06: 05 Категориясы
жүктеу/скачать 117,03 Kb.
|
| Құстар – біздің досымыз
Жарияланды 13-03-2014, 06:05 Категориясы: Тәрбие сағаты Тақырыбы: Құстар – біздің досымыз
Сабақтың барысы: Біздің елімізде көктем шығысымен қайнаған еңбек басталады. Ол еңбектің нәтижелі болуына құстар көмегін тигізеді. Олар зиянды жәндіктерді, кенелерді, кемірушілерді құртып, егін мен орманды қорғайды. Көктем, көктем, көктемде, Құстар келіп жеткенде, Біз қуанып қаламыз Әнмен қарсы аламыз. Көктем келді, құс келді, Күн ұзын, түн қысқа енді Көктем келді, су ақты Күннің көзі шуақты Көктем келді, гүл өсті Көбелекттер гулесті Көктем келді, гүл өсті Хор «Көктем» әні Құстар жануарлардың ішіндегі көп тараған түрі. Олардың табиғатта 9мың түрі бар. Тіршілік ету әрекеттері әртүрлі, олар табиғат сақшылары. Құстардың пайдасы өте көп. - Құстар нешеге бөлінеді? (2 топқа) Құстар
Жабайы құстар ♦ Жыл құстары ↓ Қараторғай, аққу, көкек, қарлығаш, бозторғай ♦ Қыстап қалатын құстар ↓ Қарға, тоқылдақ, сауысқан, көгершін, торғай. - Неге бұл құстарды «жыл құстары» деп атайды? - Олар немен қоректенеді? - Құстар табиғатқа қандай пайда келтіреді? Ой балалар, балалар, Жылы, жылы жел соқты, Қаңқыл - қаңқыл қаз кепті, Желкілдейді көк майса, Желіндейді мал жайса. Ауыл көшті қыстаудан, Әне апамдар қой сауған. Қар су болып жөнелді - Қалды дала жалаңаш Күн нұрына кенелді, Бүршік атып бар ағаш Келіп көктем құстары Бау - бақшада ән салды. Оларды жас достары, Ұя жасап қарсы алды. ТОРҒАЙ
Бақылап жүр торғайды. Кіп-кішкентай сол құстар Табиғатты қорғайды. Пайдалы құс торғайды Үркітуге болмайды. Бұзсаң егер ұясын Қайтып келіп қонбайды. Кіп-кішкентай торғайды Жақсы бала қорғайды. Жасап берсек ұясын Қыста олар тоңбайды. (Бақыт Исаева) КЕКІЛІК
Тау - таста жүрер секіріп Қауіп төнсе кенеттен Бұтаға олар бекініп Жылағата, Таскешу Тоғайы толған кекілік Кетіп барад әнеки Тастан – тасқа секіріп (Көпболсын Панзабекұлы) САУЫСҚАН
Шықылықтайды сауысқан Атамнаң жиған сымдарын, Терекке тасып тауысқан Жасаған өзі бастама Бұл ісі үлгі басқаға Үзік те жұлық сол сымнан Алыпты басып баспана Теректің басын мекендеп Ұясын қойған бекемдеп. Мәз болды атам:»Бұл құс та, Шебердің өзі екен» деп (Мекембай Омарұлы) ҚАРҒА
Қар үстінде жорғалар Екі шоқып, бір қарап Қара басын қорғалар (Т. Айбергенов) ТЫРНАЛАР
Тағдыры бермегенмен артық күшін Ынтымақты - ау, тырналар, ынтымақты - ау, Қарашы шіркіндердің тәртіптісін. (Мұқағали Мақатаев) Мен қараторғаймын Шегірткеден жұртыңды Қырғи болып қорғаймын Егістікке, жайылымға Қорғаушы болып тұрамын Жәндіктерді зиянды Құрттатұғын батырмын Дайындайтын ұямды Достарға келе жатырмын Құс сұлуы аққумын Табиғат көркі сыйлаған Мылтығын кезеп еш мерген Атуға көзі қимаған Сұлулықты паш етіп, Жырлаған талай ақындар, Нәзік үнді, көл көркі, Құс патшасы атым бар. «Аққу мен үйрек» көрінісі, «Аққуым» әні Қаздар, қаздар, ала қаздар
