Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

297
йелі беріп отырған. Мәселен, бірінші 
тақырыбы «Психологияның оқыту 
пәні – адам қылығы» деп беріліп, одан 
кейінгі тақырыптар: психологияның 
әдістері, жеке тұлға, жоғарғы жүйке 
жүйесі, адам мінез-құлқы, эмоция, 
зейін, қабылдаушы мүше және оның 
реакциялары, қабылдау, ес, ойлау жә-
не сөйлеу, мінез-құлықтың типтері, 
темперамент деп тізбектеліп кете бе-
реді. Мұнда біздің назарымызды ау-
дарған мәселе, жоғарыда аталған та-
қырыптар бойынша дәріс оқыты-
луымен шектелмей әрбір теориялық 
тақырып міндетті түрде педология-
лық кабинеттің (ал педологиялық 
кабинет сол кездегі барлық жоғарғы 
және орта оқу орындарының бәрін-
де ашылған) лабораториясында ар-
наулы құрал-жабдықтармен тәжіри-
бе жүзінде жүргізілген. Сонымен қа-
тар жоғарыда аталған психология-
ның әдістері салыстырмалы гене-
тикалық эксперименттік бақылау, 
тест әдістері мен анкеталау әдістері, 
т.б. әдістері бала тәрбиелеуші ме-
кемелерінде, мектептерде практикум 
түрінде жалғасып, педологиялық мі-
нездеме берілген. Үшінші курсқа оқы-
тылатын педологияның бағдарлама-
сында (Жас ерекшелігі педология-
сы) мектеп және бала, биологиялық 
және әлеуметтік тұрғыдан балалар-
ды зерттеу әдістері, баланың физи-
калық дамуын зерттеу әдістері, ан-
тропометрия және оның стандарт-
тары мен құндылығы.
Антропометрия практикумы, табиғи 
зксперимент, байқау, бақылау, ан-
кета, лабораториялық зерттеулер жүр-
гізілген. Сонымен қатар баланың 
жас ерекшеліктерін және жас кезе-
ңіне сәйкес физиологиялық, анато-
миялық, психологиялық даму жағ-
дайларын мектепке дейінгі кезең, 
бірінші мектеп жасы, өтпелі жас ерек-
шеліктері жүйелі оқытылған. Х.Дос-
мұхамедов өз лекцияларында бала-
ның анатомиялық, физиологиялық, 
гигиеналық және психологиялық 
деректеріне сүйене отырып, жан-жақ-
ты зерттеу мәселелеріне аса үлкен 
көңіл бөлді. Онда ғалым өскелең ұр-
пақтың адамгершілік қабілеті, тұл-
ғалық дамуын қалыптастыруда, бе-
йімділігі мен қабілеттілігінің рөлін 
нақты мысалдар арқылы көрсете 
білді. Жоғарыда ұсынылған кестеде 
Педология мен психологияның ғылы-
ми ұғымдары мен категориялары-
ның үндестігі көрсетілген

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: