1. 1 Негізгі заңдар мен формулалар
жүктеу/скачать 1,06 Mb. Pdf көрінісі
|
физика формула
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.1 Негізгі заңдар мен формулалар
| 1 КИНЕМАТИКА 1.1 Негізгі заңдар мен формулалар 1.1.1 t -уақыттағы жҥрілген жол: а) жалпы тҥрі
(t) dt б) бірқалыпты айнымалы қозғалыс кезінде S = S 0 +
t + 2 2 аt в) бірқалыпты қозғалыс кезінде S = S 0 +
t
1.1.2 Жол жҥрген кездегі орташа жылдамдық
=
S 1.1.3 Орын ауыстыру кезіндегі орташа жылдамдық = t r 1.1.4 Лездік жылдамдық: а) жалпы тҥрі = dt r d , =
dr ,
= dt dS
2 z 2 y 2 x б) бірқалыпты айнымалы қозғалыс кезінде
+at,
= 2 0 +2аS 1.1.5 Орташа ҥдеу а = t
1.1.6 Тангенциал ҥдеу а τ = dt d
,
= dt d 1.1.7 Нормаль ҥдеу
n а = n R 2 , n а = R 2 1.1.8 Лездік ҥдеу а = dt d , а = n а + а , а = 2 2 n a а , а = 2 z 2 y 2 x а a а 1.1.9 Айналу бҧрышы: а) жалпы тҥрі =
(t)dt б) бірқалыпты айналмалы қозғалыс кезінде
в) бірқалыпты айнымалы айналмалы қозғалыс кезінде =
+
t+ 2 2 t 1.1.10 Бҧрыштық жылдамдық: а) орташа
= t б) лездік
, = (t)dt в) бірқалыпты айнымалы қозғалыс кезіндегі лездік бҧрыштық жылдамдық
+
= 2 0 +2
г)
немесе
n
1.1.11 Бҧрыштық ҥдеу а) орташа
б) лездік
= 2 2
d 1.1.12 Қозғалыстың кинематикалық сипаттамасы болып табылатын сызықтық және бҧрыштық шамалар арасындағы байланыс: S = R =
a
R
2 МАТЕРИЯЛЫҚ НҤКТЕ МЕН ҚАТТЫ ДЕНЕ ДИНАМИКАСЫ. ГИДРОДИНАМИКА
2.1.1 Материялық нҥкте импульсі р =m 2.1.2 Ньютонның екінші заңы а) жалпы тҥрі F = dt p d = dt m d ) (
б) m = const болғанда F = m a 2.1.3 Механикадағы кҥштер: а) серпімділік F = - kx б) ауырлық F = mg
в) гравитациялық ӛзара әсерлесу F = G 2 2 1 r m m г) ҥйкеліс F =
n =
2.1.4 Ілгерлемелі қозғалыс кезіндегі жҧмыс а) тҧрақты кҥшпен әсер еткен кезде А = F
б) айнымалы кҥшпен әсер еткен кезде
dS F cos 2.1.5 Айналмалы қозғалыс кезіндегі жҧмыс а) тҧрақты кҥш моментімен әсер еткен кезде А = М
б) айнымалы кҥш моментімен әсер еткен кезде А = d М 2.1.6 Қуат N = dt dA 2.1.7 Кинетикалық энергия а) ілгерлемелі қозғалыс ҥшін
2 2 m = m p 2 2 б) айналмалы қозғалыс ҥшін W к = 2 2 I 2.1.8 Потенциалдық энергия а) серпімді-деформацияланған дене ҥшін
/ 2
б) ауырлық кҥшінің біртекті жазықтығындағы W п = m g h
в) гравитациялық ӛзара әсерлесудің W п = - G r m m 2 1 2.1.9 Механикалық энергияның сақталу заңы W к + W п = const
2.1.10 Жҧмыспен энергияның арасындағы байланыс: А = W 2 - W 1 ; A = W к2 - W к1 ; А = W п1 - W п2.