Күндіз жатып, түн күзеткен Қырағы көз барлаушымын Барлық жерден көзім жеткен Тышқан қоймай аулаушымын Мен бір жазда бірнеше мың тышқан құртам, сонымен көптеген астық адамға қалады. Тамылжып, сорғалап құйылған Әсем ән құйқылжып қиырдан Елжіреп жүрегің, еркіңді баулиды Ән тында ерке құс бұлбұлдан ( Құстарға арналған тақпақтар айтылғанда интерактивті тақтадан құстар суреттері көрсетіледі) Құс - табиғат, өмір көркі. Халық шебер әншісін бұлбұлға, сүйікті азаматын - сұңқарға, кербез сұлуды - аққуға, нашар жігітті - жапалаққа теңеген. Бейбітшіліктің, достықтың белгісі ретінде көгершінді білеміз. «Кептерлер» әні орындалады Қазақстанда 500 - ге тарта құстың түрлері бар. Оның ішінде «Қызыл кітапқа» құстың 49 түрі қорғау үшін енгізілді. Құстардың жеке түрлерінің ауысуын білу үшін нөмірленген сақина салады. Ол сақинаны құс өлгенде ғана алады. Құс қай жерде балапандаса сол жер оның отаны болып табылады. Қыздар «Құстар» биін билейді - Балалар, енді біз құстар туралы жұмбақтар шешіп көрейік. Қос қанатын иіп ап Жарға келіп қонады Қара киім киіп ап Балшықтан үй салады (қарлығаш) Тұмсығымен ояды Ұя салып қояды Табыңдаршы балалар Ол қандай құс болады (тоқылдақ) Ұшқаны қызық жалпылдап, Өзі сондай қарқылдақ (қарға) Күндіз соқыр не деген Түнде қандай көреген (үкі) Бүріп қойған сағаттай, Айқайлайды таң атпай (әтеш) Еркін самғап ұшсын деп Мәпелейміз, баптаймыз Бейбітшілік құсы - деп Қайсы құсты мақтаймыз.(көгершін) - Құстар табиғатқа қандай пайда келтіретінін білеміз бе? Көлдің сәні Орман, бау - бақшаның көркі
Құс досымыз, қорғаймыз біз, Сүп - сүйкімді сүйеміз торғайды біз Ағаш ұя жасаймыз ақ көңілмен Қанатты туысқанды қолдаймыз біз. Құстардың жазғы тіршілігі Жарияланды 21-02-2014, 04:30 Категориясы: Бастауыш сынып Тақырыбы: Құстардың жазғы тіршілігі Мақсаты: Жаз маусымының өлі табиғатта болған өзгерістердің құстар тіршілігіне жаңа өзгерістер әкелетінін түсіндіру. Білімділігі: Жаздағы құстар тіршілігінің басты ерекшелігі туралы білім қалыптастыру. Тәрбиелілігі: Табиғатты, құстарды қорғау, оған қамқорлық жасай білуге тәрбиелеу Дамытушылығы: Сөздік қорын, сөйлеу мәнерін дамыту. Жүрісі: I. Ұйымдастыру бөлімі. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару, дайындығын тексеру. II. Үй тапсырмасын тексеру Аңдардың жазғы тіршілігі деген тақырыпты сұрау. Аңдардың балаларын атату. III. Жаңа сабақ Құстардың жазғы тіршілігі Құстар Жабайы құстары: Аққу, тоқылдақ, торғай, шымшық. Үй құстары: тауық, үйрек, қаз, ауысқан, көгершін Жабайы құстар табиғатта өз алдына тіршілік етеді. Құстардың пайдасы өте көп. Олар табиғаттың байлығы саналатын ағаштар, өсімдіктерді зиянкес