1- дәріс. Кіріспе жарықтың табиғаты жайындағы ілімнің дамуы. ХVІІ ғасырдың аяқ кезінде жарықтың табиғаты жайында екі түрлі ғылыми түсінік болды: жарықтың корпускулалық теориясы мен-жарықтың толқындық теориясы
жүктеу/скачать 5,21 Mb.
|
лекция оптика
А1Ф ОФ деп санауға болады. Сӛйтіп, ФС=ОФ. Бұл - Ф нүкте айнаның ОС радиусын екіге бӛледі деген сӛз, яғни F R / 2 (3)
Шағылу заңдарынан сфералық айналарда түсетін және шағылған сәулелердің қайтымдылығы шығады. Егер жарық кӛзін ойыс айнаның бас фокусына қойса, онда айнадан шағылғаннан кейін сәулелер айнаның бас оптикалық осіне параллель кетеді (11- сурет).
Сфералық айналарда кескіндерді салу. Сфералық айнаның формуласы. Сфералық айналар денелердің түрліше кескіндерін бере алады. Жалғыз А нүктесінің кескінін салу үшін 12-суретте кӛрсетілген үш сәуленің кез-келген екеуін пайдаланады. 1 сәуле А нүктеден бас оптикалық оске параллель жүргізіледі. Шағылғаннан кейін ол айнаның бас фокусы Ф арқылы ӛтеді. А нүктеден шығатын 2 сәуле бас фокус Ф арқылы ӛтеді. 11-сурет Айнадан шағылғаннан кейін ол айнаның бас оптикалық осіне параллель ӛтеді. 3 сәуле айнаның сфералық С центрі арқылы ӛтеді. Шағылғаннан кейін ол А нүктеге сол түзу бойымен қайтады.
Сфералық айналарда пайда болатын денелердің кескіндерінің үлгілері 13-суретте келтірілген. Деңес айнаның әрқашанда дененің жалған кескіні беретіндігін айта кетелік. 13-сурет
нүктеден кез-келғен АВ сәуле жүргізейік. Осы сәуленің түсетін В нүктесіне СВ радиус жүргізейік. Ол айнаның бетіне нормаль болып табылады, сондықтан 1 2 сӛйтіп ол шағылған ВА1 сәуленің орнын анықтайды. А1 нүктеде А нүктенің кескіні болады. À1 нүктенің қалпы бірмәнділікпен А нүктенің ӛзінің қалпымен анықталады. Сондықтан А
| |||||||||||||||||||||||||||||||