2.1.11 Қозғалмайтын айналу центріне қатысты кҥш моменті: М
, , М = r
22
2.1.12 Қозғалмайтын айналу центріне қатысты импульс моменті: m r L , ; L = r
I L
2.1.13 Инерция моменті а) материялық нҥкте ҥшін I = m r 2 б) п материялық нҥктелер жҥйесі ҥшін I = n i i i r m 1 2
в) ҧзындығы l стержньге перпендикуляр және оның массалар центрі арқылы ӛтетін ӛске қатысты I = 12 1 m l 2
г) сақинаның (қуыс цилиндр) цилиндр ӛсімен беттесетін ӛске қатысты:
2 1 +R 2 2 )/ 2
R 1
2 = R болғанда I = mR 2
д) дискінің табанына перпендикуляр және оның ӛсімен сәйкес келетін ӛске қатысты I = 2 1 mR 2
е) тҧтас шардың центрі арқылы ӛтетін ӛске қатысты I = 5 2 mR 2
ж) жҧқа қабырғалы қуыс сфераның центрі арқылы ӛтетін ӛске қатысты
3 2
2
2.1.14 Штейнер теоремасы I = I 0 + m a 2
2.1.15 Айналмалы қозғалыс динамикасының негізгі заңы: а) жалпы тҥрі М = dt L d = dt I d ) ( б) I = const болғанда М =
d I = I 2.1.16 Импульс моментінің сақталу заңы:
i I = соnst 2.1.17 Стержін ҧзындығының релятивистік қысқаруы l = l 0 2 2 1
мҧндағы l 0 – тыныштықтағы стержнь ҧзындығы. 2.1.18 Сағат жҥрісінің релятивистік баяулауы
2 2
1 c t , мҧндағы
t 0
– қозғалыстағы сағаттың меншікті уақыты,
t – сағат қозғалысына қатысты жҥйедегі уақыт. 2.1.19 Релятивистік масса m = 2 2 0 1
m 2.1.20 Релятивистік импульс р = 2 2 0 1
m 2.1.21 Релятивистік бӛлшектің толық энергиясы Е = mc 2 = m 0 c 2 +W к .
2.1.22 Толық энергия мен релятивистік бӛлшектің импульсі арасындағы байланыс Е 2 - р 2 с 2 = m 2 0 c 4
2.1.23 Кинетикалық энергия мен релятивистік бӛлшектің импульсі арасындағы байланыс р 2 с 2 = W к ( W к + 2 m 0 c 2 )
2.1.24 Ағынның ҥзіліссіздік теңдеуі υ 1 S 1 = υ 2 S 2 2.1.25 Ток тҥтігіндегі сҧйықтың шығыны
а) кӛлемдік шығын V = υS в) массалық шығын М = ρ υS 2.1.26 Сҧйықтың гидростатикалық қысымы
2.1.27 Сҧйықтың динамикалық қысымы р = ρυ 2
2.1.28 Идеал сығылмайтын сҧйыққа арналған Бернулли теңдеуі а) жалпы тҥрі
1
2 2
+ ρgh 1 = р 2
2 2
+ ρgh 2
б) токтың горизонталь тҥтігі ҥшін (h 1
2 )
1 + 2 2 1 = р 2 + 2 2 2 2.1.29 Беті ашық кең ыдыстағы кішкене саңылаудан ағып шыққан сҧйықтың жылдамдығы υ = gh 2 2.1.30 Рейнольдс саны а) ҧзын тҥтіктегі сҧйық ағыны ҥшін Re =
d б) сҧйықтағы шариктің қозғалысы ҥшін Re =
d 2.1.31 Сҧйықтың ламинарлық ағу шарты: Re
кр
а) сҧйықтағы шариктің қозғалысы ҥшін
Re кр =0,5 б) ҧзын тҥтікшелердегі сҧйық ағыны ҥшін Re кр
2.1.32 Стокс формуласы F = 6 π ηrυ 2.1.31 Ішкі ҥйкеліс кҥші F = η| | . S 2.1.32 Ҧзындығы l дененің созылуы мен ҧзаруы кезіндегі салыстырмалы деформациясы
