Тақырыбы: Атом ядросының құрамы. Ядролық әрекеттесу. Ядролық күштер.
Пәні: Физика 2.
1932 жылы Резерфордтың шәкірті Чедвик ядро құрамына кіретін жаңа бөлшек нейтронды ашты 1932 жылы Резерфордтың шәкірті Чедвик ядро құрамына кіретін жаңа бөлшек нейтронды ашты
Ядродағы протондар мен нейтрондардың жалпы санын А әрпімен белгілейді. А санын массалық сан деп атайды, өйткені атомның массасы негізінен нуклидте, яғни протондар мен нейтрондарда жинақталған.
Протонның массасы электроннан 1836 есе, ал нейтронның массасы 1841 еседей үлкен.
82 Pb
207, 20
қорғасын
6 C
12, 01
көміртек
Негізгі белгілері - X – химиялық элемент таңбасы,
- Z – протон саны,
- А – массалық сан.
82 Pb
207, 20
қорғасын
6 C
12, 01
көміртек
Химиялық элементтердің Z реттік санының да, А нуклондар санының да үлкен физикалық мағынасы бар. Z саны, яғни элементтің реттік нөмірі, сол элемент атомының ядросындағы протондардың санына тең. Ол арқылы ядроның заряды анықталады.
qя= +Z * e
Сондықтан Z санын заряд саны деп атайды
А массалық санмен Z заряд санын біле отырып, ядродағы нейтрондар санын таба аламыз.
N = A - Z
Бір – бірінен тек нейтрондар санына қарай ажыратылатын бір элементтің әртүрлі ядроларын изотоптар деп атайды.
Атом радиусы ≈10-10м Ядро радиусы ≈10-14-10-15м Ядрода нуклондарды берік байланыста ұстап тұрған күшті ядролық күштер деп атайды. Ядролық күштердің қасиеттері: 1.Ядролық күштер қысқа әрекетті күштер. 2.Ядролық күштер зарядтарға тәуелсіз. 3. Ядролық күштер қаныққыш күштер.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Савельев И.В. Жалпы физика курсы. І, ІІ том. - Алматы: Мектеп, 2018.
2. Савельев И.В. Курс общей физики: в 5кн./И.В.Савельев; Астрель: АСТ. – М.,2015.
3. Фриш С.Э., Тиморева А.В. Жалпы физика курсы. І, ІІ том. -Алматы: Мектеп, 2015.
4. Абдулаев Ж. Физика курсы. -Алматы: Білім, 2018.
5. Дуаметұлы Б. Жалпы физика курсының негіздері. Алматы: КазҰТУ, 2012.
7. Трофимов Т.И. Курс физики / Т.И.Трофимова; М.: АСАDEMIA, 2017.
8. Сивухин Д.В. Общий курс физики: в 5т. /Д.В.Сивухин: Наука. –М.:2017 – 1т, 2т, 3т.
9. Иродов И.Е. Задачи по общей физике / И.Е.Иродов. – тМ.:Бином. Лаборатория знаний, 2017.
10. Трофимова Т. И. Сборник задач по курсу физики для ВТУЗов. М.: «ОНИКС 21 век», 2015.
11. Волькенштейн В.С. Сборник задач по курсу физики для вузов / В.С. Волькенштейн. – СПб: Книжный мир, 2017.
Дополнительная литература:
1.Трофимова Т. И. Сборник задач по курсу физики для ВТУЗов. М.: «ОНИКС», 2015.
2. Кикоин И.К., Кикоин А.К. Молекулярная физика. - М: ГИМФ, 2018.
3. Трофимова Т.И. Краткий курс физики. - М: Высшая школа, 2016.
4. Детлаф А.А., Яворский Б.М. Сборник задач по физике. - М: Высшая школа, 2015.
Назар салып, тыңдағандарыңызға рахмет!
Достарыңызбен бөлісу: |