жәндіктерден тазартады. Құстар бір орында тұрмайды. Жабайы құстардың жайылып бара жатқаны қызыл кітапқа енгізді Құстар Жыл құстары: Қарлығаш, көкек, бұлбұл, бозторғай, қаз, тырна Қыстап қалатын құстар: торғай, көгершін, сауысқан, ұзақ, көкшымшақ YI. Кіріспе әңгіме 1) Құстардың балапандары қашан болды? Құстардың ерте көктемде ұя салады, сол ұясына жұмыртқа салады. Құс жұмыртқаның үстінде отырып денесінің жылуымен қыздырады. Әр құс әр түрлі мөлшерле жұмыртқа салып балапан шығарады. Тауық, үйрек, қаз, шағалалардың балапандарының денесі мамық басқан, көздері бірден көретін болып туылады. Олар бірден ата - аналарының артынан жүгіріп, жүзіп, тіпті қорек таба алатын жағдайда болады. 2) Балапандардың тіршілігі жайында не білесіңдер? Кішкентай балапандардың асқа тәбеттері әрқашан жақсы болады. Сондықтан ата - аналары күні бойы тамақтандырады. Торғайлар тәулігіне 300 - 400 рет, үлкен көкшымшық 350 - 390рет, қызыл тұмсық қарлығаш 500 ретке дейін тамақтандырады. Оларды ата - аналары ұшуға, қорегін табуға үйретеді. Y. Құстардың қоректенуі. Құстар немен қоректенеді? Бунақденелілер, өсімдік, су жәндіктері, тамыры Құстарға жазда қорек табу өте оңай, ал қыста қорек іздеу өте қиын, қар астынан табады, сондықтан қыста құстарға тамақ беріп көмектесуіміз және құстарды үнемі қорғауымыз керек. YI. Оқулықпен жұмыс 1) Мәтінмен таныстыру 2) Мазмұнын түсіндіру 3) Жеке - жеке оқыту 4) Сұрақ - жауап а) Жазда құстар тіршілігінде қандай өзгерістер болады? ә) Үй құстары мен жабайы құстар тіршілігін салыстыр. YII. Шығармашылық тапсырма Суреттегі құстардың тіршілігі жайында не білесіңдер? Сол туралы әңгімелеп беріңдер. YIII. Құстар қандай дыбыс шығарады? Қарқылдайды, құрқылдайды, шақылдайды, шықылдайды, тоқылдайды Енді үн таспадан құстардың даусын тыңдап, суретіне қарап танысамыз. Жапалақ, ұзақ, қарға, тауық, тоқылдақ, бозторғай, көкек IX. «Енесін табыңдар» ойыны Берілген құстардың балапандарын тауып сәйкестендіру X. Жұмбақ шешу 1) Өзі сақ, өзі ұсақ Шықылықтап тұрмайды Құйрығы ұзын, өзі ала Бұл қандай құс? (сауысқан) 2) Орманда жоғары, Ағашқа қонады. Тұмсығын балға ғып, Тоқ, тоқ соғады. (тоқылдақ) 3) Тал басында, Түндіксіз отау. (ұя) XI. Құстар туралы білетін өлеңдерімізді еске түсіреміз. Оқушылардың білетін өлеңдерін сұрау, еске түсіру. XII. Сабақты қорытындылау. Бағалау. Үйге тапсырма. Құстар қалай қыстайды Жарияланды 8-05-2013, 16:09 Категориясы: Бастауыш сынып Сабақтың тақырыбы: Құстар қалай қыстайды
