Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

143
Г. өкілдері фигура және фон, екі жақ-
ты бейнелеу, қабылдау туралы зерт-
теу жұмыстарын жүргізді.
ГЕШТАЛЬТТЕРАПИЯ
– гештальт-
психологияның теориясына негіз-
делген, адамға психотерапевтік ық-
пал ететін әдістер және процедура-
лар жүйесі – психологиялық зерт-
теулердің аумағы, тұтастық құры-
лымының қызметтері мен заңдарын 
алғышарт ретінде қарастырып, со-
ның нәтижесінде олардың арасын-
дағы байланыстары түсіндіріледі. 
Г-ның. басты принципі – адам өзін, 
басқа адамдарды және әлемдегі бас-
қа бар нәрселерді сол күйінде қабыл-
дап және олардың бар ахуалын же-
тілген деп, өзгертудің немесе жетіл-
дірудің қажеті жоқ деп бағалайды.
ГИПЕРБОЛА
– грек сөзі, қаз. кү-
шейту деген мағынаны білдіреді. Г. 
қиял бейнелерін жасауға қатысатын 
әдістердің бірі. Г. деп нәрсенің жеке 
сипаттары, белгілері үлкейтіліп көр-
сетілуін айтады. Сөйткенде бейне 
ашық, мәнерлі болып шығады. Г-да 
белгілі бір бейнелердің алға шығып 
айқын байқалуына жағдай жасалады. 
Ертегілерді, қиял-ғажайып бейнелер-
ді жасауда гипербола көп қолданы-
лады. Мыс., үнді мифологиясындағы 
көп қолды құдайлармен, жетібасты 
айдаһардың бейнелері осы әдістің 
көмегімен құрастырылған.
ГИПЕРТИМДІК
– адамның көңіл
күйінің жоғарылығында, энергия-
лығында, белсенділігінде, өмірлік 
тонусының жеткіліктігінде байқала-
тын мінездің акцентуацияланған
ерекшелігі. Мұндай мінез ерекшелік-
тері бар адамдар әдетте алда болуға 
ұмтылады, өзінің қызығушылықтары-
на тұрақсыз, танысуларда түсініксіз, 
жалғыздықты ұнатпайды.
ГИПНОз
(грек. 
hypnos-ұйқы
)
 
–
сананың уақытша күйі; сана көле-
мінің күшеюімен және оны илан-
дырудың мазмұнына барынша шо-
ғырландыруымен сипатталады, мұ-
ның өзі индивидиумдық бақылау жә-
не өзін ұғыну функцияларының 
өзгеруімен байланысты. Г. гипноз-
даушының арнайы әсер етуінің нәти-
жесінде немесе мақсаткерлікпен өзін-
өзі иландырудан пайда болады. Гип-
ноздық жағдайдың өздігінен бола-
тын ерекшеліктерін саралау керек. 
Күйдің өзінің тон сипаттамалары: 
барынша иланғыштық, гипноздан ке-
йінгі амнезияның болуы (Г. сеансы-
ның мазмұнын, сондай-ақ гипноздау 
фактісінің өзін еріксізден ұмыту).
Г. жағдайында субъектіге оған са-
наның әдеттегі жағдайында тән емес 
физиологиялық және психикалық 
реакциялар пайда болуы мүмкін. 
Мұның қабылдау саласына (жағымды 
және жағымсыз иллюзиялар), ес са-
ласында (бұған дейінгі өмірде болған 
оқиғалар мен фактілерді ұмыту не
еске түсіру, жаңа материалды есте
сақтау процестерінің белсендірілуі),
зейін саласында (зейіннің шоғырла-
нуы мен бөлінуінің артуы), ойлау 
саласында (қалыпты логиканың бұ-
зылуы немесе шығармашылық си-
патының артуы), тұлғаға қатысты 
әсері болуы мүмкін (мотивацияның, 
дағдылардың, көңіл күйдің, кейбір 
тұлғалық сипаттамалардың өзгеруі, 

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: