Тауар қаптамаларындағы қазақ тілінде грамматикалық қателерді зерттеу және оларды болдырмаудың жолдары

Алматы облысы, Текелі қаласы.

Жетекші: Ботантаева С.С.
«Дауға салса алмастай қиған, сезімге салса қырандай қалқыған, ойға салса қорғасындай балқыған, өмірдің кез-келген орайында әрі қару, әрі қалқан, әрі байырғы, әрі мәңгі жас, отты да ойнақы Ана тілінен артық қазақ үшін бұл дүниеде қымбат не бар екен!?»

Н.Ә.Назарбаев
Зерттеу жұмысының өзектілігі:

• 
  Тауар қаптамаларында (этикеткаларында), таңбаламаларында, нұсқаулықтарында мемлекеттiк тiлдегі қажеттi ақпараттың олқылығы кең етек алуда.
  
• 
  Қазақстан Республикасындағы «Тіл туралы» заңының мемлекеттік тілге қатысты өрескел бұзылып жатқандығы;
  
• 
  Мемлекеттік тілді қолдану мен дамытудың көпжылдық бағдарламалардың іске аспай жатқандығы.
  

• 
  Мемлекеттік тіл мәртебесін көтеру, оның қолданылу аясын арттыру;
  
• 
  Тілдік қателіктер жіберген қаптамалар, этикеткалар мен орама-қораптар, сондай-ақ, тіпті мемлекеттік тілде жазулары жоқ тауарларды болдырмау;
  
• 
  Тауар өндірушілер мен сауда желілерінің иелерінің назарын қазақ тіліне құрметпен қарап, тауарлардағы аударма сапалы болуы керектігіне аудару.
  

• 
  Халық тұтынатын тауарларда қазақ тіліндегі мәтіндердің қателерін анықтау және оларды болдырмаудың жолдарын табу;
  
• 
  Мемлекеттік тілді бұрмалауды әшкерелеп, қазақ тілінің қолдану аясын кеңейту.
  

1 кезең – Тілге байланысты нормативтік-заңнамалық құжаттарды, ақпараттық материалдарды оқу, интернет көздерін пайдалану;

2 кезең – Өндірістік оқу сабақтарында және тұрмыстық жағдайда грамматикалық қателері бар тауар қаптамаларын жинау;

3 кезең – Текелі қаласының дүкендерін аралау, дүкен сатушыларымен сұхбаттасу;

4 кезең – Тауар тұтынушылар арасында сауалнама жүргізу;

5 кезең – Тауар өндірушілермен сұхбаттасу;

6 кезең – Текелі қаласының мәдениет және тілдері дамыту бөлімінің мамандарымен сұхбаттасу;

7 кезең –Тауар өндірушілерге арналған жадынамаларды әзірлеу.

• 
  Тауар қаптамаларындағы қазақ тілінде грамматикалық қателердің алдын-алу және Қазақстан Республикасындағы «Тіл туралы» заңының бұзылуын болдырмау.
  

1. 
   Қазақстан Республикасының Тіл туралы Заңы;
   
2. 
   Қазақстан Республикасының «Тауар таңбалары, қызмет көрсету таңбалары және тауар шығарылған жерлердің атаулары туралы»1999 жылғы 26 шілдедегі № 456 Заңы;
   
3. 
   «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне ономастика мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының 2013 жылғы 21 қаңтардағы № 72-V Заңы;
   
4. 
   Н.Ә. Назарбаевтың «Қазақстан халқына арнаған Жолдаулары;
   
5. 
   Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы;
   
6. 
   Қазақстан Республикасының Конституциясы;
   
7. 
   Қазақша-орысша сөздік (50 мыңға жуық сөз бен сөз тіркесі) – Алматы: Дайк-Прес, 2008. – 962 б.
   
8. 
   Орысша-қазақша сөздік. І-ІІ том – Алматы: Арыс, 2007.
   
9. 
    Қазақ тілі: оқулық. Бектұров Ш., Серғалиев М. - Алматы : Білім, 1994. - 223б. с.
   
10. 
    Тарихи грамматика мәселелері. Т. Қордабаев, М. Томанов. - Алматы : Мектеп, 1975. - 176 б.