І. Ұйымдастыру бөлімі: • Барлық оқушы орнынан тұрып амандасады; • Саламатсыздар ма? • Отыра ғой. • Кім жоқ? • Сынып түгелденіп болды. • Үйге берілген тапсырма • Олар қайда қыстайды? ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: - Енді оқушылар тізбектеп оқимыз. - 7, 8 оқушыға оқытамын. - Мазмұнын сұраймын. - 8, 9 оқушы айтып шығады. - Енді, ауылдан келген «Ақ әженің» сұрақтарына жауап беріп, әкелген сыйлықтарын аламыз. ІІІ. Үй тапсырмасын бекіту: А) Бунақденелілерге нелер жатады? Ә) Оларға ауа - райы қалай әсер етеді? Б) Бірінші көрінбей кететін жәндіктер? В) Олармен қоректенушілер Г) Жорғалаушыларға не жатады? Ғ) Олар қыста қайда болады? Д) Бақа қайда болады? Өздерінің тәжірибелерін әңгімелеп береді: - Оқушылар, барлығыңда үй тапсырмасына жақсы дайындалыпсыңдар; - Әжелерің де қуанатын болды; - Енді, қазір қай мезгіл? - Қыс; - Қыс туралы кім айтады? - Боран болады. Күн суытады. Аяз болады. - Онда ауылға көмектесіп қарын аршып берейік. Жұмбақтар туралы сұраймын: - Құстарды атату. ІV. Жаңа сабақ - Ендеше балалар, бүгінгі сабағымызда біз құстар туралы көп нәрселерді үйренеміз. Тірі табиғатқа жататын жануарлардың ең көп маңызды тобы құстар болып есептеледі. Оларды біз үлкен екі топқа бөлеміз. 1) Жабайы құстар 2) Үй құстары Жабайы құстар табиғатта өз алдына тіршілік етеді. Құстардың пайдасы көп. Олар табиғаттың байлығы саналатын ағаштарды, өсімдіктерді зиянкес жәндіктерден қорғайды. Құстар бір орында тұрмайды. Олар бір жерден екінші жерге ұшып - қонып жүреді. Барлық құстарға ортақ қасиет – олар ұшады, қанаттары, мамықтары, бәрінің тұмсықтары бар. Олар жұмыртқалайды, балапан басады. Енді айырмашылығына келсек, құстардың дене көлемі, пішінің, тұмсығы түсі дыбыстары, тіршілік етуге түрліше бейімделген. Құстардың пайдасы: олардың еті, жүні мамығы. Кіріспе әңгіме жүргіздім. 1) Мәтіннің мазмұнымен таныстырамын; 2) Оқулықпен жұмыс; 3) Оқушыларға оқыту. - Оқушыларға тағы бізге өте қу, тез алдап кететін кісі келіп тұр. Алдансақ барлық 5 пен 4 - ті алып кетеді екен. - Ол кім екен? - Алдар көсе - Мына бестерін қараша 1) Сұрақтар: - Құстардың атымен аталатын қандай қыздардың аттарын білесіңдер? - Тоты, Сандуғаш, Қарлығаш, Бұлбұл - Егер, орманда жүрген балалар құстардың ұясынан жұмыртқасын алып кетпекші болса, сен не айтар едің? (өз пікірі) - Егер құстың ұясынан балапаны жерге түсіп кетсе, сен қалай істер едің? - Ағаш басындағы балапанға жылан жақындап қалды, сен не істер едің? - Сен аулаға шықсаң бір ит тауықты қуып жүр. Сен не қылар едің? - Тоқылдақ қоректі қайдан табады? - Үй құстарын адам қалай күтіп бағады. V. Сабақты бекіту: Тест сұрақтары арқылы VІ. Бағалау: Білімдеріне байланысты VІІ. Үйге тапсырма: Құстардың суретін салу. Тақпақ, мақал, жұмбақ жаттау (90 - 92 беттер) Сан алуан құстар Жарияланды 30-04-2013, 05:42 Категориясы: Биология Сан алуан құстар
