында ғана кездесетін, екі мембранадан тұратын жасушаның құрылымы. Оның өсімдікте ғана болу себебі пластидтің фотосинтезге қатысуы. Лизосома —литикалық ферменттерге толы мембрана көпіршігі. Лизосома қоректі қорытуға, зиянды бөлшектерді бұзуға, жасушаның ескі бөліктерін қорытуға қатысады. Плазмалық мембрана—май мен нәруыздарды түсіп жасушаны қаптап, қорғаныш қызмет атқарады. Мембраналы және мембранасыз органоидтер жайында жақсы түсіндіре алдым деген ойдамын. Жасуша құрылымдарының бұзылу әсерінен туындайтын аурулар пластид бұзылуы әсері табиғаттың жойылу әсеріне алып келеді. Себебі баста айтқандай пластид ол фотосинтезге жауап береді, ал фотосинтез болмаса өсімдік патшалығы өледі. Өсімдіктердің жойылуы атмосферада оттегінің азаюына алып келеді. Тағы бір жайт ол рибосома мен ядроның бұзылуы. Ядро жасушаның жүрегі, ал рибосома нәруызды синтездейді. Сонымен қатар ядро көбеюге жауап береді, ал рибосома тұқым қуалауға. Олардың бұзылуы не жойылуы адамзат тарихының аяқталуына алып келеді. Неге десеңіз? Ядро мен рибосоманың жоқ болу әсерінен көбею аяқталып, жерде адам қалмайды. Тек адам ғана емес тірі организмде өзінің көбеюін тоқтатады. Әрине жасуша орган итерінің жойылуы және өз қызметін тоқтатуы ауруға әкеліп соқпайды, бірақ салдары өте қатты болады. Жасуша оргноидтерінің орнын басатын басқада жасушаларды ойлап табу мүмкін емес, мүмкін болған күннің өзінде ғалымлар бұған көп уақыт құртады. Қорыта келе мембраналы және мембранасыз органоидтер қанша жерден ұсақ әрі қарапайым болғанымен, олардың тірі организм үшін маңызы зор. Пайдаланылған әдебиеттер https://kk.mldunbound.org/contrast/difference-between-cell-wall-and-cell-membrane-973734/ жүктеу/скачать 16,42 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|