2.1.33 Кӛлденең қимасының ауданы S стержіннің созылуы (сығылуы) кезіндегі нормаль кернеуі
/ S 2.1.34 Сығылу мен созылу ҥшін Гук заңы
σ = ε Е 2.1.35 Юнг модульі Е = kl /S
3 МОЛЕКУЛАЛЫҚ ФИЗИКА ЖӘНЕ ТЕРМОДИНАМИКА 3.1 Негізгі заңдар мен формулалар 3.1.1 Зат мӛлшері
немесе
3.1.2 Молекула –кинетикалық теориясының негізгі теңдеуі
3 1 nm 0
2 = 3 1
3 2 n
к
3.1.3 Газ қысымының молекулалар концентрациясына және температураға тәуелділігі P = nkT 3.1.4 Клапейрон –Менделеев теңдеуі (идеал газ кҥйінің теңдеуі) PV =
RT 3.1.5 Изотерма теңдеуі (m=const болғанда) PV=const
3.1.6 Изохора теңдеуі (m=const болғанда) T P = const немесе P = P 0
0 (1+
3.1.7 Изобара теңдеуі (m=const болғанда) T V = const немесе V =V 0
0 (1+
3.1.8 Адиабата теңдеуі- Пуассон теңдеуі (m = const болғанда ) P V
= const
3.1.9 Адиабата кӛрсеткіші
V P С С = i i 2 3.1.10 Дальтон заңы p = p 1 + p 2 + p 3 +…,
мҧндағы р
3.1.11 Молекуланың ілгерлемелі қозғалысының орташа кинетикалық энергиясы
3.1.12 Молекуланың орташа толық кинетикалық энергиясы w к
2
3.1.13 Идеал газдың ішкі энергиясы U =
2
3.1.14 Молекулалардың жылулық қозғалысының орташа жылдамдығы (Орташа арифметикалық жылдамдық)
8
0 8
kT 3.1.15 Орташа квадраттық жылдамдық
3
0 3 m kT 3.1.16 Ең ықтимал жылдамдық
2
0 2 m kТ 3.1.17 Газ молекулаларының еркін жҥру жолының орташа ҧзындығы =
0 2 2 1 n d
3.1.18 Мольдік жылу сыйымдылық а) V=const болғанда
2
R б) P=const болғанда C P = 2 2 i R 3.1.19 Майер теңдеуі C P = C V + R
3.1.20 Газ ҧлғайғанда атқарылатын жҧмыс а) жалпы тҥрі ( кез-келген процесс ҥшін) A =
б) адиабаталық процесс кезінде A=
C v (T 1 – T 2 ), немесе A=
1 1 1 2 1 1
V , немесе A= 1 1
Р 1 2 1 1 V V в) изобаралық процесс кезінде A=Р (V 2 - V 1 ) немесе A =
) г) изотермиялық процесс кезінде A =
RT ln 1 2 V V немесе A=
2 1 P P 3.1.21 Термодинамиканың бірінші бастамасы : а) дифференциалдық тҥрі
б) интегралдық тҥрі
3.1.22 Пайдалы әсер коэффициенті =
1 2 1 Q Q Q = 1 Q A 3.1.23 Корно циклінің пайдалы әсер коэффициенті =
1 2 1 Т Т Т 3.1.24 Энтропияның ӛзгерісі S = 2 1 dS = 2 1
Q 3.1.25 Ван-дер-Ваальс теңдеуі а) бір атомды газ ҥшін
( p + a / V 2 0 )( V 0 – b ) = RT б) газдың қандай да бір ν зат мӛлшері ҥшін
( p + ν 2 a / V 2 ) ( V – νb ) = νRT 3.1.26 Моекулалардың ӛзара әсер кҥштері туғызған ішкі қысым
а) бір атомды газ ҥшін
p´ = a / V 2 0
б) газдың қандай да бір ν зат мӛлшері ҥшін
p´ = ν 2 a / V 2 3.1.27
жүктеу/скачать 1,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|