2 - тапсырма. (суретті пайдалана отырып жұмыс жасау) 1. Құстардың ұя салудағы ерекшеліктері? 2. Құс балапандарының ерекшелігі? ІІІ. Жаңа сабақ 6 - слайд Жүгіретін құстар Ұшатын құстар Жүзетін құстар 7 - слайд Жүгіретін құстар. 1. Страус – Африкалық түйе құс. Түйеқұстардың ішіндегі ең ірісі. Басқа құстардан айырмашылығы аяғында екі ғана саусақ болады. Өте ірілерінің салмағы 90кг жетеді. 2. Нанду – Америкалық түйеқұс. Үш саусақты, жылдам жүгіретін түйеқұс. Салмағы 25кг жетеді. Өсімдік жапырақтары мен ұсақ бунақденелілермен қоректенеді. 3. Казуар – Австралиялық түйеқұс. Бұл түйеқұс қауырсындары ірі талшықты. Басында мүйізтекті айдары бар. 4. Киви – Жаңа Зеландиялық түйеқұс. Түйеқұстардың ішіндегі ең кіші түрі. Салмағы 2 - 3 кг ғана, ал жұмыртқасының салмағы 0, 5 гр жетеді. 8 - слайд Жүзетін құстар. Пингвиндер – ұша алмайтын, мұхит суында тіршілік ететін құстардың ерекше тобы. Алдыңғы аяқтары суда жүзгенде жәрдемдесетін ескекке айналған. Аяғы тұлғаның артқы бөлігінде орналасқандықтан денесін тік ұстайды. 9 - 15 слайдтар (әр құсқа жеке түсінік беру) Сулы – батпақты Орман құстары Ашық далалы жердегі құстар алқаптардағы құстар 1. Сұқсыр 1. Құр 1. Бозторғай 2. Аққұтан 2. Ителгі 2. Шалшықшы 3. Ақ ләйлек 3. Қырғи 3. Безгелдек 4. Шағала 4. Жылқышы 4. Тырна 5. Суқұзғыны 5. Бөктергі 5. Қыран 16 - слайд. Құстар: 1. Жыл құстары 2. Көшпелі құстар 3. Қыстап шығатын құстар 17 - слайд. Бекіту тапсырмалары. 1 - тапсырма. 18 - слайд. 2 - тапсырма. Ағашта тіршілік етуге бейімделген тоқылдақ пен су жағалауында тіршілік етуге бейімделген үйректің құрылысында қандай ерекшеліктер бар? 19 - слайд. 3 - тапсырма. Жыртқыш құстарға қандай құрылыс ерекшелігі тән? Қазақстанда кездесетін қандай жыртқыш құстарды білесіңдер? 20 - слайд. 4 - тапсырма 1. Құстарды қандай экологиялық топтарға бөлуге болады? 2. Мына құстар қалай аталады, қайда тіршілік етеді? 21 - слайд. 5 – тапсырма Сөзтізбе құрастыру Берілген құс атауының соңғы әріптеріне келесі құстың атын ілестіру. Мысалы: Бүркіт – Тарғақ – Қарлығыш – Шағала – Ақ ләйлек 1. Сауысқан -.............. 1. Қарға –................ 1. Құзғын –.............. 1. Ұзақ –................ 1. Қоқиқаз -.............. 22 - слайд. Қорытынды. Бағалау. Үйге тапсырма беру Жәндіктер әлемі Жарияланды 2-05-2013, 18:46 Категориясы: Бала-бақша 2 – ші кіші топ
Тақырыбы: Жәндіктер әлемі Мақсаты: Б. м: Жәндіктер әлемімен таныстыру. Ара, құмырсқа, өзіндік ерекшеліктерімен таныстыру. Д. м: Балдың денсаулыққа пайдасы туралы, құмырсқаның еңбекқорлық қасиетін түсіндіру. Т. м: Жәндіктерге деген қамқорлық сезімдерін тәрбиелеу. Сөздік жұмысы: қою, сұйық, араның үйі «омарта» Қостілдік компонент: ара – пчела, бал – мед, құмырсқа – муравей, көбелек – бабочка Керекті құралдар: Жәндіктер суреттері, араның үйі омарта, құмырсқа илеуі Іс - әрекет кезеңі. Тәрбиешінің әрекеті Шаттық № 35 Балдырған баламыз, Қашан да, қайда да, Достар бір - біріне