Тәулігіне 5-6 грамнан артық тұз тұтынбау
жүктеу/скачать 47,5 Kb.
|
Артериялык гипертензия
|
Артериялык гипертензия (А Г) – артериялық қан қысымының мерзімдік немесе тұракты жоғарылауы ауру- әлемдегі ең кең таралған аурулардың бірі. Артериялық қысымының жоғарылау себебі күрделі және әрлалуан. Қазіргі кезде бұл сырқатың себебін дәл анықтау қиын . Әрине,гипертониалық аурудың даму механизимдер адамның жүйке жүйесінің жағдайы маңызды рөл атқарады. Сонымен қатар,артериялық қысымды жоғарылататын басқа да ілеспелі аурулар болады, мысалы , пиелонефрит, эндокриндік жүйе ауруларды, тамырдың туа біткен ерешіліктері және т.б. Шамамен әр төртінші ересек адамда артериялық қан қысымының жоғары,сонымен қатар негізгі қауіп факторлары – жүрек және бүйрек аурулары,инсульт пен жүрек кемістігі жиі. Жоғары қан қысымы өте қауіпті ,себебі оның алдын ала сезілетін белгілер болмайды. Бір жақсысы, сіз үнемі өлшеп отыру арқылы қан қысымыңыздың қандй екендігін біле аласыз. Егер қан қысымыңыз жоғары болса, сіз оны төмендету үшін шаралар қолдана аласыз. Егер қанқысымыңыз қалыпты болса,оны сол деңгейде қалай ұстап түру қажеттігін білген жөн. Адам артериялық қысымды хал-жағдайды нашарлағанда ғана емес, сондай-фқ шағымдар болмаған жағдайда да тұрақты өлшеуі қажет. Бұл атрериялық ипертензияның уақытылы анықтаудың дәлелді тәсірі болып табылады. Профилактика мәселесі Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласы дамытудың 2011-2015 жылдарға арналған Саламатты Қазақстан мелекеттік бағдарламасында көрініс тапқан. Қан айналым жүйесі ауруларын,соның ішінде артериялық гипертензияны анықтау бойынша. Ұлттық скринингтік зерттеулер жүргізіледі . Сол себепті әрбір азамат тұрғылықты мекенжпй бойынша емхана тексерістен өтуі тиіс,егер артериялық гипертензия диагноз анықталса, диспансерлік есепке тұруы қажет. Алдын алуадың басты мақсат – артериялық гипертензияның қауіп фокторларының әсерін жою. Алдын алу шараларына мынылыр жатады: -артық салмақтан арылу ( артық салмақтың 4-5кг томендеуі АҚ-ның 5мм с.б. томендеуіне алып келетіндігін білу маңызды ); -тәулігіне 5-6 грамнан артық тұз тұтынбау; -көбірек қимылдау (жүйелі орташа және бәсең жүктемелер АҚ днңейін тұрақты төмендетеді); -стресс жағдайларынан аулақ болу (стресс жағдайларында қанағымға кортизол және адреналин лақтырылады, олар қалыпты артериялық қысымды арттырып, ағзаның қауіпке тойтарыс беруге дайындайдв); Болды (бүйректе атеросклероз дамиды). Емдеу кезінде дәрілерді қолданған жағдайда бүйректің тамырлары жиі әртурлі өзгерістерге ұшырайды . кезенде де коронарлық артериялық дамиды. Бұл стенокардияның ұстамасы менсипатталады: физикалық күш түскенде кеу денің қысып ауырсыныу. Кезеңінде миокард инфарктісі, сонымен қатар ми қан айналысының бұзылысы ( ауыспалы немесе шектелген парез және паролич сияқты белгілері) дамыу мүмкін. Коздің көруі төмендеп немесе көз көруі қабілеті мүлдем жоғалыу мумеін. Аурудың ағымынды артериялық қан қысымы тез арада жоғалып сырқат гипертониялық кризбен қайтаналанбалы түрде сипатталуы мүмкін.Криз дегеніміз қан қысымының күрт көтеріліп, науқаста бас шағымдарының пайда болуы. Криздің екі түрі бар. Бірінші түрі (адреналды) – тез басталумен мінезделеді, бірнеше минуттан бірнеше сағатқа созылады, вегетативті өзгерісті басым. Науқаста қысқа мерзімде тынышсыздық, сескеншілік дәрімен тершендік білініп, жүрек қағысы жиілейді, ентігу пайда болады. Екінші түрі (наротиренольды ) жай басталып ұзақ уақытқа созылады , бір неше сағаттан бірнеше тәулікке дейін . Негезінде ипертензиялық энцефалопатиямен сипатталынады . Науқастың басы қатты ауырады , құсу білінеді көзінің көру қабилетінің бұзылуы мүмкін. Артериялдың қан қычымы ми қан айналысының бұзылуы бір мезетте болған жағдайды науқастың сөйлеу қабилеті бұзылып , жүріс- тұрысы өзгереді. Ауыр жағдайда миға қан қуйылуы мүмкін –инсульт .гипертониялық криз көзіне жүрек демікпесі немесе неукарт инфпоктісі дамуы мүмкін жүктеу/скачать 47,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|