Сенімді боламыз Ұйымдастырушылық – ізденушілік 1) Жұмбақ жасыру: Балалар мына жұмбақтың жауабын дұрыс тапсаңдар, бүгінгі әңгімеміз не жайлы екенін білесіңдер? Ызыңдап ән салады Жұп – жұқа қанаты Тәттіге тамсанып Қоқысқа қонады Ол не? Шешуі: Шыбын Гүлдерге қонады Шырынын сорады Түр – түсі сары – ала Бұл не? Шешуі: Ара Қылдай белі бүгілген Өзінен де жүгі үлкен. Ол не? Шешуі: Құмырсқа - Бұл жұмбақтар не жайлы, оларды бір сөзбен қалай атайды? - Жәндіктер - Балалар тағы қандай жәндіктерді білесіңдер? - Құмырсқа, көбелек, шыбын, ара - Жәндіктердің аяғы нешеу? 4, 2, 6 - Олар иісті сезе ме? - Дәмді иісті мұртшаларымен сезеді - Ұша алатын (секіретін, жорғалайтын) жәндіктерді атаңдар. - Шегіртке, инелік, қоңыз, маса т, б - Ең мазасыз жәндікті кім біледі? – Шыбын - Қалай ойлайсыңдар, ара пайдалы жәндік пе, әлде зиянды жәндік пе? 2) «Аралар ойыны: Ойынды бастамас бұрын балалармен пікір алмасу жүргізу. - Гүлзардағы гүлдерден қандай араларды көрдіңдер? - Олар қалай ызылдайды? - Аралар гүлдерден бал жинайды. Оны аю жақсы көреді. Ол омартадағы балды жеуге тырысады. Аралар оны жолатпайды. (Балалар араның Ыз – ыз – ыз – ызыңдағанын келтіреді) - Тағы қандай жәндікті еңбекқор деп айтуға болады? - Құмырсқаны Құмырсқаның үйі неге «илеу» деп аталатынын түсіндіреді. (Құмырсқа суреті көрсетіледі) Біреуі илеу салады, бірі илеуге кіріп – шығатын жол салады, азық тасиды) - Қалай ойлайсыңдар, құмырсқалар жалғыз тұра ма, әлде топтанып па? - Құмырсқа қысқа азық жинай ма? - Құмырсқаның илеуін бақылап, жауынның жауатынын қалай білуге болады? (илеуге кіретін тесікті бекітіп тастайды) 3) Ой тастау: - Егер жәндіктер жер бетінен мүлдем жойылып кетсе, не болар еді? - Жазда қандай жәндіктерді кездестірдіңдер? - Жазда олар көп бола ма? - Жәндіктер қайда қыстайды? Кейбіреуі құрт, қуыршаққа айналады, ал үлкендері өледі. Кейбіреуі тасалау жерге тығылып, ұйқыға кетеді. 4) Көзге арналған жаттығу: Көбелектің сендермен ойнағысы келеді. Сендер оның қалай ұшатынын байқап, көздеріңмен артынан ілесіп отырыңдар. Көбелек жоғары, төмен, оңға, солға ұшады. - Көбелек қайда ұшты? Жоғары, төмен, оңға, солға. Балалар көбелек сияқты ұшады, гүлге қонады, шырынын ішеді, ұшып қайтадан орындарына отырады. Рефлективтік - түзетушілік Ұ. о. іс – әрекетін қорытындылау: «Қиынды суреттер» ойыны. Араның, көбелектің, құмырсқаның суреттері 2, 3, 4 бөлікке қиылған. Балалар қиындылардан жәндіктердің суретін құрастырады. Күтілетін нәтиже: Нені білуі керек: Жәндіктерді қорғауды аялауды білуі керек Нені игереді: Жәндіктерден достықты, еңбекқорлықты үйренуді меңгерді Нені біледі: Кез – келген жұмысты достарымен бірлесе істеген оңай екенін білді жүктеу/скачать 117,03 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|